راهکار مغناطیسی پژوهشگر ایرانی برای حذف ریزپلاستیک‌ها

تیم تحقیقاتی در دانشگاه RMIT استرالیا به جای تلاش برای فیلتر کردن ریزپلاستیک‌ها از فاضلاب، امیدوارند آن‌ها را با استفاده از پودری جاذب جذب کنند. استفاده از چنین روشی به تنهایی ممکن است جز مقداری ذرات با ابعاد کمی بزرگ‌تر که با فیلتر قابل جداسازی هستند، باقی نگذارد. با این حال، پژوهشگران بازی را با مغناطیسی کردن پودر متحول کرده‌اند.

این‌که ریزپلاستیک‌ها چقدر برای حیوانات یا افرادی که آن‌ها را می‌خورند مضر هستند، هنوز به صورت کامل مشخص نشده‌است، اما قاعدتا بعید است تکه‌های پلاستیکی که با رژیم‌غذایی خود مصرف می‌کنیم، برای ما مفید باشد. برخی از این ریزپلاستیک‌ها زمانی تشکیل می‌شوند که اقلام بزرگ‌تر مانند بطری‌های ریخته شده یا تور‌های ماهیگیری در آب‌شور شکسته می‌شوند. با این حال، مقدار زیادی از آن در حال حاضر از طریق فاضلاب و با شست‌وشوی لباس‌ها، خارج می‌شود.

پیشوند «ریز» یا همان میکرو در عنوان ریزپلاستیک‌ها به این معنی است که آن‌ها با فیلتر‌های کنونی قابل جداسازی نیستند. کوچک‌تر کردن ابعاد منافذ در فیلتر‌ها می‌تواند ریزپلاستیک‌های بیشتری را جذب کند، اما به دلیل کاهش توان عملیاتی تا حدی غیرممکن است. در مطالعه جدید، گروه تحقیقاتی دکتر نیکی اشتیاقی، راهکار جایگزینی برای عبور از این چالش مطرح کرده‌است.

هنگامی که پودر به سطح بالای آبی که حاوی ریزپلاستیک است اضافه می‌شود، حتی ریزترین ذرات پلاستیک را با موفقیت نزدیک به ۱۰۰ درصد جذب می‌کند. با عبور از یک میدان مغناطیسی، پودر به سمت آهنربا جذب می‌شود و به سادگی پلاستیک را جداسازی می‌کند. دکتر اشتیاقی در این باره گفت: افزودن پودر ما می‌تواند ریزپلاستیک‌هایی را حذف کند که ۱۰۰۰ برابر کوچک‌تر از ذراتی‌اند که در حال حاضر در تصفیه‌خانه‌های فاضلاب موجود قابل جداسازی هستند.

اگر این فرآیند بدون بازیابی بود، احتمالا در هربار استفاده، دور ریختن مخلوط پودر و پلاستیک این فناوری را با چالش‌های زیادی از جمله مقرون به صرفه نبودن روبه‌رو می‌کرد. این در حالی است که به گفته دکتر اشتیاقی ذرات‌پلاستیکی متصل به این پودر با شست‌وشو در اتانول آزاد می‌شود. دکتر اشتیاقی توضیح می‌دهد: «ما نشان دادیم می‌توان تا شش بار از این پودر بدون از دست دادن کارایی، مجددا استفاده کرد، اما برای شناسایی دقیق دفعات مصرف به آزمایش‌های بیشتری نیاز است.»

کل این فرآیند جمع‌آوری ذرات یک ساعت طول می‌کشد که در مقایسه با سایر اختراعات که روز‌ها زمان برای جداسازی نیاز دارند، کاملا شگفت‌آور است.

اگرچه باید کارایی این محصول در شرایط واقعی مورد بررسی قرار گیرد، اما به گفته دکتر اشتیاقی این فرآیند با تصفیه‌خانه‌های موجود پسماند سازگاری بالایی دارد. او گفت: «ما پودر را در طیف وسیعی از دما‌ها و شرایط pH آزمایش کردیم. این روند در همه آن‌ها جواب داد.» تمرکز این گروه اکنون بر ارزان‌تر کردن پودر و استفاده
ساده‌تر از آن است.

روزنامه جام جم