سایه سنگین پوتین

هفتادمین اجلاس سران مجمع عمومی سازمان ملل متحد درحالی به اتمام رسید که حضور ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه به‌شدت بر آن سنگینی می‌کرد. گرچه رهبران کشورهای مختلف هرکدام به نوبه خود برداشت‌ها و تحلیل‌هایشان را ارائه کردند اما نشست اخیر این سازمان از قبل به‌شدت تحت تاثیر دیدار دوجانبه روسای جمهور روسیه و آمریکا بود.

کد خبر: ۸۴۱۸۶۱

حتی تا پیش از برگزاری این اجلاس، برخی خبرها حکایت از آن داشت که آمریکایی‌ها قصد ندارند چنین دیداری صورت بگیرد تا به این وسیله به گفته خودشان پوتین را در یک انزوای بین‌المللی قرار دهند. اما رفتار روسیه به‌ویژه موضعگیری صریح این کشور در قبال تحولات سوریه طی یک ماه گذشته کاملا فضا را تغییر داده بود. به‌نحوی که بسیاری از رسانه‌ها انتظار ساعت‌هایی را می‌کشیدند که در آن پوتین و اوباما به مذاکره روی آورده و دیدگاه‌های خود را با هم مبادله کنند .

گزارش‌های رسیده اما نشان داد این مذاکرات نتیجه‌ای نداشت و رئیس‌جمهور آمریکا و روسیه در گفت‌وگوهایشان نتوانستند به توافق مشخصی دست یابند و همچنان اختلافات آنها به‌خصوص بر سر دو موضوع بقا یا عدم بقای بشار اسد بر کرسی قدرت و نیز مساله نحوه مبارزه با داعش در قالب یک ائتلاف بین‌المللی به قوت خود باقی است. زیرا هرچه روس‌ها بر بقای اسد پافشاری و ارتش سوریه را تنها نیرویی معرفی کردند که در میدان عمل با تروریست‌ها مقابله می‌کند، آمریکایی‌ها اما همچنان بر مساله «تغییر رژیم» تاکید داشته و گفتند در صورتی حاضر به همکاری با روسیه هستند که درنهایت منجر به این تغییر شود.

به باور پوتین تروریسم در سوریه به شرایط به‌شدت خطرناکی رسیده است. این خطر نه تنها برای دولت و ملت سوریه که برای تمام جهان از جمله روسیه و اروپاست و مساله هجوم مهاجران به وضوح پیامدهای مصیبت‌بار این بحران را نشان می‌دهد. از این رو پوتین بارها در سخنانش پیش از این اجلاس و در جریان آن تکرار و استدلال کرد که مهم‌ترین اولویت در حال حاضر باید «مبارزه با تروریسم» باشد. بنابراین به موضوعاتی مانند تشکیل دولت انتقالی یا تغییر دولت کنونی باید بعد از پایان مبارزه با تروریسم پرداخت. این در حالی است که روسیه از مدت‌ها قبل نیز در مذاکره با گروه‌های مخالف سوری بر روند «مذاکرات مسکو» تاکید داشت و معتقد بود در چارچوب این گفت‌وگوهاست که دولت بشار اسد حاضر می‌شود با بخشی از مخالفان خود که روسیه آنها را «مخالفان سالم» معرفی می‌کرد، به تفاهم برسد .

به این ترتیب دستگاه دیپلماسی روسیه با یک استراتژی کاملا برنامه‌ریزی شده از یک ماه پیش تحرکات تازه‌ای را شروع کرد و آن را در اوج خود در سازمان ملل به نمایش گذاشت. چه پیش از اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل و چه درجریان آن، مقامات روسیه بارها در مصاحبه‌ها یا اظهارنظر‌های خود این استراتژی را تکمیل کردند.

سخنرانی ولادیمیر پوتین در واقع اوج این روند بود که در آن از دنیای غرب می‌خواست دست از لجاجت‌های کودکانه برداشته و با این خط‌مشی همراه شود. دعوتی که هرچند غرب آن را نپذیرفت اما هیچ جایگزینی نیز برای آن نداشت .

تحرکات دیپلماتیک روسیه طی یک ماه گذشته از یک سو این کشور را کاملا از انزوای بعد از بحران اوکراین و تحریم‌های ناشی از آن خارج کرد و از سوی دیگر توانست با ارائه طرح‌ها و پیشنهاد‌های تازه کاملا رقبای اروپایی و غربی و در راس آنها آمریکا را در حالت آچمز قرار دهد. این حالت را می‌شد از سخنان تک تک رهبران کشورهای غربی دریافت که هیچ راه‌حل جدیدی برای دو بحران مهم کنونی جهانی یعنی مهاجرت‌ها و تروریسم نداشتند و با قرائت انشا‌های تکراری بر همان حرف‌های همیشگی خود تاکید می‌ورزیدند. این بار مجمع عمومی سازمان ملل کاملا تحت تاثیر حضور سنگین رئیــس‌جمــهور روسیه بود.