آمانو و سفرای آلمان، فرانسه و انگلیس در آمریکاف در یک موضع گیری هماهنگ گرههای گفتوگوهای هستهیا با ایران را محکمتر کردند.
سفرای این سه کشور در آمریکا با موضع گیری مشترک علیه ایران، خواهان پذیرش پروتکل الحاقی از سوی تهران شدند و در پی آن بازدید از مراکز نظامی کشورمان را هم درخواست کردند.
فابیوس وزیر خارجه فرانسه صراحتاً اعلام کرد که اگر ایران اجازه بازدید از مراکز نظامی خود را ندهد، فرانسه توافق احتمالی هستهای را امضا نخواهد کرد.
گفتوگوهای هستهای ایران با 1+5 برای برچیده شدند همه تحریمهایی است که غرب،آمریکا و شورای امنیت علیه ایران وضع کردهاند.
آنچه که از برآیند مواضع غربیهای در جریان گفتوگوهای هستهای دریافت میشود، تنها تعهداتی است که ایران باید به غرب بدهد و علیرغم توافق اولیه و گفتوگوهایی که انجام شده است، بر اساس تصمیم آمریکا و کشورهای همپیمان، تحریمها هنگام امضاء توافق هستهای لغو نمیشود بلکه باقی میماند و به مرور زمان و بر اساس نظر آژانس و 1+5 تعلیق میشود.
در جریان این مذاکرات که با فراز و فرودهای فراوان در این دو سال همراه بوده است، شاهد بدعهدی و چهره بی اعتماد غرب و آمریکا بودیم. آنها به ویژه آمریکاییها بارها توافق اولیه را زیر پا گذاشتند و حتی تحریمهای تازهای علیه ایران وضع کردند در حالی که ایران همچنان به توافق اولیه پایبند است که اعتراف بازرسان آژانس این امر را اثبات میکند.
مسائلی که باعث شده است گفتگوهای هستهای گره بخورد و رهبر معظم انقلاب هم روز گذشته در دیدار نمایندگان مجلس به آن اشاره داشتند، درخواستهای فرا قانونی، نامتعارف و خارج از چارچوبها و خط قرمزهای جمهوری اسلامی ایران است.
موضع قاطع ایران بارها، هم از سوی مقام معظم رهبری و هم از سوی رئیس جمهور اعلام شده است که در صورت توافق نهایی در همان روز اول باید تحریمها لغو و برچیده شود اما آمریکاییها همچنان بر این موضع خود پافشاری میکنند و به لغو تحریمها هم تن نمیدهند.
آمریکاییها نگران آن هستند که در صورت توافق هستهای با ایران و لغو تحریمها ساختار تحریم فرو بریزد و نتوانند به بهانههای دیگر ایران را تحت تحریمهای خود قرار دهند. به همین خاطر است که همچنان بر تعلیق تحریم پافشاری میکنند.
از سوی دیگر درخواستهای نامتعارف آمریکاییها و کشورهای اروپایی عضو 1+5 مبنی بر بازدید از مراکز نظامی ایران گره دیگری است که آنها به گفتوگوهای هستهای زدهاند.
پیش از این که آنها بازدید از مراکز نظامی را مطرح کنند، فرمانده کل قوا که پیش بینی چینی درخواستی را میکردند، بازدید از مراکز نظامی کشورمان را ممنوع و خط قرمز اعلام کرده بودند. اکنون که آژانس، آمریکا و چهار کشور اروپایی عضو 1+5 این موضوع را مطرح میکنند، ثابت میکند که هدف آنها تنها مسائل هستهای ایران نیست بلکه سناریوهای خود را در زمانهای مختلف مطرح میکنند اما این درخواست در شرایط کنونی به هیچ عنوان مورد پذیرش قرار نخواهد گرفت.
هر چند آنها تلاشخود را پشت میز مذاکره برای رسیدن به این هدف انجام میدهند، اما رهبر انقلاب، فرماندهان ارشد نیروهای مسلح و دولت با این درخواست موافق نیستند.
گفتوگو با دانشمندان هستهای ایران هم گره دیگری است که غربیها به گفتوگوهای هستهای زدهاند. تجربه گذشته ثابت کرده است نمیتوان به چنین درخواستی اعتماد کرد چون در 10 سل پیش از این آژانس با برخی از افراد درگیر گفتوگوهای هستهای دیدارهایی داشته است و حتی اسرار هستهای و مشخصات دانشمندان ایران که محرمانه بوده به دست سرویسهای اطلاعاتی افتاده و همین اتفاق باعث ترور چندین دانشمند هستهای کشورمان شده است.
