دریا، ظرفیتی برای توسعه اقتصاد ساحل‌نشینان

درحال حاضر گردشگری دریایی و ساحلی، یکی از مهم‌ترین، جذاب‌ترین و سودآورترین حوزه‌های گردشگری در جهان است. ویژگی بارز این شاخه از گردشگری این است که هر کشوری نمی‌تواند از آن بهره‌مند شود و فقط آن‌هایی که سهمی از دریا‌ها دارند از این امتیاز استفاده می‌کنند. همین مسأله باعث شده تا کشور‌ها سعی کنند حتی از کوچک‌ترین ظرفیت‌های آبی، دریایی و ساحلی خود بیشترین نفع را ببرند. البته در مورد این نوع از گردشگری باید گفت که از سال ۱۹۸۰ در جهان رواج پیدا کرد و صنعت جدیدی نیست، اما امروزه با پیشرفت تکنولوژی و ارتباطات مورد توجه و اهمیت بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی قرار گرفته است. ضمن این‌که در بسیاری از کشور‌ها یکی از مهم‌ترین فاکتور‌ها در جذب گردشگر و در نهایت رونق اقتصاد است.

جای خالی نیروی متخصص

باز هم مثل دیگر شاخه‌های صنعت گردشگری، گردشگری دریایی نیز در ایران یک واژه ناملموس و تقریبا بیگانه است، ولی این بیگانگی دلیل بر نداشتن شرایط جغرافیایی مناسب در این حوزه نیست. فاصله ایران از دنیای گردشگری دریایی در شرایطی است که بیش از ۵۸۰۰ کیلومتر نوار ساحلی دارد و نبود امکانات مناسب و نداشتن نیروی متخصص، از جمله موانع پیش‌رو برای گسترش گردشگری دریایی در کشور به‌شمار می‌آید. ۱۰سال پیش یعنی در سال ۲۰۱۲ تعداد ۱۶میلیون نفر در جهان سفر دریایی داشتند. در سال۲۰۱۳ این رقم به ۲۰میلیون نفر با درآمدی معادل ۳۴میلیارد دلار رسید. هم‌اکنون بسیاری از کشور‌های کوچک حوزه خلیج‌فارس تنها با داشتن چندصد متر نوار ساحلی تبدیل به قطب توریسم دریایی در منطقه شده‌اند، ولی ایران از خزر و عمان و خلیج‌فارسش نه تنها نتوانسته سهمی از درآمد‌های گردشگری دریایی جهان و خاورمیانه را به خود اختصاص دهد، بلکه حتی نتوانسته پاسخگوی گردشگران داخلی هم باشد. به‌گونه‌ای که بسیاری از هموطنان‌مان برای بهره‌گیری از سواحل و امکانات گردشگری دریایی راهی کشور‌های همسایه مانند امارات و ترکیه می‌شوند.

ایران و جزایر طلایی

برای پی بردن به نقش گردشگری دریایی در اقتصاد و توسعه صنعت گردشگری ایران کافی است فقط به جزایر جنوبی کشور توجه کرد. از کیش و قشم گرفته تا جزایری که داشتن هرکدا‌م‌شان آرزوی بسیاری از کشور‌های عربی حاشیه خلیج‌فارس است. اما نقش این شاخه از گردشگری در کیش بسیار مشهود است. جزیره‌ای که تا پیش از فراهم شدن امکانات ساحلی مثل فلای‌بورد، جت اسکی، بنانا سواری، غواصی و سایر ورزش‌های آبی هرگز تا این حد نمی‌توانست بر سر زبان‌ها بیفتد. بالا رفتن تعداد مسافران و گردشگران می‌تواند به بهترین شکل باعث رونق اقتصادی استان‌های ساحلی و کشور شود. گردشگری دریایی با وجود همه تاثیرات منفی که بر محیط‌زیست دارد، می‌تواند به حفظ آن هم کمک کند. اکنون مناطق حفاظت‌شده فراوانی در دنیا وجود دارند که با سرمایه به‌دست آمده از حضور گردشگران، منابع مالی لازم برای حفاظت از زیستگاه‌های طبیعی را فراهم می‌کنند و ایران نباید از این بازی عقب بماند.

روزنامه جام جم