راه‌آهن مهران ـ کربلا؛ در بلاتکلیفی

پروژه راه‌آهن ایلام که قرار بود از طریق خط غرب کشور و استان کرمانشاه به ایلام متصل شود و در صورت اجرا می‌تواند شهرستان مرزی و پرتردد مهران را به کربلا متصل کند، چند سال پیش و به صورت نمادین کلنگ‌زنی و وعده اجرای آن بارها به مردم این استان داده شد، با این حال اکنون هیچ خبری از اجرای این طرح نیست، زیرا مسئولان کشوری معتقدند به دلیل کوهستانی بودن ایلام این طرح توجیه اقتصادی ندارد بنابراین از آن حمایت نمی‌کنند.

البته کارشناسان معتقدند این طرح آنچنان هم هزینه‌بر و غیرقابل توجیه اقتصادی نیست و استان ایلام از طریق شهرستان اندیمشک که به دهلران در ایلام نزدیک است، براحتی می‌تواند به راه‌آهن متصل و سپس به مرز مهران وارد شود. راهکاری هم که مسئولان استان ایلام اخیرا برای اجرای این پروژه به کار بردند، استفاده از فاینانس و سرمایه‌گذاری خارجی بوده که تاکنون این مهم نیز محقق نشده است. در این میان مسئولان عراقی هم اعلام کرده‌اند که در صورت ایجاد راه‌آهن در مرز مهران، راه‌آهن مهران تا کربلا که فاصله‌ای 160 کیلومتری است، توسط آنها اجرایی می‌شود که می‌تواند نقش مهمی در توسعه حمل و نقل بین کشورمان و عراق باشد.

مناقصه برای اجرای طرح راه‌آهن ایلام تا پایان سال

البته هفته گذشته معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه راه‌های کشور از برگزاری مناقصه اجرای طرح راه‌آهن ایلام تا پایان سال خبر داد.

علی نورزاد با بیان این‌که راه‌آهن ایلام، ادامه خط راه‌آهن کرمانشاه ـ اسلام‌آباد غرب خواهد بود و تا ایلام 71 کیلومتر طول دارد، می‌گوید: با اتصال راه‌آهن اسلام‌آباد غرب به ایلام و سپس به مرز مهران و شهرستان اندیمشک روی‌هم 360 کیلومتر خط ریلی در جنوب غرب کشور اجرا می‌شود.

معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان این‌که برای اجرای راه‌آهن ایلام از اسلام‌آباد غرب تا ایلام در مرحله اول به 300 میلیون یورو تسهیلات ارزی و یا 400 تا 500 میلیارد تومان تسهیلات ریالی نیاز است، می‌افزاید: قرار است پس از صدور مجوز اجرای طرح راه‌آهن ایلام و برگزاری مناقصه از سرمایه‌گذاران خارجی و فاینانس برای همکاری در اجرای طرح دعوت ‌شود.

کلنگ‌زنی طرح بدون مطالعه

در همین حال نماینده مردم ایلام در مجلس دراین باره به مهر می‌گوید: راه‌آهن همواره یکی از خواسته‌های بحق مردم استان بوده و این طرح در سال‌های گذشته کلنگ‌زنی هم شده، ولی متأسفانه از آنجا که بدون مطالعه انجام شده است، اعتبار چندانی ندارد.

احمد شوهانی با بیان این‌که بعد از کلنگ‌زنی پروژه روند مطالعه و اجرای آن به دلیل نبود اعتبارات متوقف شد، می‌افزاید: اخیرا و با ورود یک سرمایه‌گذار خارجی به استان ایلام، مقرر شد وزارت راه مناقصه این پروژه را برگزار کرده و از سرمایه‌گذاران خارجی نیز دعوت به عمل آید.

به گفته وی اگر خط ریلی وارد استان شود برای خروج ایلام از بن‌بست جغرافیایی و توسعه تردد از مرز مهران بسیار حائز اهمیت بوده به‌خصوص این‌که مرز مهران در آستانه تبدیل به منطقه آزاد تجاری قرارگرفته است.

نماینده مردم دهلران نیز دراین باره می‌گوید: بحث راه‌آهن در دهلران از مهم‌ترین اولویت‌های شهرستان است چراکه این شهرستان با شهرستان اندیمشک فاصله‌ چندانی ندارد و می‌تواند از طریق خط اندیمشک به راه‌آهن متصل شود که البته با توجه به بیابانی بودن شهرستان این قضیه نیز از توجیه اقتصادی برخوردار است.

