بسیاری از والدین دانشآموزان مدارس غیردولتی به بلاتكلیفی شهریههای پرداختی بابت خدماتی كه دریافت نكردهاند، اعتراض دارند
سود کرونا در جیب غیرانتفاعیها
سال 99 كه امسال باشد آخرین سال قرن چهاردهم شمسی است و سال دیگر قرن عوض میشود و به جرات میتوان گفت در قرن چهاردهم خورشیدی اتفاقاتی كه در این چند ماه برای مدارس كشور رخ داده هیچوقت تجربه نشده است.

حالا اما بعد از شیوع كرونا و تعطیلات اجباری مدارس كه معلوم نیست تا چه روزی طول بكشد دغدغه خانوادهها شهریههایی است كه پرداخت كردهاند، خدماتی است كه باب میل دریافت نكردهاند، فوقبرنامههایی است كه پولش را دادهاند، ولی منتفی شده است، سرویس ایاب و ذهابی است كه برایشان استارت نخورده است و در مجموع یك عالم نگرانی از بابت پولهای بلوكه شده در حساب مدارس است كه معلوم نیست چه زمانی به حسابشان بازگردانده خواهد شد.
مرور تعطیلات
از اول ماه مهر تا شروع دی ماه، مدارس تهران به همه این دلایل بارها و بارها تعطیل شد و به این ترتیب تعداد تعطیلیهای اجباریاش به 12 روز رسید.
این موج تعطیلات غیرمترقبه البته عاید مدارس شهرهای كوچكتر حتی مدارس روستایی و عشایری نیز شد تا جایی كه حساب و كتاب ما نشان میدهد مدارس ایران به بهانه سرما، بارش، لغزندگی معابر، سیلابیشدن مسیلها و آبگرفتگی خیابانها و وحشت از شیوع آنفلوآنزا در فصل اول سال تحصیلی ــ اول مهر تا پایان آذر ــ 89 بار به صورت ناخواسته تعطیل شدند. از ماه دی تا چهارم اسفند نیز كه كرونا رسما مدارس را به تعطیلی كشاند اوضاع مشابه بود و همین بهانهها باعث دو روز تعطیلی مدارس در استان تهران، سه روز تعطیلی برای مدارس استانهای اردبیل و لرستان، دو روز تعطیلی در استانهای قزوین، آذربایجانها و زنجان و یك روز تعطیلی مدارس برای استانهای گیلان، البرز، همدان، مازندران و كردستان شد.
این تعطیلات را البته باید اضافه كرد به تعطیلی روز سوم اسفند كه همه مدارس ایران به خاطر شمارش آرای انتخابات مجلس به صورت سراسری تعطیل شدند.
اگر تهران را مبنای محاسباتمان قرار دهیم به عنوان استانی كه سرآمد روزهای تعطیل در سال تحصیلی99-98 است با 15 روز تعطیلی غیرمنتظره در ازای پنجماه تحصیلی مواجه میشویم. حالا اگر پنجشنبهها و جمعهها را كه تا روز سوم اسفند 44 روز بود و تعطیلات رسمی را كه شش روز بود به عددهای قبلی اضافه كنیم، خواهیم دید مدارس استان تهران از اول مهر تا سوم اسفند كه روی تقویم 153روز است 65روزش را تعطیل بودند.
این عددها برای خانوادههایی كه تحصیل فرزندانشان در مدارس دولتی هزینه چندانی ندارد شاید كم اهمیت باشد، ولی همین عددها چرتكه را به دست والدین دانشآموزان مدارس غیردولتی داده به طوری كه لابهلای این تعطیلیها و شهریههایی كه به مدارس پرداختهاند از یكسو دنبال ضرر و زیان خود میگردند و از سوی دیگر دنبال سودی كه عاید غیردولتیها شده است.
ضرر و زیان روزانه
طبق این شهریه مصوب، یك دانشآموز مقطع ابتدایی بابت هر ماه تحصیل باید یك میلیون و 44 هزار تومان بپردازد كه هزینه هر روز میشود حدود 35 هزار تومان. این رقم بابت یك ماه تحصیل دانشآموزان متوسطه اول در غیردولتیها یك میلیون و 222 هزار تومان است كه خرج هر روز میشود به عبارتی 41 هزار تومان و بالاخره هزینه یك ماه تحصیل در مدارس متوسطه دوم، یك میلیون و 667 هزار تومان و روزانه 55 هزار تومان است.
البته بگذریم كه اغلب مدارس غیردولتی به بهانههای مختلف از شهریههای مصوب عدول كرده و مبالغی بسیار بالاتر از اینها را طلب میكنند، ولی حتی اگر همین عددهای رسمی را ملاك قضاوت قرار دهیم تعداد روزهای تعطیل مدارس غیردولتی علنا به ضرر خانوادهها و به سود موسسان است. در واقع هر روز تعطیلی اجباری برای خانوادهها كنتور میاندازد و درحالی كه فرزندانشان خدمات فوقبرنامه یا سرویس و تغذیه دریافت نكردهاند، اما پیش پیش هزینه آن را پرداختهاند.
در ماجرای تعطیلیهای كرونا كه معركهای از این زیانهای مالی برپاست و هر روز تعطیلی دارد برای خانوادهها كنتور میاندازد.
