طلایی‌ها درجستجوی کار

اما در همین روزها که داشتن شغلی پردرآمد دغدغه فکری بسیاری از افراد جامعه است، بجز دایره اول اهالی فوتبال (آن 400 بازیکنی که در لیگ برتر بازی می‌کنند)، سایر فوتبالی‌ها بهره چندانی از سفره پرزرق و برق فوتبال ندارند؛ نمونه‌اش همین تیم گل‌گهر سیرجان.

تیمی که در رقابت‌های جام حذفی سپاهان را حذف کرد و پرسپولیس را هم تا مرز شکست پیش برد، فقط با 700 میلیون تومان بسته شد. یعنی با نصف مبلغ قرارداد یک بازیکن پرسپولیس یا سپاهان، می‌توان یک تیم دسته اولی را جمع کرد.

البته در دایره بازیکنان لیگ برتری هم تعداد آنهایی که قراردادهای چشمگیری دارند شاید به 50 نفر نرسد. با این حال آنقدر تفاوت میان یک فوتبالی و یک غیر فوتبالی وجود دارد که ورزشکاران سایر رشته‌ها همیشه درباره این تبعیض با حسرت حرف می‌زنند. بسیاری از قهرمانان ورزش ایران در پایان دنیای قهرمانی با مساله نداشتن شغل مناسب روبه‌رو هستند و بیکاری، بسیاری از آنها را افسرده و دلگیر به کنج خانه‌هایشان ‌فرستاده است.

ورزشکاران سطح بالا ممکن است در پی آسیب‌های ورزشی ضربات روانی جبران‌ناپذیری ببینند به طوری که راه بازگشت به ورزش و بستن قراردادهای مالی با تیم‌های باشگاهی برای آنها بسته شود. محرومیت، شرایط غیرقابل پیش‌بینی افراد ورزشکار در رشته‌های مرتبط و کناررفتن به دلیل وجود رقابت یا حتی دوپینگ، دیگر تهدیدهای زندگی ورزشی یک ورزشکار بوده که با آینده شغلی او در ارتباط است. بنابراین صرفا نباید به ورزش به عنوان یک شغل نگاه کرد. از این رو بسیاری از ورزشکاران در دوران ورزشی به فکر آینده شغلی خود هستند و حتی نگرانی‌های آنها در زمان قهرمانی سبب می‌شود پای مسئولان نهادها و ارگان‌های غیر ورزشی در استان‌ها و شهرها به میان کشیده شود. هر چند نباید استثناهای ورزش را از توجه دور داشت اما به طورکلی، ورزشکاران به ویژه قهرمانان رشته‌های مختلف در زمان حال و آینده دوران ورزشی خود دغدغه شغلی دارند. اگر غیر از این بود صندوق حمایت از پیشکسوتان و قهرمانان ورزشی هر چند با اشکالات فراوانی که در ساختار آن وجود دارد، راه‌اندازی نمی‌شد یا ورزشکاران در پی هر رویدادی فریاد توجه بیشتر به زندگی شخصی و آینده شغلی خود سر نمی‌دادند. بنابراین ضعف‌های بسیاری در ایجاد امنیت شغلی و آینده مناسب قهرمانان وجود دارد که اراده دولت و مجلس را با هم می‌طلبد. اگر این باور وجود دارد که ورزش امری فرابخشی است پس باید به همه ابعاد آن توجه شود و همه ارگان‌های دولتی بتوانند با جذب یا بیمه ورزشکاران همچنین استخدام نیروهای کارآمد ورزشی، نگرانی‌های آنها را پایان دهند.

در تعریف متداول شغل آمده است فعالیتی منظم که در ازای دریافت پول انجام می‌شود. یک شغل خوب و پردرآمد که با روحیه شما سازگار باشد، نه فقط باعث افزایش استقلال مالی است بلکه از لحاظ روانی اعتماد به نفس خوبی ایجاد می‌کند. بدون شک برای رسیدن به هر شغلی باید مسیری طی شود که مشکلات و سختی‌های خود را به همراه دارد. اگر در طول مسیر به درستی قدم برندارید در آخر راه با مشکل روبه رو می‌شوید و به نتیجه موردنظر نمی‌رسید. داشتن شغل به توانایی‌های شما هم بستگی دارد. مثلا برای یک ورزشکار مانند حامد حدادی سخت است دوران بعد از قهرمانی با دومتر و 18 سانتی متر قد، پشت میز اداره بنشیند!

