پــرگشودن زیــر چتر اعتــکاف

آدم‌هایی که خلوت کرده‌اند با خودشان زیر نگاه مهربان خدا. بنده‌هایی که با نیتی، خواسته‌ای، آرزویی پا گذاشته‌اند روی فرش‌های مسجد و سه روز بعد، سبکبال پر کشیده‌اند به خیابان‌های شهر. انگار که از اول اصلا نبوده آن نیت و خواسته. رفته‌اند و شست‌و‌شو داده‌اند، زنگارهای نشسته بر صفحه دل را. راز گفته‌اند با خدا و راز شنیده‌اند از زبانش. کنار گذاشته‌اند اشتغالات روزمره را، چشم بسته‌اند به روزمرگی‌ها و چشم دل باز کرده‌اند به نادیدنی‌ها. مهمان شده‌اند در خانه خدا و حالِ خوب، ارمغان حضورشان است. این حالِ خوب، تجربه خیلی‌هاست. فرقی نمی‌کند معتکف‌ها در چه سن و سال و مقام و مسئولیتی باشند. خاطره اعتکاف،‌ خاطره روزهایی فراموش ناشدنی است، ‌تجربه‌ای ناب که از زبان چهره‌های مشهور هم شنیدنی است.

حجت‌الاسلام عبدالمقیم ناصحی،‌ رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران

گفته می‌شود، اعتکاف قرین با تاریخ بشریت است؛ یعنی برنامه‌ای فشرده برای خودسازی، تقویت ایمان، قرب به خدا، تزکیه نفس و روح و برگشتن به خویشتن خویش و البته در کنار همه اینها بر آوردن حاجات که در دین ماهم سابقه زیادی دارد. از صدر اسلام در جامعه اسلام این نوع عبادت رواج داشته و پیامبر گرامی اسلام(ص)، اولین نفری است که این‌گونه خودسازی را قبل از بعثت در غار حرا انجام می‌دادند. از این نظر به برگزاری مراسم اعتکاف توصیه بسیار شده است و اگر این مستحب، در جامعه رواج پیدا کند، قطعا برای خودسازی انسان‌ها و کسانی که در خواب غفلت هستند، مفید است و باعث رشد معنوی جامعه می‌شود. با اعتکاف می‌شود به مبارزه تهاجم فرهنگی رفت و جوانان را به خویشتن خویش بازگرداند. نکته دیگری که در مراسم اعتکاف دیده‌ام، انس و آشنایی مردم با مسجد است و اگر این سنت حسنه عمومیت یابد، تاثیر زیادی هم در پیوند مردم با مساجد شهر دارد.

حجت‌الاسلام موسی غضنفرآبادی نماینده مجلس

دیدن چهره‌های جوان علاقه‌مند و شیفته در مراسم اعتکاف، برای من مساوی است با حس رضایت قلبی، وقتی جوان‌ها را می‌بینم که چطور با شوق و علاقه سه روز از مشغله‌های هر روزه دور می‌شوند و چطور برای خودسازی و در جهت عبادت و بسط اخلاق دینی و فرهنگ اسلامی، تلاش می‌کنند.

دیدن این جوانان در مساجد در دوران اعتکاف مخصوصا در جامعه امروز و با وجود تهدیدهای فرهنگی، برای من افتخار است،‌ در ایامی که عطر معنویت مساجد کشور را پر‌می‌کند و جامعه اسلامی نشاط فرهنگی پیدا می‌کند.

معتقدم حضور در کنار این جوانان در مراسم اعتکاف،‌ افتخاری است که خوشبختانه نصیب من هم شده است و از آنجا که هرکس شیرینی اعتکاف را چشیده باشد ازآن دست نمی‌کشد، امسال هم اگر قسمت باشد این سه روز را در یکی از مساجد، معتکف خواهم شد.

