آلزایمر هسته‌ ای هفتی‌ها در هیروشیما

رهبران هفت کشور صنعتی جهان موسوم به گروه هفت (G۷) شامل آلمان، فرانسه، ایتالیا، ژاپن، بریتانیا، آمریکا و‌ کانادا جمهوری اسلامی ایران را به تنش‌زایی هسته‌ای متهم کرده و از ایران خواستند «تنش‌زایی هسته‌ای خود را متوقف کند»! اعضای این گروه همچنین مدعی دخالت ایران در جنگ اوکراین و نیز اخلال در آزادی کشتیرانی شدند. مواضع تنش‌زایی که با پاسخ متناظر تهران همراه بود.

موضع گروه هفت در قبال ایران نشان می‌دهد، بیانیه آنها گزینشی و صرفا محدود به ادعاهای موهوم بوده است اما نکته عجیب فراخوان رهبران گروه هفت در دعوت از همه کشورها برای حمایت از اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است و نقطه قابل تامل دقیقا همین‌جاست که خود همین کشورها، ناقض اصلی قطعنامه ۲۲۳۱ هستند که سبب اعمال تحریم‌های غیرقانونی حداکثری علیه مردم ایران شده است.

در بیانیه گروه هفت آمده است: «ما نگرانی شدید خود را درباره ادامه فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده ایران، از جمله انتقال موشک‌، پهپاد و فناوری‌های مرتبط به بازیگران دولتی و غیردولتی و گروه‌های نیابتی، در تخطی از قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل از جمله قطعنامه‌های ۲۲۳۱ و ۲۲۱۶ ابراز می‌کنیم.» البته قبل از این هم رؤسای وزارتخانه‌های مالی و بانک‌های مرکزی گروه هفت (G۷) در بیانیه‌ مشترک دیگری پس از نشست سه‌‌روزه در «نیگاتا» ژاپن، درخصوص هرگونه معاملات مالی با جمهوری اسلامی و خطراتی که این‌گونه معاملات به همراه دارد، ابراز نگرانی کرده بودند. اما طنز ماجرا آنجاست که سران گروه هفت در حالی در بیانیه پایانی خود، برجام را مفیدترین راه‌حل دیپلماتیک برای موضوع هسته‌ای ایران توصیف کردند که خود تروئیکای اروپایی، بعد از خروج آمریکا از برجام، عملا تعهدات برجامی خود را ترک کردند و حالا هم چند ماهی است با وجود این‌که مدعی هستند خواستار رسیدن به توافق درخصوص برجام هستند اما از هر فرصتی به‌خصوص اعتراضات پاییز سال گذشته برای از مسیر خارج کردن مذاکرات سوء‌استفاده و عملا در مسیر رسیدن به توافق درباره برجام کارشکنی کردند. البته در نشست هیروشیما نیز ژست حامیان مذاکره را گرفته‌اند که این یک تناقض آشکار است.

آلزایمر گروه هفتی‌ ها

از سوی دیگر در یکی از بندهای بیانیه گروه هفت ضمن مداخله درخصوص برنامه هسته‌ ای ایران، بدون اشاره به وجود کلاهک هسته‌ای مرگبار در زردارخانه‌های رژیم صهیونیستی و عجیب‌تر با سکوت مطلق در برابر اقدام جنایتکارانه آمریکا به عنوان تنها کشور استفاده‌کننده از بمب اتم در حمله اتمی به هیروشیما و ناکازاکی در سال ۱۹۴۵، آمده است که جمهوری اسلامی ایران نباید به سلاح‌های هسته‌ای دست یابد و بر به‌کارگیری از روش‌های دیپلماتیک برای حل اختلافات بر سر برنامه هسته‌ای ایران تاکید شده! این متناقض‌ترین بیانیه تاریخ است؛‌ این حرف‌ها در حالی در هیروشیمای ژاپن مطرح شده که صبح روز ۱۶ ژوئیه ۱۹۴۵ میلادی در بیابان آلَموگوردو، نوری خیره‌کننده خورشید را پنهان کرد، سپس به آرامی چون ابری از دود و خاکستر به سوی آسمان زبانه کشید و در مقابل دیدگان کارشناسان علمی و نظامی که آن‌سو‌تر نظاره‌گر این منظره بودند، برای اولین بار «قارچ اتمی» مشهور پدیدار شد و اتم قدرت مهیب خودش را چنان نشان داد که همه جهان متوجه خطر بمب اتم شد و دیدند که چطور هیروشیما و ناکازاکی ژاپن در کسری از ثانیه ویران شدند و ۲۲۰ هزار قربانی برجای ماند. درواقع بمباران اتمی هیروشیما و ناکازاکی دو عملیات اتمی بودند که در زمان جنگ جهانی دوم به دستور هری ترومن، رئیس‌جمهور وقت آمریکا، علیه امپراتوری ژاپن صورت گرفت. حالا تصور کنید مهمانان این نشست و خود ژاپن به عنوان بزرگ‌ترین قربانی سلاح اتمی چطور بر کلاهک‌های هسته‌ای رژیم صهیونیستی چشم بسته است. این تناقضات با موضع ایران همراه شد.