در رشته‌های دیگر ورزشی نیز قهرمانان زیادی هستند که در حال تحصیل بوده اما تعداد فراوان فارغ‌التحصیلان و لیسانسیه‌های بیکار‌! تهدید جدی دیگری برای شغل مناسب ورزشکاران است. آنها توقع دارند بعد از دوران تحصیلی که اغلب تربیت بدنی می‌خوانند، مسئولان شغل‌های بهتری را برای آنها با وجود توانایی‌ها و سابقه افتخارات در نظر بگیرند.مسعود حجی‌زواره، تکواندوکار طلایی ایران از بازی‌های آسیایی اینچئون کره جنوبی با وجود 26 سال سن یکی از ورزشکارانی است که به دنبال شرایط شغلی مناسب است. او بعد از بازی‌ها تصمیم به ادامه تحصیل گرفت اما نگرانی‌هایش را پنهان نمی‌کند و می‌گوید: خیلی درباره بیکاری‌ام گفته‌ام اما تاکنون توجهی نشده است. به صرف قهرمان بودن نمی‌توانم زندگی خودم را برای آینده بسازم بنابراین نیاز به توجه بیشتر نسبت به آینده شغلی ام دارم.تا فصل قبل فقط از قرارداد باشگاهی درآمد داشتم اما امسال همین درآمدم نیز قطع شده است. خیلی‌ها فقط به پاداش‌های ما نگاه می‌کنند و می‌پندارند وضع مان خیلی توپ است. خدا را شکر می‌کنم اما از این خبرها نیست من نگران آینده‌ام هستم. ورزشکار کرمانشاهی ایران از وعده‌های عملی نشده مسئولان هم می‌گوید این‌که با وجود همه وعده‌ها هنوز کار مناسب ندارد و در دوران خارج از اردوهای ملی باید از جیب خرج کند. با وجود آن‌که ورزش‌های رزمی در بازی‌های آسیایی آبروداری کردند اما وقتی این روزها با قهرمانان تکواندو یا ووشو صحبت می‌کنید از شرایط کنونی زندگی‌شان راضی نیستند.

محسن محمد سیفی ووشوکار طلایی ایران با 25 سال سن می‌گوید: کاری بجز ووشو بلد نیستم و اگر روزی با دنیای قهرمانی خداحافظی کنم معلوم نیست چه سرنوشتی در انتظار من است. ورزشکار زنجانی ادامه می‌دهد: خیلی سعی کنم در ورزش خودم بتوانم مربی شوم، اما مربیگری با درآمد ناچیزی که دارد نمی‌تواند آینده شغلی مرا تضمین کند. تاکنون چندبار با مسئولان استان و شهر زنجان حرف زده‌ام که هر کدام قول‌هایی داده‌اند اما تاکنون اتفاقی نیفتاده است. با وجود این امیدوارم مسئولان به مساله شغل بچه‌های ورزشکار توجه داشته باشند.

محسن شادی، قهرمان رویینگ آسیا نیز مانند دیگر قهرمانان با وجود داشتن همسر، کاری جز پارو زدن در آب برای قهرمانی ندارد اما در دوره‌ای که خیلی‌ها پول پارو می‌کنند! قراراست استانداری آذربایجان غربی بزودی شغل مناسبی برای او پیدا کند.

دغدغه‌ای نه فقط برای مردان

معمولا وقتی صحبت از شغل می‌شود نگاه مردانه‌ای به این مقوله شکل می‌گیرد و در این میان خانم‌های ورزشکار سهم کمتری دارند در حالی که در زندگی امروز خانم‌ها نیز دغدغه شغلی دارند. اکرم خدابنده تکواندوکار نایب قهرمان بازی‌های آسیایی در این ارتباط می‌گوید: آقایان دغدغه فکری بیشتری درباره شغل شان دارند با وجود این خانم‌ها نیز برای داشتن شغل مناسب و آینده بهتر تلاش می‌کنند.خودم به دلیل ادامه تحصیل تا دکترا به این نکته فکر نکرده‌ام اما پس از فارغ‌التحصیلی حتما شغلی در ارتباط با مهندسی مکانیک انتخاب می‌کنم چون به این کار علاقه دارم. خدابنده می‌گوید ممکن است در کنار یک شغل مناسب، مربیگری هم انجام بدهد اما ورزش را به عنوان شغل تلقی نمی‌کند بلکه آن را در کنار یک شغل خوب برای سلامت و انتقال تجربیاتش به جوانان تکواندو موثر می‌داند.

حمیده عباسعلی کاراته‌کا خوب ایران که در بازی‌های آسیایی اینچئون مدال طلا و بازی‌های جهانی آلمان نقره گرفت درباره اشتغالزایی ورزشکاران می‌گوید: من هنوز بیکار هستم و خوشحال می‌شوم مسئولان وعده‌های خود مبنی بر اشتغالزایی ورزشکاران را محقق کنند. عباسعلی متولد اسفند 68 است و پس از فارغ‌التحصیلی از هنرستان تربیت بدنی، موفق به اخذ مدرک کارشناسی تربیت بدنی نیز شد.

نمونه دیگری از بیکاری در ورزش را می‌توان به زندگی برخی بوکسورها اشاره کرد. در سال‌های گذشته بسیاری از بوکسورهای ایران بیکار و به دلیل نداشتن لیگ باشگاهی از داشتن قرارداد با تیم‌ها نیز محروم بودند.

علی مظاهری، بوکسور نقره‌ای ایران در بازی‌های اینچئون با تائید این نکته می‌گوید: باید فکری به حال ورزشکاران به‌ویژه در رشته‌هایی که لیگ جدی وجود ندارد، کرد. من خودم سی‌ودو ساله شده‌ام و بعد از سال‌ها توانستم در اداره همیاری شهرداری کرمانشاه شاغل شوم اما می‌دانم خیلی از ورزشکاران ایران شرایط مناسبی بعد از طی دوران ورزشی خود ندارند.

یک بار برای همیشه دولت و مجلس قانونی وضع کنند که به ورزشکاران نخبه و مدال‌آور مطابق شایستگی‌شان توجه شود و بتوانند با خیال راحت دوران قهرمانی و بازنشستگی خود را سپری کنند.

محمد رضاپور / گروه ورزش