در حال حاضر، با وجود پیشرفتهای چشمگیر در زمینه علوم پزشکی هنوز هیچ جایگزین مصنوعی برای خون ساخته نشده و فقط خونی که توسط انسانهای نیکوکار اهدا میشود، میتواند جان انسانهای دیگر را از مرگ نجات دهد؛ به همین دلیل اهداکنندگان همیشه از اهمیت و جایگاه ویژهای برخوردارند.
خانم سولما محمدثانی یکی از آن زنان فرهیختهای است که بیمنت با بذل خون خود در تلاش است سهمی در کمک به بیماران نیازمند خون داشته باشد. او اکنون برترین اهداکننده خون در آذربایجان شرقی است.
خانم محمدثانی شما چند بار تاکنون خون اهدا کردهاید؟
از سال 1370، یعنی از 17 سالگی شروع کرده و تاکنون حدود 72 بار خون اهدا کردهام.
چرا تصمیم گرفتید اهداکننده خون باشید؟
در دوره دانشجویی وقتی در بیمارستانها مشغول گذراندن دوره کارآموزی بودم بسیاری از بیماران را میدیدم که به خون نیاز داشتند، از همان لحظه تصمیم گرفتم تا زمانی که زنده هستم من نیز با اهدای خون خود به افراد نیازمند کمک کنم.
روند خونگیری فعلی نسبت به سالهای قبل چه تفاوتهایی دارد؟
قبلا حدود00 3سیسی خونگیری میشد، ولی الان حدود 500 سیسی شده است. من از همان ابتدا در مرکز انتقال خون مسجد کبود خون اهداء کردهام و حالا از نظر سختافزاری خیلی با قبل تفاوت دارد.
بعد از اهدای خون دچار ضعف میشوید؟
افراد بعد از اهدای خون دچار ضعف نمیشوند، من هم ضعفی در وجودم حس نمیکنم، چرا که بعد از اهدای خون همان جا نیم ساعت استراحت کرده و با پذیرایی انجام شده توانایی خود را پیدا میکنم.
به نظر شما چرا خانمها تمایل کمتری برای اهدای خون دارند؟
ترس از کمخونی یکی از دلایلی است که بانوان را از اهدای خون بازمیدارد. در صورتی که این نظریه اصلا صحیح نیست و مغز استخوان برای تولید گلبولهای قرمز فعالتر میشود و ممکن نیست فرد دچار کمخونی شود .یکی دیگر از دلایل عدم اهدای خون در بانوان را میتوان ترس از ابتلا به بیماریهای عفونی و خونی ذکر کرد، در حالی که این مورد نیز صدق نمیکند چون همه ابزار مورد استفاده، کاملا استریل و بهداشتی بوده و هرگونه شائبه ابتلا به بیماریهای عفونی و ویروسی را دفع میکند.
انجام آزمایش هموگلوبین، پیش از اهدای خون نیز از موارد دیگری است که برای ممانعت از اهدای خون مبتلایان به کم خونی در مراکز انتقال خون انجام میشود، ضمن اینکه مکملهای حاوی آهن برای اصلاح کمخونی به صورت رایگان در اختیار این گروه از مراجعان قرار میگیرد.
استقبال همسر و فرزندانتان از اهدای خون شما چگونه است؟
فرزندانم مرا تحسین میکنند و خیلی از انجام این کار رضایت دارند و مرا همراهی میکنند. البته در کنار فرزندان باید بگویم همسرم نیز همیشه در تمام زمینهها مرا همراهی و پشتیبانی میکند .
آیا قبل از اهدای خون باید تغذیه خاصی داشت؟
تغذیه خاصی ندارد، فرد باید یک وعده غذایی کامل خورده و قبل از خون گیری هم دو لیوان آب بنوشد و بعد از اینکه مرحله خونگیری تمام شد نیم ساعت استراحت کند و پذیرایی شود تا قوه بدنی خود را پیدا کند .اهدای خون قبل از این که وارد بانک خون شوید آغاز میشود. یک صبحانه یا ناهار خوب بخورید. به هیچ عنوان در این روز نباید وعده غذایی را نادیده بگیرید و حتما مقدار کافی آب، شیر و سایر مایعات را بنوشید.