علی‌محمد احمدی با اشاره به این‌که بحث راه‌آهن شهرستان به دلیل ظرفیت‌های موجود در بخش نفت و گاز از اهمیت بالایی برای کل استان برخوردار است، می‌افزاید: راه‌آهن برای دو شهرستان مرزی دهلران و مهران بسیار حائز اهمیت است و در صورت احداث، حجم زیادی از زائران به خصوص در ایام مذهبی سال از طریق این خط وارد شهرستان مهران خواهند شد.

آخرین وضعیت راه‌آهن ایلام

در همین حال محمدرضا مروارید استاندار ایلام به آخرین وضعیت این پروژه اشاره کرده و می‌گوید: طرح اتصال ایلام به راه‌آهن سراسری در سفر دولت قبل به این استان مصوب شده بود و مطالعات آن نیز از دو سمت اسلام‌آباد و اندیمشک انجام‌ گرفته است.

محمدرضا مروارید با بیان این‌که تاکنون نقشه 19 کیلومتر از مسیر 87 کیلومتری این خط تهیه شده و در روزهای پایانی دولت گذشته نیز کلنگ احداث آن به زمین زده شده است، می‌افزاید: قرارگاه خاتم‌الانبیا به‌عنوان مجری احداث خط آهن اسلام‌آباد تا مرز خسروی در استان کرمانشاه برای اجرای 25 کیلومتر از مسیر اسلام‌آباد به ایلام نیز تعیین شد که این قرارگاه با طرح موضوع اقتصادی نبودن و پایین بودن قیمت پیشنهادی حاضر به اجرای آن نشد. از سویی محدودیت‌های مالی دولت یازدهم نیز باعث شد روند اجرای این طرح ادامه پیدا نکند، ولی مقامات استان در طول ماه‌های گذشته با چندین شرکت روسی، فرانسوی، چینی و اوکراینی برای اجرای این طرح مذاکراتی انجام دادند و ویژگی‌ها و نقشه‌های طرح نیز به آنها ارائه شد.

به گفته وی طی دو سه هفته گذشته، شرکت‌های مختلف با توجه به توفیقات حاصل شده در مذاکرات هسته‌ای و رفع احتمالی تحریم‌ها برای اجرای این طرح اعلام آمادگی کرده و همگی مشتاق انجام این طرح ریلی هستند.

استاندار ایلام با بیان این‌که فاصله مهران تا کربلا 160 کیلومتر است که به دلیل هموار بودن مسیر و وجود دشت‌های وسیع در منطقه اجرای راه‌آهن با سهولت بسیار بیشتری انجام می‌شود، خاطرنشان می‌کند: مقامات وزارت راه ادامه این مسیر تا مرز مهران را مدنظر داشته باشند، زیرا مسئولان عراقی در مذاکرات متعدد اعلام آمادگی کرده‌اند در صورتی که خط ریلی تا مرز مهران امتداد یابد آنان نیز این مسیر را با توجه به انتخاب کربلا به‌ عنوان مرکز راه‌آهن این کشور تا این شهر ادامه خواهند داد.

مروارید یادآور می‌شود: مسیر اندیمشک نیز برای اتصال ایلام به راه‌آهن سراسری مطرح است که طول آن 250 کیلومتر بوده و در صورت اجرا خط آهن غرب کشور از اندیمشک به میاندوآب متصل می‌شود.

تسریع در ساخت پروژه

طبق اظهارنظرهای مختلف مسئولان استان ایلام، وزارت راه و شهرسازی و نمایندگان ایلام در مجلس هنوز تصمیم مشخص و عملی برای راه‌آهن ایلام گرفته نشده است و اگر این پروژه وارد فاز مطالعاتی و اجرایی شود قطعاً نیازمند توجه دولت و مسئولان است.

سال گذشته در اربعین، پایانه 10 هزار نفری مهران، روزانه شاهد تردد 100 هزار زائر بود که باید طرح‌هایی مثل راه‌آهن برای آینده پیش بینی شود و البته اگر قرار است این پروژه اجرایی شود باید هرچه سریع‌تر تعیین تکلیف شود، زیرا ساخت آن سال‌ها طول می‌کشد.