در معرفی «چه»های ایرانی ناتوان بوده‌ایم

«دکتر ابراهیم فیاض» در گفت‌وگو با جام جم آنلاین، با تشریح دلایل محبوبیت و معروف شدن «چه گوارا » به‌عنوان شخصیت مبارز با نظام سرمایه‌داری آمریکا، گفت: چه گوارا یک انقلابی مارکسیست و چپ‌گرا بود و به همین دلیل مارکسیست جهانی هم در آن مقطع به دلیل اینکه نقطه مقابل سلطه گری غرب محسوب می‌شد، موردحمایت و توجه چین و شوروی سابق واقع شد.

وی با اشاره به شیوه مبارزاتی او به‌عنوان نماد ضد استعماری کشور کوبا، افزود: چه گوارا متأثر از تفکرات «مائو تسه تونگ» تئوریسین و رهبر سابق چین کمونیست تلاش داشت بر قلب مردم زمانه خود نفوذ کند. به همین دلیل با موتورسیکلت سرتاسر آمریکای لاتین از جمله شیلی- پرو- ونزوئلا- کلمبیا را طی کرد تا نابرابری‌های اجتماعی ناشی از سلطه کاپیتالیسم و امپریالیسم را از نزدیک مشاهده کند و به مردم منطقه بگوید تنها راه رهایی از آن انقلاب است. او با این اقدام به عنوان یک کنش گر فعال سیاسی در میان جوانان و محرومان و پابرهنگان محبوب شد. درواقع چه گوارا به‌قصد انتقال پیام خود به مردم رنج‌کشیده آمریکای لاتین که سال‌ها تحت ستم دیکتاتورهای موردحمایت آمریکا قرار داشتند به‌طور حضوری و رودررو به کشورهای منطقه سفر کرد تا اهداف مخالفت و مبارزات خود با نظام‌های سرمایه‌داری ازجمله ایالات‌متحده را تبیین کند.

فیاض در ادامه، بدر پاسخ به اینکه چرا مجاهدان و چهره‌های انقلابی کشورمان که به تأسی از آموزه‌های اسلام و انقلاب اسلامی نام آن‌ها در ماندگار شده اما برای جهانیان همچون چه گوارا شناخته‌شده نیستند، تصریح کرد: متأسفانه در بحث فرهنگ‌سازی، ما در همه زمینه‌ها به‌طور کاملاً ابتدایی عمل کرده‌ایم. به‌طور نمونه چرا ما تاکنون به نقش عرب‌های خوزستانی در جنگ تحمیلی نپرداخته‌ایم و اگر هم اقدامی صورت گرفته است کاملاً محدود و ابتدایی صورت گرفته است چراکه عادت شده تا جنگ را به‌صورت کلی مورد تحلیل قرار دهیم.

فیاض در همین ارتباط خاطرنشان کرد: دوران دفاع مقدس یکی از درخشان‌ترین بزنگاه‌های تاریخی کشور ایران و انقلاب اسلامی محسوب می‌شود اما بنده هم به‌عنوان یک رزمنده و هم یک جامعه شناس عرض می‌کنم متأسفانه ما برای معرفی فرماندهان و دلاورانی که طبق آموزه‌های اسلام و قرآن با آمریکا و متحدان مرتجعش 8 سال جنگیده وزندگی خود را در مجاهدت با نظام‌های امپریالیستی فدا کرده‌اند تنها در حد خاطر نویسی بسنده کرده‌ایم. چه گوارا باوجوداینکه چهره‌ای قابل‌احترام و ستودنی در راه مبارزه با سرمایه‌داری استکبار بشمار می‌آید اما ما هنوز در معرفی یک مبارز و مجاهد مسلمان ایرانی به جهان در مقایسه با یک انقلابی مارکسیست همچون چه گوارا موفق نبوده‌ایم.

وی با انتقاد از عدم فرهنگ‌سازی متولیان امر در شناساندن چارچوب فلسفی دفاع مقدس به دنیا، اظهار کرد: مسئولان ما عادت کرده‌اند مقوله جنگ را تنها از یکی دو زاویه مشخص تحلیل کنند درحالی‌که رزمندگان ما با الهام از مکتب عاشورا و نهضت امام خمینی(ره)، اهداف بلندی در مبارزه با دشمنان برای خود انتخاب کرده بودند. به همین دلیل در سطح تئوری پردازی جهان با نخبگان نظامی – علمی -سیاسی و یا فناوری هسته‌ای و... ما تا حد زیادی غریبه هستند. به‌موازات این مسئله امروز نسل جدید کشور هم با نخبگان خود در تمام عرصه‌ها بیگانه شده است و لذا مشاهده می‌کنیم که مثلاً در بازار لباس‌هایی با طرح‌هایی از چه گوارا به فروش می‌رسد و اتفاقاً موردپسند قشر جوان نیز قرار می‌گیرد. درحالی‌که کشور ما پر است از امثال چه گوارا آن‌هم با روحیات الهی و مشی انقلاب اسلامی.

فیاض بابیان اینکه یکی از راه‌های معرفی مشاهیر و چهره‌های ماندگار کشورمان چه در داخل و چه در خارج به وجود آوردن فضای تعامل میان همه طیف‌های نخبگانی است، ابراز کرد: چهل سال از پیروزی انقلاب اسلامی می‌گذرد هنوز برخی در مناظره‌ها جنگ مطهری – شریعتی راه می‌اندازند. درحالی‌که هر دو بزرگوار از فلاسفه و اندیشمندان برجسته ایران اسلامی محسوب می‌شود و ما به‌جای اینکه آن‌ها را به‌عنوان نماد ملی و شیعه‌گری به دنیا عرضه کنیم به مباحث فرعی آن‌ها می‌پردازیم. درباره دیگران هم همین شیوه غلط را پیموده‌ایم. تاریخ ایران مملو از سرداران و فرماندهانی است که جانشان را در دفاع از کشور تقدیم کرده‌اند. حال این پرسش مطرح است آیا در خارج از مرزها فرصتی برای شناساندن آن‌ها به دیگر ملت‌ها ایجاد کرده‌ایم.

وی در پایان با طرح این سؤال که رایزن فرهنگی ما در کوبا و ونزوئلا و... به‌عنوان کشورهایی که نماد استکبارستیزی علیه آمریکا هستند تا چه اندازه موفق عمل کرده‌اند، گفت: وجوه مشترک ما با کشورهای آمریکای لاتین فرصت خوبی برای معرفی آموزه‌های مبارزاتی اسلام شیعی به ملت‌های مسیحی و کاتولیک و مارکسیست تلقی می‌گردد ولی کوچک‌ترین اقدامی در این زمینه صورت نگرفته است.

فیاض خاطرنشان کرد: امروز حتی بزرگ‌ترین افراد هم بدون کار رسانه‌ای و پژوهشی امکان شناخته شدن در جهان را ندارند ازاین‌رو به نظر می‌رسد باید در عرصه پرداختن به مشاهیر سیاسی-علمی- فرهنگی- نظامی و... خود در هم‌اندیشی‌ها و جلسات بین‌المللی بیش از گذشته فعال باشیم. چند سال پیش بنده در آکادمی هامبورگ تلاش کردم چارچوب نظری دفاع مقدس را به‌عنوان یک رزمنده برای محققان خارجی تبیین کنم اما متأسفانه در داخل چندان مورد استقبال قرار نگرفت.

محمدرضا شجاعیان/جام جم آنلاین