قبل از اهدای خون، باید به چند سوال درمورد سابقه پزشکی خود پاسخ داده و آزمایش خون و فشارخون بدهید. سابقه پزشکی شامل سوالاتی است که به پرسنل بانک خون کمک میکند بفهمند اهداکنندگان بیماریای دارند که از طریق خونشان انتقال یابد یا خیر.
شما معمولا در یک سال چند نوبت خون اهدا میکنید؟
معمولا خانمها در طی سال سه نوبت و به فاصله چهار ماه مجاز به اهدای خون هستند.من در ماههای خرداد، مهر و بهمن برای اهدای خون به سازمان انتقال خون مراجعه میکنم.
آیا اهدای خون شما باعث شده دوستان و اقوام نیز این کار را انجام دهند؟
بله، در زمان دانشجویی وقتی دوستان دانشجو متوجه شدند من این کار را انجام میدهم، آنها نیز به اهدای خون تشویق شدند. همسرم نیز به جمع اهدا کنندگان خون پیوسته است .
آیا شما میدانید خونی که اهدا میکنید چه کاربردهایی برای بیماران دارد؟
معمولا وقتی یک نفر خون اهدا میکند فرآوردههای خون اهدا شده برای چهار بیمار قابل استفاده است .پلاسما و پلاکت خون در تهیه داروهای بیماران هموفیلی و تالاسمی نیز کاربرد فراوانی دارد.
فرآیند خونگیری معمولا چقدر زمان میبرد؟
اهدای خون حدود 10 دقیقه طول میکشد. چیزی شبیه دادن آزمایش خون است. وقتی کارتان تمام شد، بهتر است چند دقیقه بنشینید و استراحت کنید، مایعات زیاد بخورید و بقیه روز را آسانتر بگذرانید.
اهدای خون یک روند ساده و ایمن است و تقریبا 45 تا60 دقیقه زمان لازم دارد. وسایل مورد استفاده، یکبار مصرف و استریل هستند. ابتدا فرم ثبتنام توسط بیمار تکمیل میشود سپس بیمار به چند سؤال درباره سلامتی خود پاسخ میگوید و معاینه بالینی ساده شامل اندازهگیری فشارخون، نبض بعلاوه یک نمونه خون برای تشخیص کم خونی از بیمار انجام میشود. اهداکننده روی تخت دراز کشیده و محل خونریزی توسط ماده آنتیسپتیک، ضدعفونی شده و سپس طی 6 تا10 دقیقه خونگیری انجام میشود.
شما در بین بانوان استان رکورددار اهدای خون هستید چه احساسی دارید؟
من معتقدم اهدای خون زکات سلامتی و تندرستی بدن است. همانگونه که طبق آموزههای دینی ما هر کاری زکاتی دارد زکات سلامتی نیز بخشیدن خون سالم است.
تفاوت سبک زندگی شما به عنوان اهداکننده مستمر خون با زندگی خانمهای دیگر چگونه است؟
تفاوت من با خانمهای دیگر در نوع سبک زندگی نیست، سبک زندگی ما تفاوتی ندارد، تفاوت ما در نوع تفکر ماست. من معتقدم اهدای خون بههیچوجه باعث کمخونی نمیشود، ولی بانوانی که اهداکننده نیستند به خاطر این باور اشتباه از اهدای خون اجتناب میکنند.
اخیرا مرکز پذیرهنویسی سلولهای بنیادی در تبریز راهاندازی شده است. افراد چگونه میتوانند در این مرکز ثبت نام کنند؟
من خودم عضو بانک خون سلولهای بنیادی هستم و افراد میتوانند براحتی با دادن مقدار کمی خون (حدود 10سیسی) جهت تعیین مشخصات خون فرد اهداکننده سلولهای بنیادی در این مرکز ثبتنام کنند که برای درمان بیماریهای خونی صعبالعلاج بسیار مفید و موثر است. دراین طرح اگر اهداکننده، خودش به بیماری خونی مبتلا شود میتواند از این بانک و از سایر افراد اهداکننده بهرهمند شود.
معصومه درخشان - روزنامهنگار
ضمیمه چمدان جام جم
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد