خاص‌تر از سیل

کشور ما نیز ازاین قاعده مستثنا نبوده و نخواهد بود. این مهم در ایران به دلیل حادثه خیز بودن در حوزه بلایای طبیعی از اهمیت بیشتری نیز برخوردار است.

حوادثی از قبیل سیل در استان سیستان و بلوچستان از این دسته است. نکته‌ای که در چنین حوادثی لازم است بیشتر مورد توجه قرار گیرد توجه به حمایت‌های مختلف از جمله افراد دارای نیاز‌ها و یا شرایط خاص هستند. معمولا در چنین شرایطی افراد مختلف تاثیرات متفاوتی می‌پذیرند که الزاما یکسان نخواهد بود. اما موضوعی که لازم است موردتوجه خاص قرار گیرد افرادی هستند که در حین بحران‌ها توانایی مراقبت از خود را به طور مستقل ندارند و نیاز به حمایت‌های دیگران دارند.

از جمله این افراد می‌توان به سالمندان، افراد دارای ‌معلولیت، کودکان از جمله کودکان بی‌سرپرست، زنان و دختران تنها (از جمله سرپرست خانوار)، بیماران روانی، بیماران خاص، بیماران نادر، افراد دارای سوء‌مصرف مواد مخدر و روانگردان‌ها، افراد دارای اختلالات روانی نیازمند مداخله‌های تخصصی و .. هستند، اشاره کرد. غفلت از این افراد تاثیرپذیری منفی آنها از بحران‌ها از قبیل سیل را افزایش می‌دهد.

از جمله حمایت‌ها که برای این گروه از افراد در کنار خدمات امداد و نجات، اسکان و ... باید ارائه شود خدمات مربوط به حوزه بهداشت و درمان و تسهیل دسترسی آنان به خدمات درمانی متناسب با شرایط شان است.

تاخیر در ارائه این خدمات و دسترسی به دارو‌های مورد نیاز می‌توان برای برخی از این گروه‌ها تبعات جبران‌ناپذیری داشته باشد. درکنار آن خدمات مددکاری اجتماعی در راستای تسهیل دسترسی به خدمات اجتماعی است.

منظور از حمایت اجتماعی در بلایا عبارت است از مداخلات اجتماعی به طور منظم در جهت کمک به افراد برای کاهش آسیب‌پذیری و افزایش ظرفیت‌ها و تاب‌آوری آنان برای مقابله با بلایای طبیعی و بازگشت هرچه سریع‌تر به شرایط عادی با هدف پیشگیری از عوارض بیشتر اجتماعی، خصوصا به افراد با نیازهای خاص که به دلایل فرهنگی، اجتماعی یا زیستی آسیب‌پذیرتر هستند.

این موضوع در منطقه سیستان و بلوچستان به مراتب از اهمیت بیشتری برخوردار است، چرا که در منطقه‌ای سیل به وقوع پیوسته است که مردم شریف آن در شرایط غیربحرانی هم برای تامین نیاز‌های‌شان مشکلات جدی و اساسی داشتند و حال بحران سیل هم این مشکلات را مضاعف کرده است. لذا این نوع غفلت از مردم و افراد که نیازمند توجه ویژه‌تر هستند نه یک فعالیت از نوع ترحم و دلسوزی، بلکه یک وظیفه حاکمیتی است لذا حوزه مدیریت بحران باید برای این گروه از افراد برنامه‌های ویژه‌ای از شناسایی تا ارائه خدمات به طور مستمر داشته باشد وجود بانک اطلاعات جامع از اکثر این افراد می‌تواند در شرایط بحرانی شناسایی را تسهیل کند که معمولا چنین بانک اطلاعات حداقلی را هم به همراه مشخصات و نشانی را هم نداریم.

توضیح این نکته ضروری است که برنامه‌های مداخله در بحران سیل برای این افراد نباید فقط محدود به مرحله حین بحران شود بلکه ضروری است در مرحله بعد از بحران هم تا رسیدن به شرایط عادی ادامه پیدا کند.

در این شرایط مسوؤلان مدیریت بحران می‌توانند از همه ظرفیت‌های موجود در بخش‌های دولتی و غیر دولتی ولی با مدیریت مناسب و هماهنگی‌های لازم بهره بگیرند. انجمن مددکاران اجتماعی ایران همچون گذشته در چنین حوادثی حضور داشته و آمادگی خود را برای همکاری‌های بیشتر هم اعلام می‌کند.

دکتر حسن موسوی‌ چلک - رئیس انجمن مددکاران اجتماعی / روزنامه جام جم