ابوالقاسم حسینجانی، شاعر و نویسنده

شرکت در مراسم اعتکاف، فرصتی است که چندبار نصیب من شده‌؛ می‌گویم فرصت چون معتقدم نصیب هرکسی نمی‌شود. در بحث اعتکاف معتقدم که باید به محتوا بپردازیم. باید اول اعتکاف را بشناسیم و بعد معتکف شویم، چون مساله فقط این نیست که ما روزه بگیریم و سه روز در مسجد گوشه‌نشین شویم. این شکل و ساختار کار است، باید هدف را دریابیم و ببینیم اصلا فلسفه روزه چیست؟ در روزه ما می‌آییم خوردن و آشامیدن و بسیاری از کارهای دیگر را برای مدتی متوقف می‌کنیم، اما نکته اینجاست، وقتی که یک‌سری کارهای روا را انجام نمی‌دهیم، مثلا روزی خودمان را هم نمی‌خوریم، حلال‌های خودمان را هم استفاده نمی‌کنیم، برای این است که بفهمیم کسی که تمرین می‌کند که مال و روزی خودش را نخورد، هیچ‌وقت نمی‌تواند مال مردم را بخورد! این یک تمرین است. معتکف همزمان با روزه از بسیاری کارهای روزانه‌اش هم دست می‌کشد، کارهای جاری‌اش را تعطیل می‌کند و می‌رود می‌نشیند گوشه مسجد، اما این گوشه‌نشینی، به معنی گوشه‌گیری و انزوا نیست. اعتکاف درک دنیاست، نه ترک دنیا. هدف این است که از دل اعتکاف سبک زندگی را بیرون بیاوریم؛ ‌یاد بگیریم و تمرین کنیم که چطور زندگی کنیم.

کبری خزعلی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی

برای من اعتکاف، از خاطره روزهای کودکی شروع می‌شود؛ روزهایی که در قم با مادرم در این مراسم شرکت می‌کردیم. البته قبل از انقلاب‌، اعتکاف شبانه‌روزی نبود، ما بعد از نماز مغرب و عشا به خانه برمی‌گشتیم و در خانه شب بیداری داشتیم و دوباره فردا صبح در این مراسم شرکت می‌کردیم. خوشبختانه بعد از انقلاب شکوهمند اسلامی، این فرصت برای عموم مردم به وجود آمد که در مراسم اعتکاف به صورت شبانه‌روزی شرکت کنند. معتقدم اعتکاف، معراجی است که خداوند برای همه انسان‌های زمینی که غرق ناپاکی و آلودگی هستند فراهم آورده؛ فرصتی برای رشد،‌ ارتقا و چشیدن لذت یک عبادت واقعی. خوشبختانه این تغییرات روحی برای افرادی هم که معتکف می‌شوند، قابل لمس است و بعد از یک بار شرکت، همیشه پیگیر این قضیه هستند که در اعتکاف بعدی هم شرکت کنند. این سه روز انس با خدا و فارغ شدن از مسائل مادی و دنیوی، مقدمه‌ای است برای رمضان و مهمانی خدا.

الهام زهرایی (چرخنده)، بازیگر

تجربه اعتکاف، تجربه خاص و نابی است که حال را دگرگون می‌کند. خوشبختانه چندین بار این فرصت برایم پیش آمده که در مراسم اعتکاف شرکت کنم و با تجربه‌ای که در این مراسم نصیبم شده می‌توانم بگویم، اعتکاف زمان مناسبی است برای تزکیه نفس. زمانی که انسان فرصت پیدا می‌کند چند روزی را با معشوق آسمانی‌اش، دور از هیاهو و به دور از مسائل زمینی خلوت کند. به همین خاطر است که فکر می‌کنم یکی از مراسم و آیین‌های زیبای دین ماست، اما نکته‌ای که در سال‌های اخیر و در مراسم اعتکاف می‌بینم و خوشحالی زیادی در دلم به وجود آورده، استقبال جوانان از این مراسم است. فکر می‌کنم چقدر خوب است که انسان در سن جوانی متوجه شود روحش به معنویت احتیاج دارد، روحش به جلا احتیاج دارد و این فرصت را به روحش بدهد،‌ چراکه اعتکاف نه توصیه الهی که بیشتر فرصتی است برای خودسازی، برای هرکسی که ذره‌ای برای روحش احترام قائل است. نکته بعدی، حضور زنجیروار عزیزان معتکف در کنار همدیگر است؛ ‌ حضوری که وحدت مسلمانان را مستحکم‌تر می‌کند.

