طی روزهای اخیر عراق با چالش جدیدی در قالب تهدید آمریکا به خارج کردن دیپلمات های خود از این کشور، تعطیلی سفارتش در بغداد و حمله به نیروهای به اصطلاح همسو با ایران به عنوان عاملان حملات متعدد به اماکن، هیات ها و کاروان های نظامی آمریکایی مواجه است.
کد خبر: ۱۲۷۷۷۸۵

ذیل همین تهدیدات کاخ سفید و در راس آن دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا و مایک پمپئو، وزیر امور خارجه این کشور گمان بر این است که اگر ایالات متحده تهدید خود برای بستن سفارت را عملی کند، این اقدام را می‌توان سرآغاز اجرای طرح نظامی این کشور در عراق علیه نیروهای حشد الشعبی و طرفداران جمهوری اسلامی در نظر گرفت. خصوصا که رویترز دیروز، دوشنبه به نقل از دو منبع عراقی و دو دیپلمات غربی ادعا کرد که دولت آمریکا از روز گذشته مراحل اولیه خروج دیپلمات‌های خود از عراق را فراهم کرده است.

در صورت صحت این ادعا بیم وقوع تنش نظامی و کشیده شدن آن تا مرحله جنگ داخلی در عراق بیش از پیش افزایش پیدا می کند. چرا که دوگانگی پررنگ سیاسی – اجتماعی عراق بعد از ترور سردار سلیمانی، فرمانده پیشین نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران و به تبع آن پاسخ موشکی تهران در حمله به پایگاه های نیروهای آمریکایی واقع در عین الاسد در عراق، این کشور را به یک گسل و فضای رادیکال دو قطبی جدی درونی رسانده است.

در این فضای قطبیت زده بخشی از جریان های سیاسی، نظامی و امنیتی به شدت خواهان خروج آمریکا از خاک این کشور هستند، چرا که تصمیم ترامپ برای ترور سردار سلیمانی در خارج از فرودگاه بغداد در ژانویه باعث تشدید تنش در عراق شد که به دنبالش تاکید قانونگذاران عراقی، پارلمان، برخی احزاب، جریانات و شخصیت های این کشور مبنی بر خروج و یا حتی اخراج کامل نیروهای آمریکایی را شاهد بودیم. در این بین هم بستر لازم برای تحرک گروه‌های شبه نظامی به منظور پیگیری حملات راکتی و اقدام به بمب گذاری در مقیاس کوچک علیه سفارت آمریکا و پایگاه‌های نظامی عراق شکل گرفت اما در عین حال برخی دیگر از اقوام و جریان های سیاسی تمایل جدی به حضور و بقای آمریکا در خاک عراق دارند.

به ویژه که از نگاه این طیف تهدیدات امنیتی داعش در این کشور به طور کامل از بین نرفته است و به همین واسطه این جریان‌های سیاسی نیاز بسیار جدی به حضور آمریکایی ها برای مقابله با تهدیدات امنیتی ناشی از احتمال احیای هسته های خفته داعش در این کشور احساس می کنند.

در چنین شرایطی هر گونه اقدام آمریکا به منظور خروج دیپلمات هایش از عراق، بستن سفارتخانه در بغداد و نهایتا حمله به نیروهای مدنظرش که عمدتا با نگاه تهران همسو هستند، می تواند آتش جنگ داخلی را در عراق شعله ور کند.

اتفاقا به واسطه جدی شدت التهابات و حساسیت های کنونی در عراق بود که یکشنبه هفته جاری مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر موقت، برهم صالح، رئیس جمهوری و محمد الحلبوسی، رئیس پارلمان عراق نشستی را با حضور فائق زیدان، رئیس شورای عالی قضایی این کشور به منظور بررسی آخرین تحولات امنیتی و سیاسی و همچنین پیامدهای خطرناک اوضاع کنونی عراق برگزار کردند.

ضمن آن که از هم اکنون تهدید به خروج دپیلمات های آمریکا و بسته شدن سفارت آمریکا در بغداد هم به فضای قطبیت زده عراق دامن زده است.

