آیا یمن صحنه مواجهه بین المللی می‌شود؟

به گزارش جام جم آنلاین، اخبار و گزارش های چند روز اخیر یمن گویای این واقعیت است که تحولات همسایه جنوبی عربستان سعودی می رود تا نقطه عطفی را در موازنه های قدرت آینده منطقه و فراتر از منطقه ایجاد کند.

کمتر از 40 روز پیش عبد ربه منصور هادی رییس جمهور یمن بعد از استعفا از سمت ریاست جمهوری به شهر عدن زادگاه خود گریخت با این امید که بتواند مشروعیت از دست رفته خود در اثر پیروی از بیگانگان و التزام نداشتن به آرمان های انقلاب مردم کشورش را از دروازه‌های عدن باز یابد.

هادی در آنجا اعلام کرد که استعفایش را پس گرفته و قصد دارد عدن را پایتخت اعلام کند.

برخی کشورهای مخالف پیروزی انقلابیون یمنی (به شکل خاص، کشورهای شورای همکاری های خلیج فارس) نیز با امید به نتیجه بخشی تقابل طرفداران رییس جمهور فراری با انصارالله به عنوان گروهی که نماد اصلی انقلاب یمن شده است، سفارتخانه های خود را از صنعا به عدن منتقل کردند.

اقدام سیاسی کشورهایی مانند آمریکا و انگلیس در تعطیل کردن سفارتخانه های خود در صنعا با هدف ناامن نشان دادن اوضاع در سایه حاکمیت انصارالله بر مفاصل قدرت یکی دیگر از اقداماتی بود که با هدف اعمال فشار بر انقلابیون یمن برای عقب نشینی از مواضع انقلابی و بازگرداندن منصور هادی به قدرت انجام شد.

طبیعی بود که تحولات یمن برای کشورهای عربی حوزه خلیج فارس به ویژه عربستان سعودی و همچنین برای کشورهای غربی که نگران به خطر افتادن امنیت شاهرگ تامین انرژی جهان بودند، هراس آور باشد.

اما در کمتر از یک هفته، مردم مطالبات انقلاب خود را به تمام شهرهای یمن رسانده است و منصور هادی انقلابیون را اکنون در خانه خودش می بیند همانگونه که عربستان شعله های سرکش آتش ناشی از خشم مردم یمن در اثر بی توجهی به مطالبات انقلابی را از کیلومترها آنسوتر در حیاط خلوت و نزدیک مرزهای خود ملاحظه می کند؛ امری که پادشاهی سعودی را واداشت تا ماشین جنگی سنگینی را به مرزهای خود با یمن انتقال دهد.

عبد ربه منصور هادی رییس جمهوری مستعفی و فراری یمن در حالی از شورای امنیت سازمان ملل درخواست مداخله کرده است که منابع خبری از فرار دسته جمعی سربازان و افسران ارشد طرفدار وی در نزدیکی عدن خبر می دهند و چند ساعت بعد خود او هم با ورود انقلابیون به عدن از این شهر گریخت.

منابع خبری اخبار متناقضی را درباره فرار و مقصد بعدی رییس جمهور فراری یمن منتشر کردند. برخی منابع گفتند به حضر موت گریخته، برخی دیگر از پرواز او به سوی جیبوتی خبر داده اند و منابعی دیگر می گویند او هم اکنون در عربستان سعودی به مداخله شورای امنیت سازمان ملل در یمن دل خوش کرده است.

کمیته های مردمی انصارالله یمن در کنار یگان هایی از ارتش در فرصت کوتاهی شهرها و پایگاه های سر راه خود را تصرف کردند.

در این میان، به نظر می رسد واشنگتن نیز چاره‌ای جز تماشای رقم خوردن تحولات به سود جنبش مردم یمن نمی‌بیند هر چند برخی تحلیلگران آمریکایی مانند سایمون هندرسون خواستار اقدام آمریکا در تقابل با انصارالله شده‌اند.

روزنامه وال استریت جورنال در مقاله‌ای به نقل از هندرسون افشا کرده است که پایگاه هوایی «العند»؛ مرکزی نظامی که دیروز به دست کمیته‌های مردمی فتح شد، در اختیار نیروهای ویژه ضد تروریستی آمریکا بوده است.

