مک کارتیزم سعودی

این موضوع اگرچه نشان‌دهنده بروز تنش‌ و بی‌ثباتی عمیق در میان خاندان سلطنتی عربستان است، اما از نگاه دیگر، نشان می‌دهد که پادشاه عربستان می‌خواهد پیش از مرگش، آخرین تهدیدات احتمالی در قبال پادشاهی فرزندش را هم بردارد.

مفسران و تحلیلگران، اظهارنظرهای گوناگونی درباره این دستگیری‌ها داشته‌اند که برخی از آنها بسیار قابل تامل است. معدود افرادی بر این باورند که ادعای دولت عربستان درباره این دستگیری‌ها درست است و قریب به اتفاق، آن را توطئه‌ای ازسوی سلمان می‌دانند.

برخی داخل عربستان عنوان می‌کنند که بن سلمان درصدد مبارزه با فساد مالی افراد دستگیر شده بوده است. اگر این ادعا را بپذیریم، کشته شدن یکی از شاهزاده‌ها در حین فرار و ساقط شدن بالگرد او و اخبار تائیدنشده مبنی بر کشته شدن فرزند فهد و همچنین یک خبر دیگر مبنی بر فرار یک شاهزاده به خارج از کشور را نمی‌توان با مبارزه با فساد توجیه کرد و این نشان از یک اتفاق بسیار مهم دارد که مربوط به دایره قدرت است و شاید بتوان از آن به توطئه کودتا یاد کرد.

روزنامه واشنگتن پست در مقاله‌ای که می‌توان آن را نوعی آگهی رپرتاژ برای بن‌سلمان قلمداد کرد، نوشته است: اقدام بن‌سلمان، مانند اقدامی است که ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه هنگام روی‌کار آمدن خود برای مبارزه با فساد انجام داد.

گفتنی است، پوتین پس از آن‌که برسر کار آمد، هفت سرمایه‌دار یهودی از‌جمله بوریس بریزوفسکی، میخائیل خودروکوفسکی و ولادیمیر گوسینسکی را تحت تعقیب قرار داد تا به سیستم مافیایی که این سرمایه‌داران یهودی پس از سقوط کمونیسم درکشور بنا نهاده بودند،‌ پایان دهد. برخی دیگر این تفسیر را نمی‌پذیرند. دیوید هرست، سردبیر نشریه میدل ایست‌‌ای، در مطلبی در همین نشریه تئوری توطئه صرف را نمی‌پذیرد، اما بر این باور است که برخورد بن سلمان با پسرعموهایش صرفا مربوط به مسائل مالی نیست، بلکه این ماجرا مبین تولد دوباره مک کارتیزم در سعودی است.

اشاره وی به مک کارتیزم، اشاره به همان دوران سیاهی است که در آمریکا کمونیست‌ها یا مخالفان سرمایه‌داری براساس همین نگاه تحت تعقیب سیستم قضایی آمریکا قرار می‌گرفتند.

هرست به نقل از منابع آگاه می‌نویسد: بن سلمان به بن طلال یکی از شاهزاده‌های بسیار ثروتمند عربستان که هم‌اکنون در میان بازداشت‌شدگان است، پیشنهاد شراکت در پروژه سرمایه‌گذاری نئوم را می‌دهد که او نمی‌پذیرد. از دیدگاه فرست عدم تمکین طلال به درخواست بن‌سلمان و همچنین مخالفت بن طلال با حبس خانگی بن نایف ولیعهد مخلوع از موارد اختلاف این دو فرد قدرتمند سعودی بوده است.

با عنایت به موارد فوق، آنچه در عربستان می‌گذرد، شبه‌کودتایی است که این شاهزاده جوان در حیات پدرش انجام می‌دهد؛ ولیعهدی که به اذعان همگان اوست که در عربستان حکم می‌راند.

حسین امیری

بین‌الملل