مافیای مسکن علیه انبوه‌سازی

سال ۱۴۰۲ درحالی به روزهای انتهایی خود رسیده که به اعتقاد برخی کارشناسان، هیجانات جدیدی پیش روی این بازار قرار گرفته است. ورود چین به عرصه ساختوساز در کشور یکی از این هیجانات است بهطوریکه عرصه برای دلالان تنگ شده و انتظار میرود قیمت مسکن پایینتر بیاید. با توجه به زمزمههای ابتدای سال مبنی بر ورود چینیها به عرصه ساختوساز مسکن، هدف سفر مقامات شهری به چین از ابتدا قابلپیشبینی بود؛ شهرداری تهران پس از این سفر اعلام کرد که براساس تفاهمهای صورتگرفته و قراردادهای منعقد شده قرار است تهران با همکاری پکن، شهرک الگو بسازد. البته زاکانی در توضیح این خبر گفته بود که «شهرک الگو را چینیها نمیسازند؛ بلکه فقط از فناوری و منابع آنها استفاده میکنیم و اجرای این شهرکها توسط شرکتهای متخصص داخلی و خارجی صورت میگیرد. همچنین این شهرکها متناسب با اقتضائات بومی اسلامی - ایرانی طراحی میشود.»بلافاصله بعد از آن هم معاون معماری و شهرسازی شهرداری تهران از انبوهسازی مسکن توسط شرکتهای چینی خبر داد. حمیدرضا صارمی گفت: «فرآیند مذاکره با شرکتهای ساختمانی چینی، صرفا با سازندگان بخش خصوصی این کشور بوده و هنوز توافق یا قرارداد نهایی صورت نگرفته است. موضوع این توافقها هم این است که چینیها با ورود به بازار مسکن پایتخت، با روشهای صنعتیسازی، مسکن بسازند. در محتوای قرارداد با چینیها دیده شده که آنها در مقیاسهای بزرگ، یعنی ساخت هزار تا ۲۰۰۰ واحد مسکونی در قالب محله، ورود پیدا کنند و کار در بافت فرسوده با روش کلید به کلید با مشارکت شهرداری انجام شود؛ آن هم در چارچوب یوزانس(قسطی)؛ به این معنا که همزمان با تأمین منابع مالی ساخت، انتقال فناوری نیز به تهران صورت خواهد گرفت.» بررسیها نشان میدهد که زمینهایی که قرار است در اختیار چینیها قرار بگیرد، زمینهای قهوهای در جنوب تهران هستند؛ زمینهایی که متروکه بوده یا انبارهای بلااستفاده هستند و سالهاست که به فضای مرده تبدیل شدهاند.گرچه این اولینبار نیست که از تجارت شرکتهای خارجی در ساخت مسکن استفاده میشود اما انبوهسازان اولین مخالفان حضور چینیها در صنعت ساختمانسازی هستند؛ چراکه برخی انبوهسازان داخلی شرکتهای چینی را رقیب خود میدانند؛ این مخالفت تا جایی پیش رفت که اخیرا رامین گوران، دبیر انجمن انبوهسازان مدعی شد: «میخواهند زندانیهای چینی را برای ساخت مسکن به ایران بیاورند.» اما وحید قربانی، رئیس مرکز ارتباطات و اطلاعرسانی وزارت راه و شهرسازی ضمن تکذیب اطلاعات انتقال زندانیان چینی برای ساخت مسکن در ایران، سخنان دبیر انجمن انبوهسازان را تشویش اذهان عمومی دانست.مجید گودرزی، کارشناس مسکن درخصوص حضور چینیها برای ساخت مسکن به خبرنگار جامجم گفت: یکی از کارهای مهم دولت برای بهبود شرایط مسکن حضور یک کشور خارجی برای ساخت مسکن است؛ چرا که وقتی رقیب به صحنه میآید، انحصار ساخت مسکن ازدست انبوهسازان گرفته میشود. ما در صنعت ساختمان نیاز به رقابت داریم. سازندگان داخلی یک انحصار بزرگ ایجاد کردند وقیمتهایی هم که میگویند ناشی ازهمین انحصارکلی است.وی درخصوص علت مخالفت انبوهسازان با این طرح گفت: سازندگان و انبوهسازان حوزه مسکن مسبب اصلی رکود در این بازار هستند و حالا نگران پایین آمدن حاشیه سودشان شدهاند. قیمت گذاری منطقهای گودرزی به مزیتهای دیگرحضور چینیها دربخش ساختمسکن هم اشاره کرده وگفت:دولت ازاین طریق میتواند بهصورت منطقهای در قیمتگذاری مسکن وارد شود؛ یعنی بخشی از بازار به سمت چینیها میرود و از همینرو قیمتگذاریها واقعیتر خواهد شد؛ از طرف دیگر استفاده از کارگران ایرانی در ساخت این نوع مسکن میتواند آنها را از یک دوره رکود کاری نجات بدهد؛ چراکه کارگران ساختمانی در ایران در شرایط کمرشکنی قرار دارند و متأسفانه رکود صنعت ساختمان هم وضعیت آنها را وخیمتر و بحرانیتر کرده است.یکی از نگرانیهایی که درباره حضور چینیها در ایران مطرح شده، این است که چینیها این صنعت را به انحصار خود دربیاورند اما گودرزی معتقد است که شرط ورود چینیها انتقال فناوری است و البته در ایران نیز توانمندیهای زیادی وجود دارد؛ آسیب نبود رقابت در حوزه مسکن بسیار بیشتر از حضور چینیها در حوزه مسکن است.