دکترین دفاعی ایران بدون سلاح هسته‌ ای

ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه هم دیروز (دوشنبه) اول خرداد بخش‌هایی از بیانیه نهایی اجلاس سران گروه هفت در هیروشیمای ژاپن که حاوی اتهامات بی‌پایه و ساختگی علیه جمهوری اسلامی ایران است را به‌شدت محکوم کرد و ضمن رد اتهامات بی‌اساس علیه برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران باردیگر تأکید کرد که برنامه هسته‌ای ایران صرفا دارای اهداف صلح‌آمیز است و سلاح هسته‌ای به‌هیچ‌وجه در دکترین دفاعی جمهوری اسلامی ایران جایی ندارد. وی برجام را اقدامی همراه با حسن نیت از سوی ایران به منظور رفع نگرانی‌های مصنوعی درخصوص برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران و دستاورد مهم دیپلماسی چندجانبه خواند و گفت: متأسفانه با خروج غیرقانونی آمریکا از توافق و بی‌عملی طرف‌های اروپایی متعاقب خروج آمریکا، برجام متحمل آسیب جدی شده است.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی پیشرفت رضایتبخش در اجرای توافقات بین ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را نیز مورد اشاره قرار داد و تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران همواره به تعهدات بین‌المللی خود پایبند بوده و مصمم است همکاری‌ها و تعاملات سازنده خود با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را در چارچوب معاهده ان.پی.تی و موافقت‌نامه پادمان ادامه دهد.

وی افزود: جمهوری اسلامی ایران همچنین از سایر کشورها انتظار دارد از سیاسی‌کاری و مداخله در تعاملات فنی ایران و آژانس از طریق فشار بر این نهاد بین‌المللی خودداری کنند.البته حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه هم اخیرا در گفت‌وگوی تلفنی با آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل همکاری‌ ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را در مسیر درست توصیف کرده بود؛ ‌کمااین‌که رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اسفند۱۴۰۱ به تهران سفر کرد و سازمان انرژی اتمی و آژانس بیانیه مشترکی برای رفع سوءتفاهمات منتشر کردند. کنعانی همچنین در واکنش به بخش‌هایی از بیانیه گروه هفت درباره ناامن‌سازی منطقه از سوی ایران، بیان کرد: تأسف‌بار است در حالی‌که سیاست‌های سلطه‌طلبانه برخی اعضای گروه هفت دهه‌هاست جهان و به‌ویژه منطقه ما را با ناامنی و بی‌ثباتی مواجه ساخته، آنها با فرافکنی، جمهوری اسلامی ایران را که بیشترین سهم در ارتقای ثبات در منطقه ازجمله در مبارزه با تروریسم داشته، به ثبات‌زدایی متهم می‌کنند و این اتهام‌زنی را بر تفسیر انحرافی از قطع‌نامه‌های شورای امنیت که خود ناقضین اصلی آنها هستند، مبتنی می‌کنند.