نظامیان و نیروهای ویژه آمریکایی روز گذشته ناچار شدند از این پایگاه عقب نشینی کنند و آن را تسلیم انصارالله کنند؛ اقدامی که هندرسون آن را شکستی آشکار برای واشنگتن با توجه به شعارهای آمریکا و اسرائیل ستیزانه انقلابیون می‌داند.

با این وجود، مسئولان آمریکایی روز سه شنبه اعلام کردند که عربستان سعودی ماشین جنگی سنگین خود را شامل توپخانه ها و تجهیزات زرهی به مناطق نزدیک مرز یمن منتقل کرده است، امری که خطرات کشیده شدن ریاض به گرداب بحران یمن را افزایش داده است.

منابعی در دولت آمریکا اعلام کرده اند که زرهپوش ها و توپخانه های عربستان برای اهداف تهاجمی یا دفاعی در مرزهای یمن مستقر می‌شوند.

یکی از منابع آگاه دولتی آمریکا حجم استقرار نظامی عربستان در مرزهای یمن را «زیاد» توصیف کرد و گفت: سعودی ها احتمالاً برای آغاز حملات هوایی در صورت حمله کمیته‌های مردمی انصارالله به منصور هادی در شهر عدن واقع در جنوب کشور آماده می‌شوند.

این سخنان مقامات آمریکایی – با تاکید بر اهداف تهاجمی یا دفاعی- از نظر تحلیلگران، سیگنالی به همه طرف های بحران یمن مبنی بر موافقت آمریکا با حمله و مداخله نظامی عربستان در آن کشور تلقی می شود.

با این روند به نظر می رسد آمریکا ترجیح می دهد با نشان دادن چراغ سبز مداخله به ریاض، پادشاهی عربستان را وارد تقابل نظامی با انصارالله کند.

دو روز پیش سعود الفیصل وزیر خارجه عربستان در کنفرانسی مطبوعاتی با فیلیپ هاموند همتای انگلیسی خود صریحتر از همیشه از ایران انتقاد کرد و اتهامات بی اساسی را متوجه ایران کرد.

الفیصل مدعی دخالت ایران در یمن شد این در حالی است که روز گذشته «ماری هارف» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اذعان کرد که هیچ گونه شواهدی مبنی بر کنترل ایران بر فعالیت های حوثی‌ها و امور جاری در یمن وجود ندارد.

الفیصل همچنین مدعی شد که ایران استحقاق دستیابی به توافق هسته‌ای را ندارد.

این اظهار نشان می‌دهد که سعودی‌ها همه تحولات جاری را به ضرر خود تلقی می‌کنند و افتادن یمن به دست انصارالله این نگرانی ها را تشدید کرده است.

از سوی دیگر وزیر خارجه عربستان با همتای روسیه‌ای خود تماس تلفنی برقرار کرد و دو طرف اوضاع یمن را در این گفتگو مورد بررسی قرار دادند. گفتگویی که به نظر می‌رسد ریاض امیدوار است بتواند از طریق وارد کردن روس‌ها در بحران یمن، سیر تحولات این کشور به سود انقلابیون را متوقف یا کندتر کند.

به نظر می‌رسد روسیه نیز ملاحظاتی جدی درباره اوضاع یمن داشته باشد. روس ها می‌دانند که بحران یمن نمی‌تواند و نباید از پازل منطقه‌ای تحولات جدا باشد. مسکو روزهای سختی را با حمایت‌های رژیم های عربی خلیج فارس از تکفیری های سوریه گذرانده است و مقامات عربستانی نیز خوب می‌دانند که با حمایت از براندازی اسد و تسلیح و تأمین مالی تروریست ها علیه بشار اسد همپیمان روسیه و ایران، دردسرهای زیادی ایجاد کرده‌اند.

اکنون روسیه و عربستان سعودی هر کدام از زاویه دید خود به اهمیت یا خطر تسخیر خانه به خانه یمن به دست انصارالله می‌نگرند. حالا روسیه بازی چند ساله امنیتی غرب و جبهه تکفیر را در حاشیه امنیتی عربستان می بیند و مقامات سعودی نتیجه بازی با آتش سوریه و عراق را در خانه خود شاهدند.

شبه جزیره عربستان حالا آبستن حوادثی جدید است؛ حوادثی که بعید نیست مسیر تاریخ منطقه و حاکمیت های عربی را تغییر دهد و موازنه‌های جدیدی را با محوریت مطالبات جدی تغییر در نظام های فرسوده منطقه برقرار کند.

جام جم آنلاین- جواد ارشادی