مشکل ستاره خلیج فارس، مدیریت یا نقدینگی

به گزارش جام‌جم، پالایشگاه ستاره خلیج فارس می‌تواند روزانه 36 میلیون لیتر بنزین تولید و ایران را خودکفا کند. این پروژه تا قبل از انتخابات ریاست جمهوری به یکی از ابزارهای تبلیغاتی برای دولت تبدیل شد و در همان زمان، فاز نخست آن که هنوز کامل نشده بود‌، با حجم تولید 12 میلیون لیتر در روز راه‌اندازی شد.

چندی پیش، علیرضا صادق‌آبادی به عنوان جوان‌ترین معاون وزیر نفت و مدیرعامل جدید شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردهای نفتی معرفی شد. وی در جلسه معارفه خود، اولویت کاری‌اش را حل مشکل پالایشگاه ستاره خلیج فارس اعلام و ابراز امیدواری کرد، با کمک همکارانش و سهامداران شرایطی فراهم آورد تا پروژه ستاره خلیج فارس تمام شود.

فاز اول پالایشگاه ستاره خلیج فارس، اردیبهشت امسال پس از حدود 10سال با حضور رئیس‌جمهور افتتاح شد. قرار بود در فاز اول، این پالایشگاه با تولید 12 میلیون لیتر بنزین یورو 4، ایران را در تولید بنزین خود کفا کند، اما به قول مدیر جوان شرکت پالایش و پخش مشکلات بسیاری در این راه وجود داشت.

صادق‌آبادی می‌گوید: پالایشگاه ستاره خلیج فارس به دلیل این که شرکت ملی مهندسی نفت در اجرای آن درگیر نشد و بدنه کارفرمایی قوی در آن شکل نگرفت، روند اجرای آن با مشکل روبه رو شد. در پالایشگاه ستاره خلیج فارس شرایطی شکل گرفت مثل آن که شما می‌خواهید به جنگ بروید ولی سپاه شما تجهیز نیست.

چهار روز بعد از انتصاب، این مدیر جوان نفتی برای تجهیز سپاه خود در اولین اقدام با سفر به بندرعباس و در جریان بازدید از پالایشگاه ستاره خلیج فارس، مدیرعامل و دو عضو هیات مدیره آن را تغییر داد. آن هم مدیری که فقط دو ماه پیش به ریاست این پالایشگاه منصوب شده بود؛ اقدامی که انتقاد مدیران تأمین اجتماعی را به عنوان سهامدار 49 درصدی پالایشگاه به همراه داشت.

شرکت خصوصی ‌انتخاب دولتی

گذشته از بحث انتخاب مدیرعامل ـ که معاون وزیر در امور پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی خلاف قانون عمل کرده‌ـ تغییرات مدیریتی در پروژه‌های بزرگ ملی نشان از بی‌برنامگی فراوان در بدنه دولت دارد. در این شرایط، سرمایه داران و سهامداران بخش خصوصی اعتماد خود را از دست می‌دهند و اقدام به سرمایه‌گذاری نمی‌کنند.

سهامداران پالایشگاه خلیج فارس،‌ شامل شرکت ملی پالایش و پخش (18درصد) و صندوق بازنشستگی نفت (33درصد) هستند و بقیه سهام متعلق به شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی و شرکت اندونزیایی اس‌پی‌سی (49 درصد) است اما ظاهرا این 18 درصد متعلق به دولت اختیار تام دارد و بدون هماهنگی با هیات مدیره شرکت مدیرعامل را تغییر می‌دهد.

در ادامه نارضایتی‌ فراوان سهامداران نسبت به تغییرات مدیریتی محمدحسن پیوندی، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری نفت، گاز و پتروشیمی تأمین (تاپیکو) گفت: از تغییر مدیر عامل و اعضای هیات مدیره پالایشگاه ستاره خیلج فارس بی خبر بودیم و از این اقدام گله‌مندیم.

وی گفت: صادق‌آبادی بعد از بازدید از پالایشگاه با حضور سه عضو هیات مدیره از پنج عضو تشکیل جلسه داده و آقای امامی مدیر عامل پالایشگاه را از کار برکنار و آقای دادور را به سمت مدیر عاملی این پالایشگاه منصوب کرده است. پیوندی درباره وضعیت تأمین منابع مالی و مشکلات سرمایه‌گذاری در پالایشگاه ستاره خلیج فارس گفت: مشکل مالی به طور کلی در این پروژه وجود دارد، اما ما انتظار داشتیم با فروش بنزین از تولیدات پالایشگاه این مشکل حل شود. البته این انتظار برآورده نشد. در این پروژه جمعیت قابل توجهی شامل 10 هزار نفر کار می‌کنند که در چند ماه پیش مشکل پرداخت نشدن حقوق آنها مطرح بود که تلاش کردیم این مشکل برطرف شود.

وی با اشاره به تأثیر تحریم بر تأمین منابع مالی برای پالایشگاه افزود: فاینانس خارجی نیز به دلیل تحریم امکان پذیر نشد، در عین حال از طریق اوراق بهادار نیز با توجه به سررسید آنها امکان پرداخت میسر نبود.

پیشینه ستاره خلیج فارس

پالایشگاه ستاره خلیج فارس که قرار است کشور را در تولید بنرین خودکفا کند، تاریخ پر فراز و نشیبی را پشت سر گذاشته است. سال 87، دو سال پس از آغاز احداث این پالایشگاه، در حالی که پروژه تنها 1/19 درصد پیشرفت کرده بود، دو شرکت خارجی اسنم پروجتی و گلدن گروپ از پروژه احداث پالایشگاه خارج شدند و دو شرکت ایرانی تهران جنوب و بینا به عنوان مجری طرح کار را ادامه دادند. سال 88 محمداسماعیل کراچیان، مدیرعامل وقت پالایشگاه خلیج فارس اعلام کرد، پروژه سال 90 به بهره‌برداری می‌رسد، اما چنین چیزی محقق نشد و پروژه سال 89 فقط 6 درصد پیشرفت کرد و عملا کار احداث پالایشگاه با رکود مواجه شد. در همین سال، قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا به عنوان پیمانکار وارد پروژه احداث پالایشگاه شد. پروژه احداث پالایشگاه ستاره خلیج فارس تاکنون چهار دولت را به خود دیده و هنوز دو فاز دیگر آن مورد بهره‌برداری قرار نگرفته است. این پروژه 70 درصد پیشرفت فیزیکی داشت که ادامه کار آن به دولت یازدهم رسید و بالاخره در 10 اردیبهشت سال جاری، نخستین فاز این پالایشگاه به بهره‌برداری رسید.

به نظر می‌رسد، مدیران تراز اول کشور باید در مدت زمان فعالیت خود به جای برخورد سیاسی اقدامی برای کشور انجام دهند تا همه مردم از آن نفع ببرند. خودکفایی در بحث بنزین می‌تواند وابستگی ایران به کشورهای دیگر را در‌باره این کالای استراتژیک تا حد بسیار زیادی کاهش دهد و دیگر اهرم فشاری برای اعمال تحریم‌ها به حساب نیاید.