پهپاد روی بال تکذیب

با این‌که ادعای گروه هفت درباره ارسال پهپاد به روسیه از سوی ایران به منظور استفاده در جنگ اوکراین بارها از سوی مقامات جمهوری اسلامی ایران تکذیب شده است اما آنها همچنان بر این موضع در نشست هیروشیما تاکید داشتند و به همین دلیل بحث پهپادی هم موضوع دیگری بود که با واکنش وزارت خارجه همراه شد؛ کنعانی درباره ادعاهای مطرح‌شده در خصوص ارسال پهپاد به روسیه به منظور استفاده در جنگ اوکراین که در این بیانیه به آن اشاره‌شده به اظهارات مکرر مقامات ایرانی در این‌خصوص پرداخت و یادآور شد: همان‌طور که بارها اعلام کرده‌ایم جمهوری اسلامی ایران هرگز در بحران اوکراین، پهپادی را در اختیار روسیه قرار نداده و همچنان مصرانه بر حل و فصل سیاسی این بحران تأکید دارد. حتی ۲۵ اسفند سال گذشته امیرعبداللهیان، وزیر خارجه در گفت‌وگوی تلفنی با جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره جنگ اوکراین گفته بود: غرب به‌جای تکرار اتهامات بی‌اساس، اوکراین را تشویق کند مدارک‌ مستند در نشست رسمی هیأت‌های سیاسی و نظامی دو کشور ارائه دهد و گفت‌وگوی رسمی را جایگزین اتهامات بی‌اساس و تکراری کند. گروه هفت کشور صنعتی در نشست سران در ژاپن به موضوع اوکراین نیز پرداخت و ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین نیز در روز سوم این نشست مهمان آن بود. بیانیه گروه هفت و اظهارات ضدایرانی نشان می‌دهد، گروه هفت به‌دنبال فعالیت‌های مداخله‌جویانه و ناامن‌کننده در خلیج‌فارس است و این امر سبب شد سخنگوی دیپلماسی کشورمان هم درباره اهمیت امنیت دریانوردی در خلیج‌فارس این‌طور بگوید که امنیت دریانوردی در خلیج‌فارس همواره مرهون تلاش‌های مستمر جمهوری اسلامی ایران بوده و لذا از اعضای گروه هفت می‌خواهیم تا به فعالیت‌های مداخله‌جویانه و ناامن‌کننده در این آبراه مهم و سایر آبراه‌های منطقه پایان دهند. به نظر می‌رسد حرکت ناوگروه ۳۶۰ به دور دنیا و حضور در قاره‌های مختلف توسط نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران برای کشورهای غربی غیرقابل تحمل بوده است.

فشار ناشی از ناوگروه ۳۶۰

البته سران گروه هفت یک بام و دو هوا بازی کرده‌اند و در این بیانیه از یک‌سو از توافق اخیر ایران و عربستان سعودی برای ازسرگیری روابط دیپلماتیک استقبال کردند و از سوی دیگر مدعی دخالت ایران در امور مرتبط با دریانوردی و کشتیرانی شدند و سخنگوی وزارت خارجه هم با ذکر این نکته که متأسفانه برخی کشورها چه به صورت انفرادی و چه در قالب گروه‌بندی‌های محدود مانند گروه هفت، در مقام مدعی با اتخاذ رویکردهای یکجانبه، چندجانبه‌گرایی را به چالش می‌کشند، یادآور شد: این گروه باردیگر با صدور یک بیانیه یکجانبه و غیرمسئولانه، درصدد تحمیل رویکرد‌های غیرعادلانه و غیرمنصفانه خود بر دیگران است.

غربی‌ها به دنبال ایده قدیمی

غرب با وجود آن‌که «دیپلماسی» را تنها راه‌حل نظارت در همه ابعاد با محوریت فعالیت‌های هسته‌ای می‌داند اما بر راهکاری «مشابه با برجام» تأکید دارد که در این بیانیه هم چنین نگرشی محسوس است و این همان تله «برجام۲» برای عبور از نقطه ۲۰۱۵ است؛ یعنی وقتی احساس کنند روند متوازن نیست به مکانیسم‌های فشار متوسل می‌شوند و این موضوع به تجربه، حداقل در دهه اخیر دیده شده که چطور طرف‌های غربی در فرآیند مذاکرات گوشه‌چشمی به سازوکارهای غیرمذاکراتی دارند. حالا هم با توقف مذاکرات هسته‌ای در چند ماه اخیر به‌دلیل تکرار زیاده‌خواهی طرف غربی، این‌بار آمریکا و متحدانش گمان کردند با شعله‌ور کردن آتش بلوا در داخل کشور می‌توانند امتیازات فراهسته‌ای از ایران به دست آورند چراکه آمریکا و کشورهای اروپایی عملا به‌دنبال ایده قدیمی خود بودند تا برجام را به مذاکرات منطقه‌ای و سپس مذاکرات موشکی گره‌ بزنند و همزمان با سخن‌ گفتن از عدم احتمال احیای برجام ۲۰۱۵، مسیر را تغییر دهند. البته این موضوع یک آلترناتیو مهم داشت و آن هم غائله جنگ اوکراین بود؛ یعنی همزمان، همین کشورها به بهانه جنگ اوکراین، تلاش داشتند برای مذاکرات پهپادی و موشکی زمینه‌چینی کنند اما غرب اولا به‌خوبی می‌داند فرآیندهای منطقه‌ای بدون تهران امکان‌پذیر نیست و از سوی دیگر به‌دلیل محاسبات اشتباه درباره ناآرامی‌های ایران که هیچ آبی برای آنها گرم نشد، بازگشت به میز مذاکره تنها پلن روی میز است که گروه هفتی‌ها می‌خواهند با تغییر مسیر اصلی این بازی را در پارادایم خود و در چارچوبی خارج از توافق هفت سال قبل تعریف کنند.