پاییز فصل کویرگردی

غنای کشورمان از لحاظ دارا بودن مناطق کویری زیبا هم خودش مزید بر علت می‌شود. سفر به کویر ولی تابع ملزومات و شرایط زیادی است که رعایت نکردنشان ممکن است برای گردشگر سنگین تمام بشود. در ادامه بخشی از این ملزومات را مرور کرده‌ایم.

انتخاب مقصد

به دلیل مختصات ویژه طبیعی و مشخصه‌های بصری، طی طریق و گم نشدن در کویر، کار دشواری است. به همین دلیل اگر خودتان سفر گروهی برنامه‌ریزی می‌کنید، مطلقا بدون راهنمای متبحر به کویر نروید. گول تبلیغات رنگارنگ سایت‌های راهنمای گردشگری را نخورید، کویر جای بی‌گدار به آب زدن نیست. حتما مقاصدی را انتخاب کنید که از آن شناخت کافی داشته باشید. در عین حال هنگامی که از شهر به سمت کویر حرکت می‌کنید، در مورد نقشه حرکت و محل اسکان تصمیم نهایی را بگیرید و دوستان‌تان را از زمان بازگشت مطلع کنید که اگر خدای نکرده گم شدید و به‌موقع بازنگشتید، افراد پیگیر وضعیت‌تان باشند. موقع حرکت هم حتما مسیر تعیین شده را دنبال کنید، ویژگی کویر این است که آدم بعد از کمی طی طریق، تمامی پستی ـ بلندی و صخره‌ها را شبیه هم می‌بیند. بنابراین احتمال گم شدن در صورت رها کردن مسیر تعیین شده بسیار بالاست. هرگونه تغییر مسیر را باید به فرد یا افرادی که از کویرنوردی شما مطلع هستند، اطلاع دهید.

خوردنی و نوشیدنی و پوشیدنی

کویر شاید آن‌طور که ضرب‌المثل قدیمی ادبیات فارسی می‌گوید، بی‌آب و علف نباشد، اما قطعا یافتن غذا در آن دشوار و یافتن آب تقریبا محال است. بنابراین به اندازه کافی مواد غذایی بردارید، حتی بیشتر از زمان‌بندی سفرتان. یعنی اگر دو روز قرار است در کویر باشید، به اندازه سه روز غذا همراه داشته باشید. این نکته در مورد آب هم صادق است. به‌ازای هر نفر، روزانه پنج لیتر آب داشته باشید و حداقل به اندازه یک روز بیشتر از زمان‌بندی سفرتان آب بردارید. از آنجا که غذا در درجه دوم اهمیت نسبت به آب قرار دارد می‌توان آن را جیره‌بندی کرد. برای نگهداری آب هم حتما از قمقمه‌های مخصوص استفاده کنید. دور این قمقمه‌ها یک پوشش پارچه‌ای خاص قرار دارد که برای نگهداری آب در هوای گرم طراحی شده. با خیس شدن پارچه دور قمقمه، رطوبت به‌تدریج تبخیر می‌شود و به این ترتیب آب درون آن خنک نگه داشته می‌شود. تا حرف پوشش قمقمه است، یادتان باشد پوشش خودتان هم بسیار مهم است. برای کویرنوردی در طول روز باید لباستان طوری باشد که کمترین بخش از پوستتان در معرض آفتاب باشد. برای شب هم حتما باید منتظر سرما باشید و لباس‌تان به اندازی کافی گرم باشد. حتما شنیده‌اید که شب‌های کویر سرد است.

ضمنا یادتان باشد، اگر بنای پیاده‌روی دارید، حواستان باشد که این کار روی شن بسیار دشوار است. چون فرد به سمت عقب متمایل می‌شود و انرژی بیشتری باید صرف کند، گفته می‌شود انرژی موردنیاز برای یک کیلومتر پیاده‌روی روی شن معادل انرژی لازم برای سه کیلومتر حرکت روی زمین عادی است. چکمه و جوراب‌های ضخیم بپوشید چون به دلیل داغ بودن شن‌ها ممکن است دچار سوختگی شوید. علاوه‌بر این یادتان باشد هر چه بیشتر عرق کنید نمک بیشتری را از دست می‌دهید. از دست دادن نمک باعث تشنگی و احساس ضعف می‌شود و می‌تواند خطرناک باشد. بنابراین با نظر راهنما باید قرص نمک به نسبت آب در دسترس، مصرف شود. این قرص‌ها باید در آب حل شوند. البته آب باید قبل از اضافه کردن نمک به آن مورد امتحان قرار گیرد چون ممکن است به اندازه نیاز شما محتوی نمک باشد.

لوازم سفر

طبیعی است که شما در معرض آفتاب خواهید بود و باید خودتان را آماده کنید. کلاه، دستمال، عینک آفتابی و کرم ضدآفتاب حداقل چیزهایی است که برای کویرنوردی باید همراهتان باشد. داستان تجهیزات جهت‌یابی می‌تواند برای سفرهایی که به عمق کویر می‌روید حیاتی باشد؛ البته راهنماهای حرفه‌ای حتما آن را دارند. همین‌طور تلفن ماهواره‌ای که نداشتن‌اش می‌تواند خطرناک باشد. چادر و کیسه‌خواب و این‌طور چیزها هم طبعا در هر سفر از نوع کمپینگ همراهتان است و نیازی به یادآوری ندارد. برای این‌که از حرکت چادر خود موقع باد جلوگیری کنید، از کیسه‌هایی که با شن پر شده، استفاده کنید. چند کیسه زیپ‌دار که در چهار گوشه چادر قرار می‌دهید و دیگر باد نمی‌تواند آن را بلند کند. البته در مواقع طوفان‌های شدید، بهتر است سریع چادر را جمع کنید و به ماشین‌هایتان برگردید.

اتومبیل مناسب

طبعا نباید از اتومبیل پراید، سمند یا پرشیای خودتان انتظار داشته باشید که شما را تا عمق کویر ببرند. برای کویرنوردی حتما باید اتومبیل مناسب ببرید. اتومبیل شاسی‌بلند، دو دیفرانسیل و ترجیحا با لاستیک‌های پهن. البته این حرف به این معنا نیست که اگر از این اتومبیل‌ها ندارید، نباید به کویر بروید. معمولا در شهرهای حاشیه کویر، اتومبیل‌های مخصوص کویرنوردی هستند که با کرایه مشخصی شما را تا عمق کویر می‌برند. مسئولیت یافتن آن را هم می‌توانید به‌عهده راهنمای‌تان بگذارید. در هر صورت بنزین اضافی با خودتان داشته باشید و حواستان باشد که درون گالن‌ها زنگ نزده باشد. لایه‌های آهن زنگ‌زده می‌تواند به خرابی بنزین‌رسانی اتومبیل شما منجر شود. بعضی تجهیزات مصرفی مهم را هم حتما همراه داشته باشید، آب مقطر اضافی برای باتری (اگر اتمی نباشد)، شیلنگ رادیاتور، تسمه پروانه از این قبیل لوازم است. یک بیلچه برای زمان‌هایی که در شن گیر می‌افتید هم حتما لازم است.