در یک طرف برخی خواستار اقدام قاطع علیه شبه نظامیان شده اند چرا که معتقدند تهدید به تعطیلی سفارت آمریکا در بغداد می‌تواند منتفی شود، اگر اقدامات قاطع برای توقف حملات صورت گیرد اما در آن سو طیف خواهان خروج آمریکا تعطیلی سفارت این کشور در بغداد را پیام و پالسی مثبت مبنی بر سنگین تر شدن وزنه امنیتی به سود خود می دانند لذا به نظر می رسد که توقف این حملات چندان محتمل نیست.

موید این نظر هم به انفجار یکشنبه جاری علیه کاروان نظامی ائتلاف آمریکایی در استان «ذی‌قار» در جنوب عراق با مسئولیت یگان «قاصم الجبارین» و حمله راکتی دیروز دوشنبه در نزدیکی فرودگاه بغداد باز می گردد که به کشته شدن پنج تن و زخمی شدن دو تن منجر شد.

اگر چه به نظر می‌رسد که دولت آمریکا و شخص ترامپ در گرماگرم کارزار تبلیغات انتخاباتی بی‌رغبت نباشد تا تنش با ایران را البته به صورت غیرمستقیم و در قالب درگیری و حمله به مواضع و اهداف نیروهای های همسو با تهران در عراق امنیتی کند، اما این شرایط که دولت موقت مصطفی الکاظمی با مشکلات و چالش های متعددی از قبیل شیوع ویروس کرونا، کمبود درآمدهای نفتی و برخی چالش های امنیتی ناشی از مبارزه با داعش دست به گریبان است قطعا تبعات تنش تهران - واشنگتن در خاک عراق می تواند اوضاع از از کنترل دولت بغداد خارج کند.

پیرو همین نگرانی ها است که به نظر می رسد فواد حسین، وزیر امور خارجه عراق راهی تهران شد تا چاره ای برای مدیریت تنش بین ایران و آمریکا در خاک عراق پیدا کند.

با این وجود به نظر می رسد که هم دونالد ترامپ برای کسب برگ برنده انتخاباتی و هم در سطحی راهبردی تر، ساختار سیاسی آمریکا اکنون اقدام برخی گروه ها در حمله به اماکن و هیات های دیپلماتیک خود در عراق را فرصتی طلایی در توجیه تلاش برای نابودی کامل این نیروها و وارد کردن ضربه ای جدی و کارا به نفوذ ایران در منطقه می دانند تا به موازات تصمیمشان برای عادی سازی روابط اسرائیل با برخی کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و باز کردن پای تل آویو در کنار مرزهای ایران، بتوانند تهدید نفوذ تهران را در قالب تحرک نیروهای نیابتی هم خنثی کند و چه کشوری بهتر از عراق که سرپل ارتباطی ایران با لبنان، سوریه و فلسطین است.

در این صوت عملا ارتباط تهران با اسرائیل قطع خواهد شد. به بیانی صریح تر ایالات متحده با ورود احتمالی خود به فاز نظامی علیه حشد الشعبی و دیگر گروه های مشابه به بهانه حمله به اماکن و هیات های دیپلماتیک در واقع به جد خواستار برهم زدن بنیادهای معادلات و مناسبات قدرت عراق نوین پس از سقوط صدام در جهت تقویت موقعیت نیروهای نزدیک به خود و تضعیف نفوذ ایران است.

پس بی شک ایالات متحده آمریکا هیچ گاه خاک عراق را به دلایل متعدد ژئوپولتیک و ژئواستراتژیک ترک نخواهد کرد. در این وضعیت با بغرنج تر شدن شرایط احتمال بر هم خوردن موازنه مثبت قوا به عنوان یگانه راهبرد دولت عراق در مدیریت تنش تهران – واشنگتن هم به حاشیه خواهد رفت.

عبدالرحمن فتح الهی - کارشناس امور بین الملل

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها