پشت پرده کودتای خاموش در ریــاض

تحلیل شما از تحولات عربستان چیست ؟

از مدت‌ها پیش در عربستان برخی اختلافات شدید درون‌کاخی رخ داد که این مساله آینده این کشور را مبهم و تاریک کرد. البته این اتفاقات زمانی بیشتر شد که پادشاه عربستان رسم سنتی‌ این کشور در مورد انتخاب ولیعهد را کنار گذاشت. طبق رسوم عربستان، ولیعهد از بین اعضای بزرگ‌تر خاندان و در واقع بزرگ‌ترین فرد خاندان برگزیده می‌شد، اما با تغییری که ملک سلمان در نظام پادشاهی این کشور انجام داد و فرزند خود را به عنوان ولیعهد مشخص کرد یک سنت‌شکنی رخ داد. طبعا در مورد چنین حکومت‌های پادشاهی استبدادی، این اتفاقات لحظه خطرناکی است و زمانی که چنین کاری انجام می‌گیرد و روش‌‌های قبلی که مورد پذیرش و قبول بوده در درون شاهزادگان کنار گذاشته می‌شود و یک روش جدید مبنای تغییرات قرار می‌گیرد، طبیعی است که این عمل، باعث بروز اختلافات در درون عربستان شده و می‌تواند آینده را مبهم کند. براین مبنا می‌توان گفت که عربستان با مسائل و مشکلات زیادی مواجه خواهد بود و زمانی که تغییرات سیاسی در حکومت‌ اتفاق می‌افتد قطعا منجر به تفرقه‌ شده و می‌تواند منجر به درگیری‌های داخلی شود و موجبات تضعیف این حکومت‌ها را در صورت حل نشدن مسائل به دنبال خواهد داشت.

به بحث شکاف سیاسی اشاره داشتید، در پی این اتفاقات چه بحران‌هایی می‌تواند در عربستان رقم بخورد؟

شکاف‌های سیاسی در خاندان حکومت‌گرایی که حکومت را در اختیار دارند می‌تواند به انشقاق منجر ‌شده و اختلافات سیاسی را رقم بزند. در این شرایط نیروهایی که از صحنه حذف می‌شوند دست به تحرکات سیاسی می‌زنند و برای این‌که بتوانند در صحنه باقی بمانند دست به درگیری می‌زنند که این عمل می‌تواند باعث تضعیف قوای حکومتی شود، البته اختلافات گاهی‌وقت‌ها به توطئه یکی علیه دیگری می‌انجامد و این بحث‌ها می‌تواند به طور طبیعی اتفاق بیفتد.

در این اختلافات حتی شاهد سقوط یک بالگرد حامل شاهزادگان عربستانی بودیم، آیا این اتفاقات می‌تواند طبیعی باشد؟

سقوط بالگرد حامل مخالفان دولت فعلی عربستان بود و شاهزادگانی در آن حضور داشتند که با گروهی که هم اکنون بر سر قدرت هستند به شدت اختلاف داشتند و طبعا سقوط این بالگرد می‌تواند به بحران‌ها اضافه کند. هم‌اکنون سیاست‌های عربستان در منطقه به شدت شکست خورده و استراتژی شکست‌خورده عربستان باعث اتفاقات اخیر شده است. آنچه واضح است عربستان به شدت دچار اشتباهات فاحشی در منطقه شده و تصورش بر این بود که موفق می‌‌شود، اما در واقع دچار توهم قدرت شد و در حمله به یمن نیز معلوم شد که عربستان از لحاظ منافع گروه حاکم، خیلی اشتباه کرده چون تصورشان بر پیروزی بود و احساس می‌کردند موفق خواهند شد به اهدافشان برسند. در قضیه راه انداختن گروه‌های تکفیری در عراق و سوریه نیز عربستان دچار اشتباه شد، چون از اول تصور می‌کرد که به اهدافش می‌رسد، اما هم‌اکنون در نقطه‌ای قرار دارد که شکست سیاست‌های خود را ملاحظه می‌کند و طبیعی است که نتایجش نیز برای آنها به صورت‌های مختلف رقم می‌خورد.

شاهد بودیم که سعد حریری از عربستان استعفای خود را اعلام کرد، آیا اعلام موضع یک فرد از عربستان دخالت آشکار در امور کشورهای خارج از محدوده محسوب نمی‌شود؟

این‌که سعد حریری در عربستان، بحث استعفای خود را مطرح می‌کند، نشان‌ می‌دهد که این اتفاق با دخالت عربستان در یک کشور ثانویه صورت گرفته است، اما این‌که چرا عربستان این کار را می‌کند! باید گفت عربستانی‌ها به خاطر شکست‌هایی که در منطقه متحمل شدند از جمله اشتباهات فاحشی که در حمله به یمن، عراق و سوریه و مجموعه مسائل منطقه‌ای داشتند و به شکست‌ آنها منجر شد این‌گونه اعمال و رفتار را انجام می‌دهند. عربستان همان‌طور که گفتیم دچار نوعی توهم قدرت شده و فکر می‌کند با چنین حرکت‌هایی می‌تواند قضایای منطقه‌ای را تحت‌الشعاع قرار دهد، در حالی که اگر به روند قضایا توجه کند متوجه می‌شود که اشتباهات فاحش دیگری را مرتکب می‌شود.

نزدیکی عربستان و اسرائیل را در چنین شرایطی چطور ارزیابی می‌کنید، آیا عربستان به عنوان کارگزار اسرائیل در منطقه حرکت می‌کند؟

ارتباط عربستان و رژیم صهیونیستی امری است که از مدت‌ها قبل در منطقه صورت گرفته و در قضایای مختلف اینها هماهنگ هستند و حتی رفت و آمدهای محرمانه بین آنها انجام می‌شود که همه نشان‌دهنده این است که دو حکومت با یکدیگر در بسیاری از قضایای منطقه‌ای هماهنگ هستند، البته هدف این سوگیری‌ها و رفتارهایی که انجام می‌دهند بیشتر تضعیف قدرت مقاومت در منطقه است.

گفت‌وگو: فاطمه امیری