مقابله با بیابان از آسیا تا آفریقا

سرزمین‌هایی که در مناطق خشک، نیمه خشک و نیمه‌مرطوب قرار دارند، به واسطه کمبود آب، دائم در خطر تخریب و تبدیل شدن به بیابان هستند. به همین دلیل کشورهایی که خود را در قبال این پدیده زیست‌محیطی مسئول می‌دانند، روش‌هایی را برای بیابان‌زدایی به کار بسته‌اند از صحرای آفریقا گرفته تا سرزمین‌های خشک آسیا.

کد خبر: ۱۰۹۰۳۴۹

شبه‌قاره هند و بیابان تار

بیابان تار که به نام بیابان بزرگ هند نیز شناخته می‌شود میان کشورهای هند و پاکستان واقع شده و هفدهمین بیابان بزرگ دنیا محسوب می‌شود. 85 درصد از این بیابان با وسعت 320 هزار کیلومتر در هند واقع شده است. خاک این منطقه در بیشتر طول سال خشک و در معرض فرسایش باد است. هند برای بیابان‌زدایی اقدامات متعددی به کار برده است. آنها ابتدا از کشت بادشکن بهره جستند. در این نوع کشت، گیاهان زراعی در نوارهای نسبتا باریک عمود برجهت بادهای فرساینده، کاشته می‌شوند و همچون مانعی در برابر باد عمل می‌کنند. آنها همچنین شروع به جنگل کاری و کاشت درختان و بوته‌هایی همچون اسکنبیل، سنا، گیاه کرچک و صمغ عربی کردند. البته هنگام کاشت از درختانی مانند اوکالیپتوس، اقاقیا و کاسیا که رشد سریعی دارند و می‌توانند در بیابان رشد کنند نیز استفاده کردند. در ضمن با استفاده از حفر کانالی به طول 649 کیلومتر، آب به بیابان تار رساندند. آنها با این اقدامات جلوی گسترش بیابان در مناطق حاصلخیز را گرفتند.

دیوار بزرگ سبز صحرای آفریقا

قاره آفریقا بشدت در معرض خشکی و کمبود آب است، به طوری که حداقل 40 درصد بیابان‌های این منطقه به بیابان‌های خشک و بی‌آب و علف تبدیل شده‌اند. به این دلیل کشورهای آفریقایی با همکاری یکدیگر پروژه دیوار بزرگ سبز صحرای آفریقا را اجرا کرده‌اند. در این پروژه قرار است در لبه جنوبی منطقه ساحل آفریقا که از11 کشور آفریقایی می‌گذرد در وسعتی به طول 7000 کیلومتر و عرض 14 کیلومتر درخت کاشته شود. این درختان جلوی سرعت باد و فرسایش را می‌گیرد و موجب تولید مواد غذایی از جمله میوه و سبزیجات می‌شود. تقریبا هر سال در این مناطق دو میلیون اصله درخت کاشته می‌شود.

اردن و وادی رم

وادی رم، بزرگ‌ترین صحرا در اردن است که بسیار خشک و مملو از کوه و تپه است. این کشور به منظور بیابان‌زدایی این منطقه از کشاورزی ارگانیک و همچنین پایدار استفاده کرد. کشاورزی ارگانیک، سلامت خاک، اکوسیستم‌ها و زندگی انسان‌ها را پایدار می‌سازد و با شرایط آب و هوایی منطقه سازگاراست. همچنین در کشاورزی پایدار به واسطه مصرف کمتر کودهای شیمیایی، از اثرات مضر بر محیط تا حد زیادی کاسته می‌شود. در اردن با توسل به این روش توانستند محصولات با کیفیت بهتری نیز تولید کنند. درحقیقت با روش کشاورزی پایا می‌توان از مصرف آب تا ده برابر کاست و از منابع انرژی قابل احیا بیشتر استفاده کرد. به این ترتیب اکوسیستم ایجاد شده، خود تقویت‌کننده است و می‌تواند محیط زیست مناسبی برای حیات وحش و رویش گیاهان جدید باشد.

طرح جنگل صحرا

کشورهای اردن و قطر برای بیابان‌زدایی با همکاری یکدیگر و یک شرکت نروژی، پروژه‌ای به نام طرح جنگل صحرا را از سال 2012 به مرحله اجرا گذاشتند. در این پروژه، از گلخانه‌هایی که با آب شور دریا سرد می‌شوند و همچنین فناوری‌های خورشیدی استفاده می‌شود و همچنین با استفاده از فتوولتاییک به طور مستقیم یا با استفاده از نیروی متمرکز خورشید به طور غیرمستقیم برق تولید می‌شود. این فناوری‌ها می‌توانند منابع پایداری از انرژی، مواد غذایی، گیاهان و آب تولید کنند. پمپ‌های به کار رفته در گلخانه‌ها، آب شور را به گلخانه هدایت کرده و به تهویه هوا می‌پردازد، به این ترتیب با استفاده از این گلخانه‌ها، هوای خشک بیابان، خنک و مرطوب می‌شود و محیط مناسبی برای کاشت گیاه فراهم می‌آید.