عوارض صادرات به نفع تولید است؟

اواسط این هفته بود که سیف‌ا... امیری، مدیرکل دفتر صنایع معدنی وزارت صمت اعلام‌کرد اعمال عوارض پلکانی برای کالا‌ها براساس بند هشت مصوبه عوارض صادراتی مصوب ۲۴ اسفند سال گذشته ستاد تنظیم بازار است که به‌منظور تنظیم بازار و تأمین نیاز مصرف‌کنندگان تعیین شده تا بازار داخل به‌هیچ‌عنوان دچار تلاطم نشود. شهریور سال گذشته برای برخی از تولیدکنندگان فولاد، محدودیت صادراتی ایجاد شد که اعتراض شدید انجمن فولاد را به دنبال داشت. این اعتراض باعث شد اعمال محدودیت، سه ماه به تعویق بیفتد. محدودیت‌های صادراتی در شرایطی اتفاق افتاد که برق و گاز صنایع قطع می‌شد. در آن زمان، وزارت صمت، فهرست واحد‌های مجاز به صادرات محصولات فولادی شامل شمش و مقاطع فولادی را به گمرک اعلام کرد که براساس آن مشخصات و شناسه ملی واحد‌هایی که کف عرضه خود را طی چهارماهه نخست امسال رعایت کرده‌اند، مجاز به صادرات شناخته شدند.

 

آن زمان وزارت صمت برای صادرات زنجیره فولاد، شروطی را در نظر گرفت و مجوز صادرات مقاطع طویل فولادی را به عرضه ۷۰درصد از تولیدات شرکت‌ها در بورس کالا منوط کرد. به بیان بهتر، شرکت‌هایی که کف عرضه ۷۰درصدی را در بورس کالا رعایت نکرده‌اند، از فهرست شرکت‌های مجاز به صادرات حذف شده‌اند. انجمن فولاد ایران خواستار تجدیدنظر در این زمینه شد و اعلام کرد اگر عرضه به بورس کالا کاهش داشته به دلیل نبود انرژی برای تولید است. فولادی‌ها از بخش ذوب تا نورد و مقاطع با مشکل قطعی گاز و برق مواجه هستند و اخیرا تصویب شده، صنایع برای مصارف خودشان نیروگاه تاسیس کنند، اما به نتیجه رسیدن این موضوع حداقل پنج سال زمان نیاز دارد. حالا دولت تصمیم گرفته برای زنجیره فولاد عوارض صادراتی اعمال کند. هرچند وزارت صمت اعلام می‌کند این عوارض به صورت پلکانی است و این اقدام در راستای تنظیم بازار است، اما تعدد تصمیمات دولت برای بخش خصوصی باعث کاهش سرمایه‌گذاری خواهد شد.

 

روسیه و اوکراین دو کشور مهم در تامین زنجیره فولاد، اکنون با یکدیگر درگیر جنگ شده‌اند. ایران در مدتی که این دو کشور در تنش به سر می‌برند، بخشی از بازار‌های صادراتی را جذب کرده و تغییر در قوانین تجاری، ممکن است باعث از دست رفتن آن شود. اقدام وزارت صمت در راستای تامین بازار داخلی و تنظیم‌گری است، اما باید توجه داشت کارخانه‌ها داخلی از ظرفیت کامل تولیدی خود استفاده نمی‌کنند. از سوی دیگر به دست آوردن یک بازار صادراتی آسان نیست.

با توجه به قیمت شمش فولادی صادراتی ایران، در حال حاضر عوارض صادرات شمش، ۱۷درصد کل قیمت این محصول خواهد بود. ماجرایی که باعث شده فعالان صنعت فولاد نسبت به این موضوع انتقاد داشته باشند. حاشیه سود بسیاری از واحد‌های فولادسازی با توجه به افزایش قیمت مواد اولیه، کرایه حمل، نیروی انسانی، انرژی و ... پایین‌تر از ۱۷درصد است و عوارض جدید عملا باعث می‌شود بسیاری از شرکت‌های فولادی درگیر زیان شده و سرمایه‌گذاران و سهامداران نسبت به آینده فعالیت شرکت‌ها نگران شوند.

 

 

محمدحسین علی‌اکبری روزنامه‌نگار / روزنامه جام جم