تجدید دیدار با دنباله‌دار بعد از ۵۰هزار سال

براساس محاسبات، این دنباله‌دار هر ۵۰هزار سال یک‌بار به خورشید نزدیک می‌شود و آخرین باری که از نزدیکی زمین عبور کرد به دوران پارینه‌سنگی بازمی‌گردد، یعنی وقتی که هنوز نئاندرتال‌ها روی سیاره زندگی می‌کرده‌اند.

دنباله‌دار جدید( C/۲۰۲۲ E۳ (ZTF نام دارد و کمتر از یک‌سال پیش و در حالی‌که از نزدیکی سیاره‌ مشتری عبور می‌کرد با استفاده از یک تلسکوپ ۲.۱متری کشف شده است. این دنباله‌دار به احتمال بسیار زیاد از مرزهای یخی اطراف منظومه‌شمسی یعنی ابر اورت به سمت خورشید آمده است.

این دنباله‌دار براساس محاسبات منجمان ۲۲ دی۱۴۰۱ به نزدیک‌ترین فاصله‌ خود از خورشید رسیده است و در اواسط ماه بعدی یعنی بهمن به نزدیکی زمین می‌رسد. احتمال داده می‌شود در آن زمان قدر ظاهری این دنباله‌دار به مثبت ۵ یا ۶ برسد. این یعنی می‌توان آن را با استفاده از دوربین‌های دوچشمی یا تلسکوپ‌های کوچک رصد کرد. حتی در آسمانی تاریک و به دور از آلودگی نوری شهرهای بزرگ شاید بشود بدون ابزار و با چشم غیرمسلح هم این دنباله‌دار را رصد کرد. هر قدر ظاهر اجرام آسمانی کمتر باشد یعنی درخشش آن بیشتر است. تخمین زده می‌شود قطر این دنباله‌دار حدود یک کیلومتر باشد. این یعنی بسیار کوچک‌تر از دنباله‌دار نئووایز، آخرین دنباله‌داری که از سیاره‌ زمین با چشم غیرمسلح قابل رویت بود. نئووایز حدود سه سال پیش از نزدیکی زمین عبور کرد و بسیاری از علاقه‌مندان به آسمان شب توانستند بدون استفاده از هیچ ابزار خاصی و صرفا با استفاده از چشمان‌شان آن را ببینند و به وجد آیند.

دنباله‌دار ZTF در هفته‌ دوم بهمن سال‌جاری از کنار ستاره‌ قطبی عبور خواهد کرد، این یعنی در تمام طول شب از آسمان نیمکره‌ شمالی قابل‌ مشاهده خواهد بود. البته که حضور ماه در آسمان در آن زمان می‌تواند باعث اختلال در دیدن دنباله‌دار شود. البته نکته‌ای که در مورد دنباله‌دارها وجود دارد قطعی نبودن پیش‌بینی مقدار درخشش آنهاست. ممکن است این دنباله‌دار هم بسیار درخشان‌تر از پیش‌بینی‌ها شود و همه‌ را غافلگیر کند، یا برعکس! این دنباله‌دار اکثر عمر خود را در فاصله‌ای حدود ۲۵۰۰برابر فاصله‌ زمین تا خورشید گذرانده است. فاصله‌ زمین تا خورشید ۱۵۰میلیون کیلومتر است. دفعه‌ بعدی که این دنباله‌دار از نزدیکی زمین عبور کند ۵۰هزار سال دیگر خواهد بود، البته ممکن است به‌دلیل مدار بسیار کشیده‌ این دنباله‌دار، C/۲۰۲۲ E۳ پیش از ملاقات بعدی با زمین برای همیشه از منظومه‌شمسی خارج شود.

دنباله‌دارها اجرامی هستند که از سنگ و یخ ساخته شده‌اند و بیشتر آنها در مدارهای بیضی‌شکل بلندی به دور خورشید می‌چرخند. این اجرام بیشتر عمر خود را در دنیای یخی که دور تا دور منظومه‌‌شمسی را احاطه کرده می‌گذرانند و اصلا بیشترشان در همانجا به‌وجود آمده‌اند. نام آن منطقه ابر اورت است. دنباله‌دارها به‌دلیل جنس یخی‌شان هنگام نزدیک‌شدن به خورشید شروع به ذوب‌شدن می‌کنند و دنباله‌ای را پشت خود به‌جا می‌گذارند که زیبایی خاصی به آنها می‌دهد؛ به همین دلیل هم به دنباله‌دار معروف شده‌اند.

روزنامه جام جم