شكار سیمرغ با دراگونوف

فیلم درخصوص برترین تك‌تیرانداز جنگ‌های معاصر جهان شهید عبدالرسول زرین با ۳۰۰۰شلیك موفق، آن ‌هم تنها به افسران و درجه‌داران بعثی در دفاع مقدس بود.

همین خلاصه یك‌خطی كافی بود كه اخبار مربوط به آن، گوش به گوش بچرخد و همه مشتاق تولید و تماشای آن شوند تا درنهایت تك‌تیرانداز در آخرین دقایق مهلت ارسال آثار به سی و نهمین جشنواره فیلم فجر، آماده و در اولین روز و اولین سئانس اكران با استقبال مخاطبان روبه‌رو شود.

این استقبال تا جایی بود كه علی‌رغم قرعه‌كشی صورت‌گرفته و اكران رسمی در سومین روز جشنواره، بسیاری از منتقدان و متخصصان سینما، در همان اولین اكران، سعی کردند خود را به سینماها برسانند و زودتر از موعد رسمی اعلام‌شده فیلم را تماشا كنند.

حضور پرشور در اولین سئانس ظهر و تشویق‌های مكرر از فیلم، خبر از تولید یك اثر سینمایی ارزشمند چه در سینمای ایران و چه در سینمای دفاع مقدس داشت.

تك‌تیرانداز بعد از حدود ۵۰ جلسه فیلمبرداری در شهرك سینمایی انقلاب و دفاع مقدس، آن ‌هم در روزهای سخت كرونایی و سرد زمستانی، مورد استقبال قرار گرفت و علی غفاری بعد از گذشت حدود شش سال از آخرین اثر سینمایی‌اش، مجددا با یك فیلم ارزشمند خود را در صدر محافل سینمایی قرارداد. اما تك‌تیرانداز ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارد كه سینمای دفاع‌مقدس نمونه‌های مشابه از آن را تاكنون نداشته است.

اوایل دهه ۷۰ را ‌باید سال‌های اوج تولید آثار دفاع مقدسی نامید. فیلم‌هایی كه اغلب‌شان شعاری بودند و رنگ و بوی آن‌چنانی از سینمای حرفه‌ای نداشتند، به‌عنوان‌مثال تولید فیلمی با محوریت بزرگ‌ترین عملیات جنگی جهان یعنی والفجر ۴ در یك اثر كاملا ضعیف و بی‌كیفیت، حتی كار را به‌جایی رساند كه مسوولان و فرماندهان نظامی نیز چندان رغبتی برای تولید آثار دفاع مقدسی در سینما نشان ندادند و همین باعث شد كه سینمای دفاع مقدس راه خود را از جنگ و خاكریز به‌سوی ملودرام‌های عاشقانه و خانوادگی در پشت جبهه بكشاند و نتیجه آن برهوت تولیدات جنگی در سینمای ایران شد.

با آنچه از پیش‌فرض‌های تولید فیلم عنوان شد، تك‌تیرانداز درنهایت بدل به یكی از آثار ماندگار در سینمای ایران گشت.

سینمایی كه در هشت سال گذشته سخیف‌ترین و مبتذل‌ترین آثار را تولید و روانه اكران كرد، اما این فیلم نه‌تنها فاخر و خوش‌ساخت است كه در ژانر و گونه خود نیز بسیار سرآمد و قابل‌تقدیر است، تك‌تیرانداز یك فیلم قهرمان‌محور است. اما نه به سبك و سیاق هالیوود كه قهرمانش كاملا ایرانی و اسلامی است.

اینجاست كه باید اذعان كرد كسی غیر از دیرباز نمی‌توانست شخصیت آقا‌رسول تك‌تیرانداز را بازی كند، از طرفی غفاری با ریزه‌كاری‌های بسیار حرفه‌ای، همچون یك‌بندباز كه اگر لحظه‌ای در میزانسن‌ و دكوپاژش خطا می‌كرد، شخصیت اصلی یا بدل به قهرمان‌های هالیوودی یا شخصیت‌های شعارزده و بدون عمق سینمای دفاع مقدس دهه ۷۰ می‌شد، البته از غفاری كه بازیگر یكی از بهترین آثار دفاع مقدس (لیلی با من است) هست، جز این انتظار نمی‌رفت. فیلم دارای یك فیلمنامه منسجم و پیشرو است.

از سوی دیگر نیز تقابل دو چهره نظامی در جنگ، فیلم را از چنان كششی برخوردار كرده كه مخاطب تا پایان كار بدون پلك زدن دنبال می‌كند و هرگز از آن خسته نمی‌شود، نمونه این كشش را می‌توان در اكران رسمی فیلم در سالن ملت دید كه علی‌رغم قطعی صدای فیلم كه متأسفانه از سوی سالن صورت گرفت، باگذشت ۱۵دقیقه و بازگشت فیلم، هیچ‌كس از سالن خارج نشد و همچنان به تماشای فیلم ادامه دادند.

بی‌شك شروع و پایان فیلم آنچنان قوی و پرمایه ساخته‌شده كه بسیار بعید است مخاطب فصل آغازین فیلم را ببیند و از جایش تا پایان فیلم تكان بخورد. این خود ادله محكم و متقن است برای یك شروع میخكوب‌كننده و یك پایان خیره‌كننده تا جایی كه شب گذشته در اكران مردمی فیلم در اصفهان دختر شهید در لحظه شهادت رسول تك‌تیرانداز از حال رفت یا در اكران سینما فلسطین، مخاطبان چندین نوبت در تقابل‌های عبدالرسول با فرمانده بعثی، از فرط خوشحالی شخصیت قهرمان فیلم را تشویق كردند.
اساسا تك‌ تیرانداز را می‌توان یك فیلم ایرانی اسلامی بدون وام گرفتن از هالیوود دانست و آن را متر و معیاری برای تولیدات دفاع مقدسی برشمرد.

طبعا هستند اندك منتقدان غش كرده به سمت سینمای هالیوود و سیاه‌نماسازهای داخلی كه با این فیلم مهم و تأثیرگذار به بهانه‌هایی چون عدم انسجام فیلمنامه و ایرادات بنی‌اسرائیلی از بازیگر و لهجه زیبای اصفهانی‌اش، ایراداتی بگیرند كه البته كسی هم منكر اندك ضعف‌ها فیلم نیست. اما آنچه واضح و مبرهن است، این‌كه تك‌تیرانداز مزایایی بسیار فراوانی دارد؛ یك نمونه‌اش ‌این‌كه نسل جنگ‌ندیده حتی نمی‌دانست بزرگ‌ترین تك‌تیرانداز جهان، یك رزمنده و سرباز ساده اصفهانی بوده و همین معرفی و مطرح كردنش از بزرگ‌ترین مزایای فیلم است.

محمدرضا پارسا - روزنامه جام جم