آیا دولت روحانی یک دولت محیط‌ زیستی است؟

بدون تردید روحانی هر چند در حمایت کلامی از سازمان تحت امرش، کم نگذاشته است اما در عمل به علت ناهماهنگی در دولت نتوانسته گامی جدی در حوزه محیط زیست بردارد.

وی در حالی روز یکشنبه در پردیسان «حفظ آب و خاک و هوا» را «موارد مهم امر به معروف» شمرد که پیش از این در فروردین‌ماه و در مراسم گرامیداشت سالگرد رحلت همسر امام راحل (ره)، کم‌آبی و بی‌آبی را به عنوان بزرگ‌ترین «منکر»های جامعه قلمداد کرده بود.

روحانی در مذاکرات دوجانبه در جریان میزبانی از سه رئیس دولت ترکیه، عراق و افغانستان هم نشان داد که به استفاده از دیپلماسی محیط‌زیست در چارچوب حقوق بین‌الملل علاقه و تسلط دارد.

دستورات خاص برای تشکیل کارگروه بررسی ریزگردهای جنوب و غرب کشور، اعطای نشان به یک محیط‌بان در روز کارمند، دوبار حضور در ساختمان سبز پردیسان در حالی که در کمتر سازمان و وزارتخانه‌ای این گونه قدم گذاشته و اشارات محیط زیستی وی در هر مناسبت مرتبط و غیرمرتبط را می‌توان از نشانه‌های علاقه‌مندی رئیس‌جمهور به محیط‌زیست قلمداد کرد.

شاید به دلیل همین گرایش آشکار است که اعضای دولت یازدهم در محیط‌زیستی نشان دادن خود از یکدیگر سبقت می‌گیرند.

اما اگر دولت را یک تیم بدانیم که نقش رئیس‌جمهور در آن هدایت و هماهنگی است، آیا در بدنه عملیاتی این تیم مولفه‌های حفاظت از محیط‌ زیست وجود دارد؟ اگر پاسخ مثبت است، نگاه‌های توسعه به هر قیمت، رونق گردشگری به قیمت قطع چند درخت و گم و گور شدن چند شغال و روباه، کم‌اهمیت بودن آتش گرفتن چند درخت، ادامه روند سدسازی در مناطق پرتنش آبی، توسعه کشاورزی ناپایدار وابسته به آب و خاک رایگان، تزریق قطره‌چکانی بودجه به نهادهای حفاظتی، و ده‌ها مثال دیگر را چگونه ترجمه کنیم؟ آزاردهنده آن‌که اتفاقا همانانی که کمتر به نظر متخصصان محیط‌زیست را اعتنا می‌کنند و فریاد آنها را بعضا عامدانه نمی‌شنوند و برای قیچی‌زدن به روبان‌های قرمز افتتاح و کلنگ‌زنی و رونمایی دست‌افشان می‌روند، در روز ابتلا، انگشت اشاره را به سوی محیط‌زیست نشانه می‌روند که پاسخگو آنها هستند! اگر این گزاره‌ها خطاست، پس در مقوله گرد و غبار و ارومیه و هامون و شادگان و هوای تهران و بنزین پتروشیمی و زباله بیمارستانی و جنگل‌فروشی و کوه‌خواری و معدن‌حراجی و ده‌ها مثال دیگر، مقصر کیست؟

انتظار این‌که در بدنه عریض و طویل دولت همه در قبال یک موضوع یکسان فکر کنند. ساده‌انگارانه است، اما کسانی که دغدغه امنیت آب و خاک و هوا و غذا و پایداری بستر حیات کشور را دارند، خواهان یک تیم مجریه منسجم، همسو و باتدبیرند که برای تحقق شعارهای چشم‌نواز رئیس دولت، التزام کرداری به آن گفتارها داشته باشند.

دکتر اصغر محمدی‌ فاضل - عضو هیات علمی دانشگاه محیط‌ زیست