گرچه آژانس ادعا میکند که140 کشور دنیا پروتکل الحاقی را امضا کردهاند که بسیاری از آن کشورها اصلاً فناوری هستهای ندارند و به باشگاه هستهای دنیا ورود نکردهاند، زیاده خواهی آمریکا و غرب برای پیوستن ایران به پروتکل الحاقی در حالی است که چندین کشور و رژیم هستهای در دنیا وجود دارد که نه ان پی تی را نپذیفتهاند و نه پروتکل الحاقی را ، رژیم صهیونیستی، پاکستان و هندوستان از جمله آنها هستند.
رژیم صهیونیستی که خود عامل اصلی ناامنیهای منطقه و جهان است دارای صدها کلاهک هستهای است و حتی وزیر جنگ این رژیم ایران را تهدید به حمله اتمی مانند آنچه آمریکا در ژاپن انجام داد کرده است.
از سوی دیگر لوران فابیوس، وزیر خارجه فرانسه که سیاستهای خرابکارانه در روند توافق هستهای این کشور بسیار مشهود است، گفته که کشورش بدون گنجاندن دسترسی بازرسان به همه تاسیسات ایران، از جمله تاسیسات نظامی، در توافق هستهای با ایران، آن را نخواهد پذیرفت.
پاسخ این ادعاها را رهبر معظم انقلاب در جمع دانش آموختگان سپاه پاسداران دادند و فرمودند؛اجازه نمیدهیم از هیچ یک از مراکز نظامی هیچ گونه بازرسی از سوی بیگانگان انجام شود.
اکنون که گفتگوها با گره آمریکاییها روبرو شده است، پیش بینی برخی صاحبنظران و تحلیلگران سیاسی بر این سات که زمان مذاکرات هستهای تمدید میشود اما آمریکاییها چنین اعتقادی ندارند چرا که جف راتکه سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز گفته است؛ ما در باره تمدید مذاکرات پس از ۳۰ ژوئن تامل نمی کنیم.
البته راتکه مطرح کرده که به تصور دولت آمریکا دو طرف می توانند در موعد مقرر به توافق دست یابند.
در این میان طرفهای دیگر ماجرا از جمله فرانسه چیز دیگری میگوید، سفیر فرانسه در واشنگتن میگوید توافق با ایران قبل از پایان ماه ژوئن بسیار بعید است.این موضع بر خلاف نظر سخنگوی وزارت خارجه آمریکا است.
سفیر فرانسه در آمریکا میگوید بسیار بعید است که تا پیش از پایان ماه ژوئن توافق با ایران حاصل شود و پیش بینی کرد که کشورها تهدید به ترک مذاکرات خواهند کرد.
پیتر ویتینگ سفیر آلمان در آمریکا هم طی سخنرانی در اندیشکده شورای آتلانتیک در واشنگتن گفت: در بهترین سناریو کاهش تحریمهای ایران تا پیش از پایان سال 2015 اتفاق نخواهد افتاد.
10 تیر ماه 94 آخرین مهلت برای امضای توافق نهایی تعیین شده است و تا آن زمان یک ماه باقی مانده، این در حالی است که تیم هستهای اکنون در وین در حال گفتوگو با 1+5 است و قراراست شنبه آینده جان کری و محمد جواد ظریف وزرای خارجه آمریکا و ایران در وین دیدار و گفتوگو داشته باشند.
سفیر انگلیس در امریکا هم همچون دیگ دسوتان و شرکای خود گفت: «ما از ابتدا همگی به صراحت گفتهایم در صورتی که نتوانیم به توافق خوب دست پیدا کنیم، توافقی در کار نخواهد بود.»
سفیر انگلیس علاوه بر این افزود: «توافق هستهای به معنای آن نیست که ما روی فعالیتهای نگرانکننده ایران در منطقه چشم میبندیم.»
همه این مواضع گرههایی است که از سوی آمریکا و دیگر دوستان او در جریان گفتوگوهای هستهای ایجاد شده و راه باز کردن این گرهها هم از سوی رهبر انقلاب عنوان شده است؛ «کلید حل مشکلات اقتصادی کشور و همچنین موضوع هستهای، تکیه بر ظرفیت های درونی و باور به اقتصاد مقاومتی است. در کشور بن بستی وجود ندارد، راه علاج مشکلات تقویت تولید داخلی و رعایت انضباط مالی است.»
محمد صفری - جام جم آنلاین
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد