افزایش چالش‌های برجامی

در میان این دو نامزد، شاید ترامپ موضع صریح‌تری در مورد موضوع هسته‌ای اتخاذ کرده و تاکنون آن را هم تغییر نداده است. وی اعلام کرده در صورت پیروزی در انتخابات، برجام را پاره می‌کند و کلیدواژه‌هایی از این نوع به کار برده است.

اگر بپذیریم پایگاه طبقاتی ترامپ، جمهوریخواهان باشند، طبیعی است که نسبت به برجام موضع بدبینانه‌تری از دموکرات‌ها داشته باشند بنابراین در صورت روی کار آمدن ترامپ، شاهد چالش‌های جدی در برجام خواهیم بود، البته با توجه به این‌که برجام قراردادی میان چند کشور بوده و از نظر سیاسی و افکار عمومی جهانی، قرارداد معتبری است به آسانی نمی‌توانند آن را نادیده بگیرند، اما در صورت پیروزی ترامپ در مسیر اجرای آن چالش ایجاد می‌شود.

ولی در صورت پیروزی کلینتون به دلیل این‌که وی عقبه مذاکرات و به شکلی پیشتاز آن بود و پس از آن حامی برجام، به آن متعهد خواهد بود، اما اعلام کرده که اوباما در مورد برجام، انعطاف‌هایی داشته که او نخواهد داشت و این توافق را با تمام ظرفیتش سخت‌تر اجرا می‌کند البته این مواضع مستلزم تغییر ماهیت در برجام نیست.

در مورد موضع دو نامزد در ارتباط با موضوعات منطقه‌ای هم باید گفت، با مطالعه اسناد آمریکا ملاحظه می‌کنیم آنها عمیقا دنبال تغییر در رویکرد ایران نسبت به مسائل منطقه‌ای هستند و اولویت اصلی آنها این است که رفتار ایران را نسبت به مسائل منطقه‌ای تغییر دهند، چرا که این رفتار را مخل منافع خود و متحدانشان در منطقه می‌بینند.

در مجموع می‌توان گفت ترامپ و کلینتون در مورد مباحث منطقه‌ای تقریبا مشابه هم فکر می‌کنند. البته کلینتون اعلام کرده است در کنار متحدان سنتی خواهد ماند، اما ترامپ هیچ‌گونه تجربه اجرایی ندارد و مواضع شفافی در این مورد اتخاذ نکرده است. بیشتر گمانه‌زنی‌هایی هم که درباره سیاست‌های منطقه‌ای ترامپ‌ می‌شود با توجه به پایگاه حزبی‌ اوست و آنچه از خود او در این‌باره می‌شنویم، مجموعه‌ای از سخنان پراکنده است که براساس آنها نمی‌توان به جمع‌بندی خاصی رسید.

دکتر جهانبخش ایزدی - استاد علوم سیاسی دانشگاه