محمدرضا طالقانی، پیشکسوت کشتی

تا به حال این فرصت برایم پیش نیامده که در مراسم اعتکاف داخل کشور شرکت کنم. با این حال از 14 سال پیش،‌ همه ساله در ایام رجب مخصوصا در شب تولد امیر المومنین(ع) این سعادت را داشتم که در جوار کعبه معتکف شوم یا نوکری هموطنانی را بکنم که معتکف شده‌اند. از این روزها هم چه خودم معتکف شده باشم چه دوستان و افراد دیگر، خاطره زیاد دارم، منتهی خاطره‌ای که در ذهنم مانده، آرزویی است که در یکی از این اعتکاف‌ها برآورده شد. چند سال پیش، خانمی بود که 18 سال بچه‌دار نمی‌شد. از من پرسید چه کار کنم. من گفتم اعتکاف ماه رجب در خانه خدا بهترین کار است. گفتم شما هم بیا آنجا معتکف شو. ایشان همراه خانواده و دوستانش در این مراسم شرکت کردند. وقتی سال بعد این خانواده مرا به منزلشان دعوت کردند دیدم که خدا آنها را صاحب فرزندانی دوقلو کرده است. این یکی از خاطره‌هایی بود که همیشه در ذهنم مانده. بجز این خاطره خوب، تماشای اعتکاف مسلمانان در مکه دور تا دور خانه خدا، بسیار دیدنی است. مسلمانان روزها روزه‌دار هستند و شب‌ها را به نماز و نیایش و ذکر می‌گذرانند. حال قشنگی به همه دست می‌دهد که تجربه این حال، یکی از شیرینی‌های شرکت در مراسم اعتکاف است.

لاله افتخاری، نماینده مجلس

در مراسم اعتکاف، من بیشتر یک سخنران بوده‌ام تا معتکف و به همین دلیل، حضور در میان معتکفان و تماشای شور و حال آنها، تجربه‌ای است که بارها نصیبم شده است. در این مراسم دینی، همه با یک هدف مشترک الهی دور هم جمع می‌شوند. رنگ و سن و نژاد و شغل و موقعیت در این جا مطرح نیست. معتکفان سه روز در کنار هم،‌ از آسایش،‌ آرامش، امکانات، ‌خانه و زندگی و تعلقات مادی دست می‌کشند و خودشان را به بودن در یک فضا محدود می‌کنند،‌ اما این محدودیت به خاطر به دست آوردن پاداش بزرگ‌تری است و این پاداش چیزی نیست جز تقرب به پروردگار. در این مراسم می‌بینیم که پیر در کنار جوان، جوان در کنار پیر، نوجوان در کنار خانواده همه شانه به شانه هم شرکت می‌کنند. دانشجو‌ها و حوزوی‌ها که خوشبختانه سال‌هاست پای ثابت این مراسم هستند و این همان یکرنگی‌ای است که ما در مراسم حج می‌بینیم؛ یکرنگی‌ای که باید در امت اسلام وجود داشته باشد. اینجاست که همه با هم یک هدف را دنبال می‌کنند و رنگ‌ها، رنگ می‌بازند. اعتکاف فرصت می‌دهد که افراد برای یک سال، خودشان را بسازند و بیمه کنند.

مینا مولایی