نگاهی به اعمال و دعاهای وارده در روز مباهله

به گزارش تسنیم، یکی از دعاهای روز مباهله، دعای رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم است که ما آن را از شیخ محمد بن ابی قره از سلیمان دیلمی از حسین بن خالد از امام صادق علیه السلام نقل کرده ایم.

امام صادق علیه السلام می فرمایند: امام باقر علیه السلام فرمودند: اگر بگویم اسم اعظم خداوند در این دعاست، راست گفته ام و اگر مردم می دانستند این دعا چه اثری در اجابت دعا دارد با تمام توان برای آموختن آن تلاش می کردند. من نیز برای برآوردن شدن حاجتم آن را خوانده و به نتیجه می رسم و این همان دعای مباهله است.

آیت الله حاج میرزا جواد آقا ملکی تبریزی عارف گرانقدر در کتاب المراقبات به پاره ای از اعمال مربوط به روز مباهله پرداخته است که در ادامه می آید.

از اعمال روز مباهله می توان به اعمالی که سید قدس سره در این روز در «اقبال» از محمد بن علی بن قره از محمد بن علی قمی روایت کرده است و زیارت در آن اشاره نمود.

او می گوید بنابر صحیح ترین روایات، مباهله روز بیست و چهارم ذیحجه است و می گوید کسی که بخواهد این اعمال را انجام بدهد باید این روز را به خاطر شکرگزاری روزه گرفته، تمیزترین لباس های خود را پوشیده، عطر استعمال کند.

غسل کرده در منزل خود آرامش و وقار داشته، بعد از غسل و پوشیدن لباس ها از منزل خارج شده به مزار یکی از اولیای خدا یا مکان خلوت یا کوه بلندی رفته و کارهایی را که مردم هنگام رفتن به سر مزار اولیای خدا انجام می دهند انجام بدهد.

وقتی به آنجا رسید جایی که می خواهد در آنجا حق را ادا نموده و با شفاعت آنان خواسته خود را از خداوند بخواهد، باید مدتی صلوات فرستاده آن گاه نماز خوانده و بعد از نماز، هفتاد بار از خداوند آمرزش بخواهد - مثلا هفتاد بار بگوید استغفرالله - آنگاه برخاسته، دست هایش را بلند کرده و بین زمین و آسمان را نگریسته و بگوید: "اللّهُمَّ اِنّی اَسْئَلُکَ مِنْ بَهاَّئِکَ بِاَبْهاهُ وَکُلُّ بَهاَّئِکَ بَهِیُّ اَللّهُمَّ اِنّی اَسْئَلُکَ بِبَهاَّئِکَ کُلِّهِ اَللّهُمَّ اِنّی اَسْئَلُکَ مِنْ جَلالِکَ

بِاَجَلِّهِ وَکُلُّ جَلالِکَ جَلیلٌ اَللّهُمَّ اِنّی اَسْئَلُکَ بِجَلالِکَ کُلِّهِ .... " در این جا سید دعایی را که مشتمل بر ستایش خدا به جهت معرفی مفصل ولایت با آیه مباهله است آورده است و بعد از نقل آن دعا می گوید: هنگام خواندن هر دعا باید دو رکعت نماز خوانده و تا نیم روز یا تا اذان ظهر و بنابر عقیده بعضی تا زردی آفتاب در آن جا بماند.

سید می گوید: یکی از دعاهای روز مباهله، دعای رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم است که ما آن را از شیخ محمد بن ابی قره از سلیمان دیلمی از حسین بن خالد از امام صادق علیه السلام نقل کرده ایم.

امام صادق علیه السلام می فرمایند: امام باقر علیه السلام فرمودند: اگر بگویم اسم اعظم خداوند در این دعاست، راست گفته ام و اگر مردم می دانستند این دعا چه اثری در اجابت دعا دارد با تمام توان برای آموختن آن تلاش می کردند.