البته سازمان مدارس غیردولتی بارها اعلام كرده كه تعطیلیهای كرونا ربطی به شهریههای آموزشی ندارد و خانوادهها نمیتوانند ادعایی از این ناحیه داشته باشند، چون جریان آموزش تعطیل نشده و مدرسه گرچه به لحاظ فیزیكی بسته بوده، ولی آموزش جریان داشته است.
بماند كه برخی خانوادهها همین جریان آموزش را نیز زیر سؤال میبرند و مدعیاند برای دریافت بهترین خدمات آموزشی در فضایی مناسب، فرزندانشان را راهی گرانترین مدارس كردهاند نه این كه بچههایشان مجبور باشند پای لپتاپ و گوشی تلفن همراه به درسها گوش دهند. داد خانوادههایی كه دانشآموزان كنكوری دارند در این حوزه از بقیه بلندتر است.
با این وجود اما تقریبا بیشتر خانوادهها با این شرایط كنار آمدهاند و آن را امری پیشبینی نشده میدانند كه مدارس در آن بیتقصیرند، ولی این چشمپوشی از دید آنها هیچ ربطی به شهریههای فوقبرنامه ندارد كه فعلا بلاتكلیف در حساب مدارس بلوكه شده و دستشان نیز به جایی بند نیست.
سودهای پنهان غیردولتیها
در واقع بهزعم آنها اگر مدارس تعطیل نمیشد باید بخشی از شهریهها صرف این امور میشد، ولی حالا كه مدارس تعطیل است بالطبع این مبالغ پس انداز میشود. از سوی دیگر یافتههای جامجم نیز موید این است كه بسیاری از غیردولتیها به خاطرعمل نكردن به تعهدات خود سود کردهاند.
زیادند مدارس غیردولتی كه حاضر نیستند حقوق معلمان خود را پرداخت كنند و كم نیستند مدارسی كه حقوقها را نصفه و نیمه میپردازند. به بهانه تعطیلی مدارس، بسیاری از غیردولتیها بیمه پرسنل خود را نیز یا ادامه ندادهاند یا فقط ماهی 15 روز نامشان را در لیست بیمه گذاشتهاند. اینها همه میشود حاشیه سود مدارس غیردولتی كه در ایام كرونایی دیده نمیشود درحالی كه اگر كرونایی در كار نبود این سود هم وجود نداشت و این پولها باید خرج آموزش و فوقبرنامه میشد.
البته روزهاست بسیاری از خانوادهها پیگیر بازپسگیری این پولها هستند. خانوادههایی كه به اتفاق جواب روشنی نشنیدهاند و به اتفاق، نیز امید چندانی به زنده شدن مطالباتشان ندارند. اگر چه سازمان مدارس غیردولتی تاكید دارد شهریههای مربوط به سرویس ایاب و ذهاب، تغذیه و فوقبرنامه حتما به خانوادهها بازگردانده میشود، ولی چون این تاكید سفت و سخت نیست وخانوادهها این را الزام را جدی ارزیابی نمیكنند، ته دلشان مطمئن نیستند.
كرونا برای همه ما تجربه تازهای بود، برای سیستم آموزشی و دانشآموزان نیز، برای حساب و كتاب مدارس غیردولتی هم همین طور. كرونا در واقع كاری است كه شده و آبی است كه ریخته ولی حواشیاش نیاز به جمع و جور كردن آن هم با ابزار قانون و نظارت دارد تا همانطور كه مدارس حاضر به گذشت از یك ریال از حق خود نیستند به بازگرداندن حتی یك ریال از مطالبات خانوادهها نیز متعهد شوند.
رنج معلمان و سود غیرانتفاعی
اینها مسائلی است كه تعدادی از معلمان مدارس غیرانتفاعی گوناگون تهران با ما در میان میگذارند. آقای همایونی، دبیر ادبیات فارسی، مقطع متوسطه دوم از جمله این معلمان است كه در یك مدرسه غیرانتفاعی و یك مدرسه دولتی تدریس میكند. او میگوید چون نیروی پیمانی آموزش و پرورش است، در ماههای گذشته از طرف این وزارتخانه با مشكل بیمه و حقوق مواجه نشده، اما مدرسه غیردولتی محل تدریساش، برای ماههای اسفند و فروردین به میزان نصف مبلغ تعیینشده در قرارداد حقوق پرداخت كرده است. به گفته او، توجیه مدیران مدرسه برای كاهش پرداختی معلمان این است كه والدین در ماههای گذشته شهریه را بهطور كامل پرداخت نكردهاند و این مساله باعث ایجاد مشكلات مالی برای مدرسه شده است.
آقای گودرزی، دبیر زیستشناسی یكی از مشهورترین مدارس غیرانتفاعی تهران نیز به جامجم میگوید با وجود این كه مدرسه آنها از همان ابتدای سال تحصیلی مبلغ شهریه را به طور كامل از والدین دریافت میكند، اما حقوق اسفندماه معلمان خود را با پنج هفته تاخیر پرداخت كرد و هنوز هم آن مدرسه حقوق فروردین معلمان خود را پرداخت نكرده است.
گودرزی تعریف میكند كه در این شرایط، وقتی یكی از همكارانش به اوضاع اعتراض كرد، بلافاصله او را اخراج و جایگزینی نیز برایش تعیین كردند.