سفته‌بازان عامل هیجان خرید در بازار

دکتر مهدی تقوی، اقتصاددان به خبرنگار جام جم آنلاینگفت: اصولاً از اقتصاد به‌عنوان یک موجود زنده یاد می‌شود که به مسایل و نکات اطراف خود واکنش‌های کاملاً منطقی نشان می‌دهد و مردم یا متقاضیان کالا و خدمات هم براساس همان نکته عمل می‌کنند. به‌این‌ترتیب که اگر احساس کنند حال اقتصاد مساعد نیست جهت حفظ دارایی‌های خود تصمیم‌گیری می‌کنند.
تقوی تأکید کرد: مردم در هر جامعه‌ای با کارکردن برای خودشان درآمد ایجاد می‌کنند که براساس همان درآمد نیازهایشان را مرتفع می‌کنند اما درصورتی که احساس کنند به هردلیلی اقتصاد نمی‌تواند نیازهای آنها را مرتفع کند واکنش‌های هیجانی خواهند داشت تا بتوانند برای مدتی نیازهایشان را تامین و مدیریت کنند و حاصل آن تقاضای مازاد در بازار است.
این استاد دانشگاه به خبرنگار ما گفت: این رفتار طبیعی مردم در جامعه دقیقاً عاملی است برای ورود سفته‌بازان به بازار چون می‌توانند این‌گونه برنامه‌ریزی کنند که مثلاً خروج آمریکا از برجام می‌تواند موج افزایش قیمت دلار را ایجاد کند که درنهایت قیمت تمام شده کالاها نیز صعود خواهد کرد، پس وارد بازار می‌شوند و خریدهای کلانی انجام می‌دهند تا در شرایط هیجانی بازار کالاها را باقیمت بالا به خریداران بفروشند.
وی تصریح کرد: البته این نوع برخورد در میان مردم عادی نیز دیده می‌شود که در نظر دارند با اندک اندوخته‌ای که دارند به‌گونه‌ای وارد بازار شوند که بتوانند سطح اقتصادی خودشان را به‌گونه‌ای حفظ کنند و جلوی نزولی شدن جایگاه اقتصادی خودشان را بگیرند که درنهایت منجر به جهت قیمت‌ها در بازار می‌شود که شاهد مثال آن بازار خودرو است.
تقوی به خبرنگار ما گفت: شکل‌گیری این سیکل با توجه به سیگنال‌های ارسالی از سوی اقتصاد به مردم باعث می‌شود تا تولیدکنندگان از تأمین نیاز بازار جا بمانند و توان پاسخگویی به تقاضای روزافزون را نداشته باشند که دائم منجر به افزایش سطوح قیمتی خواهد شد نه اینکه منجر به تولید بیشتر و اشتغال‌زایی بالاتر باشد.
این استاد دانشگاه تأکید کرد: اقتصاد ایران تک‌محصولی است به همین دلیل نرخ ارز در بازار مبتنی به میزان درآمدهای ارزی دولت است و هر اتفاقی که بتواند درآمد دولت را تحت تاثیرخود قرار دهد قطعا مستقیم در نرخ ارز هم اثرگذار بوده و در نهایت سیگنال‌هایی را به اقتصاد منتقل کند که یکی از آنها موج هیجانی تقاضای خرید است.
وی اظهار کرد: کمپین‌های ایجاد شده در این شرایط ممکن است درصد کوچکی در مدیریت شرایط تاثیرگذار باشد به این دلیل که اثرات روانی افزایش قیمت ارز در بازار آزاد عاملی است که مردم بیش از پیش به بازار برای تبدیل دارایی‌هایشان مراجعه کنند به این ترتیب که امروز می‌بینیم حتی برخی افراد که حقوق‌بگیر هستند با کاهش هزینه‌های‌جاری خود بنوعی سعی در تبدیل ریال خود به یک کالا مثل دلار، طلا، خودرو، مسکن یا هر کالای دیگری هستند.
تقوی یادآور شد: تنها راهکاری که دولت باید در این شرایط پیش‌گیرد این است که با سیاست‌گذاری منطقی خود شرایطی را فراهم کند که اقتصاد کشورمان سیگنال‌های صحیحی را به مردم مخابره کند تا آنها نیز منطقی و مبتنی بر شرایط عمل کنند به این دلیل که اقتصاد دستور پذیر نیست و استفاده از زورهم در آن جوابگو نیست.

عماد عزتی / جام جم آنلاین