من نیز برای برآوردن شدن حاجتم آن را خوانده و به نتیجه می رسم و این همان دعای مباهله است که این آیه در شأن آن نازل شد: فَقُلْ تَعالَوْا نَدْعُ أَبْناءَنا وَ أَبْناءَکُمْ وَ نِساءَنا وَ نِساءَکُمْ وَ أَنْفُسَنا وَ أَنْفُسَکُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَی الْکاذِبینَ / بگو بیایید فرزندان ما و شما، زنان ما و شما، نفس های ما و شما را گرد آورده آن گاه مباهله نموده و .... این دعا را جبرئیل علیه السلام برای رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم آورده و گفت: با وصی، دو نوه و دخترت با آن ها مباهله کن و این دعا را بخوان و نیز از امام صادق علیه السلام روایت شده است که فرمود: در دعا کردن خیلی تلاش کنید، زیرا گنجینه های علمی که نزد خداوند است از هر چیزی برتر است. دعا را واسطه خود قرار داده و ان را از کسانی که شایستگی آن را ندارند، مانند کم خردان و منافقین پنهان دارید. این دعا با این عبارت شروع می شود: اللهم انی اسئلک من بهائک بابهاها ...

اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم، معادن علم خدای متعال هستند. همان گونه که در زیارت جامعه به آن تصریح شده است. و نیز آنان اسماء الله الحسنی یا بهترین نام های خدا به شمار می روند. چنانچه روایات نیز همان را می گوید بنابراین بعید نیست که مراد از ابهی بهاء الله و اجل جلال الله و اجمل جمال الله .... / زیباترین و ظریف ترین زیبایی خدا، بزرگترین جلال خدا و زیباترین زیبایی خدا اهل بیت (ع) باشند. برای نزدیک کردن این معانی به ذهن، دلایل عقلی و نقلی وجود دارد که این جا جای ذکر آن نیست، به خصوص بعد از دستور حضرت علیه السلام به پنهان نمودن این مطلب.

همچنین از دعاهای این روز می توان دعای گرانقدری را که به امیرالمؤمنین علیه السلام منسوب است نام برد. متن این دعا بهترین گواه بر درستی این نسبت است، زیرا در این دعا اشارات فراوانی به معنای نام های خداوند و آثار آن شده که این کار از کسی جز آنان یا کسانی که از آنان آموخته باشند، برنمی آید.

اعطای انگشتر امیرالمؤمنین (ع) به فقیر در حال رکوع

این روز از جهت دیگری نیز ممتاز بوده و کرامت دارد. در این روز امیرالمؤمنین (ع) انگشتری خود را در حال رکوع به فقر بخشید.

خداوند نیز او را در کتاب خود به عنوان ولی مؤمنین معرفی نموده و صفات نیکی را برای او شمرد: ای کسانی که ایمان آورده اید هر کس از شما از دین بازگردد، به زودی خداوند گروهی را که آنان را دوست داشته و آنان نیز او را دوست دارند، نسبت به مؤمنین سرافکنده و فروتن و نسبت به کفار سرافراز و مقتدرند، به یاری دین برمی انگیزد. آنان در راه دین جهاد کرده و از سرزنش کسی باکی ندارند. این است فضل خدا به هر که خواهد عطا کند. خداوند دارای رحمت گسترده و بی نهایت بوده و از احوال کسانی که استحقاق آن را دارند آگاه است ولی امر شما تنها خدا، رسول و مؤمنانی هستند که نماز به پا داشته و در حال رکوع به فقیران زکات می دهند.

یکی از اهل سنت روایت کرده است: هنگامی که مسلمانان در جنگ خیبر فرار کردند، پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم فرمود فردا پرچم را به دست مردی خواهم داد که خدا و رسولش را دوست داشته، خدا و رسولش نیز او را دوست دارند، تاخت و تاز فراوانی در جنگ داشته و هیچ گاه فرار نمی کند و تا زمانی که خداوند او را پیروز نکند باز نمی گردد. آن گاه پرچم را به علی داد.