بیشترین فشار بودجه 99 بر گردن مردم خواهد بود

مصاحبه حسین راغفر با جام جم آنلاین را بخوانید:
 
 
* کرونا موجب تعطیلی اقتصاد ایران شد دولت در این زمینه چه کاری باید صورت بدهد؟

این بیماری نکته ای را نشان داد و درد مشترک جهانی بوجود آورد. تمام کشورهای دنیا را متاثر کرد و نشان داد حکومت ها در تمام دنیا انتظار چنین مساله ای را نداشتند. ولی تهدید جدیدی که به سایر تهدیدات زندگی اجتماعی اضافه شده و نیازمند یک رفتار کاملا متفاوت است و حکومت ها باید این ریسک را نیز در مدیریت جوامع ببینند. این مساله حکم می کند در شیوه حکمرانی جوامع مختلف بازنگری صورت بگیرد و قطعا بسیاری از کشور ها این اصلاحات را در الگو های مدیریت کلان جامعه خود اصلاح می کنند. در مورد جامعه ما مساله و شعار جهش تولید نوعی تشویق جامعه به تولید بیشتر است. ما در سال های گذشته نیز با رکود تورمی روبرو بودیم بخصوص از سالهای 89 به این سو این رکود تورمی عمیق تر شد و تا کنون ادامه دارد. علت این مساله شیوه مدیریت کلان جامعه است که قطعا باید مولفه های حضور مردم برای مدیریت مسائل اقتصادی کشور در نظر گرفته شود.

متاسفانه ما در سه دهه گذشته مردم از الگو های سیاست گذاری کشور بیرون گذاشته شده اند و به تدریج حذف شدند. سیاست های اقتصادی عمدتا در دست گروههای خاص قدرت ثروت قرار گرفته است. به نظر من، برای اینکه اصلاحات صورت بگیرد نیازمند بازنگری جدی در سیاست ها و جهتگیری های اقتصادی سه دهه گذشته هستیم که در آن نقش مردم پررنگتر از هر زمان دیگری باشد. به این منظور به اصلاحاتی عمیق در درون نظام حکمرانی نیازمندیم تا این امکان را فراهم کند و نهادهای مردمی در فرایند تصمیم سازی های شرکت کنند.

قطعا توانایی تغییر وجود دارد ولی کسانی که تصمیم گیرنده هستند برندگان سیاست های سه دهه گذشته اند. و به نظر می رسد باید اصلاحاتی اساسی صورت بگیرد و توازنی بین فرادستانی که در قدرت وجود دارند بوجود بیاید و طبقات محروم جامعه که هزینه های این نابرابری ها و نابسامانی های اجتماعی را می پردازند شکل بگیرند. این مساله نیازمند اصلاحات سیاسی و اقتصادی است. و باید مشارکت عموم مردم امکان پذیر شود.

فقط دولت نیست و مساله در اصل نظام حکمرانی ما است. کل نظامی که در تصمیم گیری ها شرکت می کنند مسئولیت دارند. در حال حاضر یکی از اقدامات دولت این است که از اقدامات مخرب پیشگیری کند. یکی از آنها بودجه سال 99 است که متاسفانه تصویب شد. بیشترین فشار این بودجه بر گردن مردم خواهد بود و دولت قادر نخواهد بود منابعی را که در نظر گرفته شده تامین کند و همین موجب افزایش شدید تورم در سال 99 خواهد شد . همچنین بیکاری گسترش پیدا می کند و نارضایتی ها افزون خواهد شد.

فقط صدها هزار میلیارد تومان به دلیل افزایش درآمد ارزی به جیب گروههایی در کشور می رود و از آنها یک ریال مالیات گرفته نمی شود دولت می تواند به سراغ این گروهها برود. امسال فقط چهارصد هزار میلیارد تومان سود سپرده بانکی پرداخت خواهد شد و مبالغ هنگفتی سود حاصل از خرید و فروش سفته بازی در بازار سهام شکل گرفته است و درآمد های حاصل از خرید و فروش ارز و سکه بوجود می آید که هیچکس مالیات نمی پردازند. دولت باید به سراغ این دسته از فعالیت ها برود و فعالیت های سفته بازی و سوداگری بر مسکن و... را کنترل کند. ولی دولت به سراغ این بخش ها نمی رود .

جهش تولید به طور کامل به این مساله بستگی دارد. مادامی که این اصلاحات صورت نگیرد امنیت سرمایه برای صاحبان سرمایه بوجود نمی آید. ما سال ها شاهد فرار سرمایه های فکری و ذهنی و مالی بودیم. این فرار سرمایه از ناامنی بوجود آمده و به دلیل شیوه های حکمرانی نشات می گیرد. این مساله باید اصلاح شود و به گروههای فرودست جامعه نیز فرصت های برابر داده شود و قدرت و ثروت رفته به جیب فرادستان تعدیل شود. همچنین قدرت فرادستان کنترل شود مادامی که این اتفاقات نیفتد امکان رشد تولید وجود ندارد.

مهمترین مشکل موجود، هزینه های دولت در جای خود باقی است. به این دلیل که درآمد ها بسیار غیر واقعی بسته شده است و قادر به تامین هزینه های خود نخواهد بود و اولین قربانیان سال آینده آموزش و پرورش و آموزش عالی و بخش خدمات سلامت خواهند بود. این آسیب مستقیما به مردم وارد می شود. دولت برای تامین کسری بودجه خود به افزایش قیمت حامل های انرژی و افزایش قیمت ارز متوسل می شود و همین باعث افزایش کسری بودجه دولت در سال آینده می شود و هزینه های زندگی مردم را بیشتر می کند و مهمترین ان زمینه های فاصله گرفتن مردم از حاکمیت رقم می خورد. از این جهت امسال سالی بسیار دشوار برای حاکمیت خواهد بود. تنها راه تغییر جهتگیری ها حکمرانی سیاسی و اقتصادی است. به هر صورت باید نوعی توازن بین فرادستان و فرودستان در این اصلاحات حکمرانی شکل بگیرد.

 

به نظر من، با توجه به شرایط موجود چنین اتفاقی رخ نمی دهد. در سال 98 نیز در بحث توجه به تولید شاهد تعطیلی بسیاری از واحد های تولیدی و رشد بیکاری در کشور بودیم آمارهای رسمی قابل اتکا نیستند و شواهد متعدد دیگری این آمارها را تایید نمی کنند. ما رشد منفی بالایی را در سال 98 تجربه کردیم و رکودی عمیق داشتیم جهش در تولید به اصلاحات نیازمند است و فقط با نامگذاری چنین اتفاقاتی رخ نمی دهد و لازمه آن وقوع اصلاحات گسترده نهادی در کشور است.