خودرو‌های هیبریدی بازار را تسخیر می‌کنند

ساخت نخستین خودروی هیبریدی به اوایل قرن بیستم بازمی‌گردد که طی آن گروهی از طراحان، خودرویی بنزینی را که همزمان از یک باتری تغذیه می‌کرد، ارائه کردند، اما قیمت کم انواع حامل‌های انرژی در آن روزگار موجب شد به این نوآوری توجه چندانی نشود.

اما با گذشت حدود یک قرن، اوضاع دگرگون شد. استفاده بی‌رویه از سوخت‌های فسیلی موجب کاهش شدید منابع موجود و نیز افزایش قیمت آن شده است. همچنین دنیای ماشینی ضربات جبران‌ناپذیری به محیط زیست وارد کرده و همه اینها موجب گرایش بیشتر مردم به منابع جایگزین برای بنزین و گازوئیل شد.

با این حال خودروهایی که به موتورهای غیربنزینی / گازوئیلی مجهز هستند نتوانسته‌اند نظر بسیاری از مردم را جلب کنند. خودروهای برقی گرانقیمت هستند و مشکل شارژ باتری آنها که زمان زیادی لازم دارد از مهم‌ترین معضلات در استفاده از آنها به شما می‌رود. خودروهای خورشیدی هم کارایی محدودی دارد. خلاصه این که هیچ کدام از این جایگزین‌ها کارایی موتورهای بنزینی یا گازوئیلی را ندارد.

به همین دلیل بود که خودروسازان به فکر احیای نوآوری صد و چند ساله خودروهای هیبریدی افتادند. شاید طراحی و تولید خودروهای سری پریس (که برخی به اشتباه آن را پریوس می‌خوانند) از سوی شرکت تویوتا را بتوان آغازگر موج استقبال مردم از این نوع خودروها دانست. قیمت نه‌چندان بالا و مصرف بهینه سوخت این خودرو امیدها را به‌طراحی خودروهای این‌چنینی زنده کرد. پس از تویوتا چند شرکت خودروسازی مطرح دیگر نیز وارد گود شدند و خودروهای هیبریدی خود را عرضه کردند.

دلیل استفاده از دو موتور در این خودروها، پوشش دادن نقاط ضعف هر یک از آنهاست. موتورهای احتراق درونی یعنی همان موتورهای بنزین‌سوز یا گازوئیل‌سوز در سرعت‌های بالا کارایی خوبی دارند، اما بازدهی آنها در سرعت‌های پایین بسیار اندک است. به کلامی دیگر در سرعت‌های پایین بخش زیادی از انرژی سوخت در این موتورها اتلاف می‌شود. از سوی دیگر موتورهای برقی اتلاف انرژی چندانی ندارد، اما کارایی آنها در سرعت‌های بالا آنچنان قابل توجه نیست. بیشتر خودروهای هیبریدی به گونه‌ای طراحی می‌شوند که در سرعت‌های پایین و موقعیت‌هایی نظیر حرکت در مسیرهای شلوغ، موتور برقی به کار می‌افتد و در سرعت‌های بالا نظیر حرکت در آزادراه‌ها نیز موتور بنزینی یا گازوئیلی فعال می‌شود.

البته موتورهای احتراق درونی خودروهای هیبریدی تفاوت‌هایی با موتورهای معمولی خودروهای دیگر دارد و آن هم طراحی ویژه آنها برای کاهش اتلاف انرژی است. برای نمونه در این موتورها تا حد امکان از چرخه اتکینسون برای بازیافت حرارت هدر رفته از موتور استفاده می‌شود.

یکی از مهم‌ترین فناوری‌های موجود در خودروهای هیبریدی «سیستم بازیابی انرژی ترمز» است. به این ترتیب هرگاه ترمز می‌کنیم، باتری خودرو با انرژی ترمز شارژ می‌شود. در واقع خودروهای هیبریدی دردسرهای خودروهای برقی را ندارد. خودروهای برقی با مشکل کمبود ایستگاه‌های شارژ روبه‌رو هستند و همین مشکل یکی از دلایل عدم گسترش آنهاست، اما در خودروهای هیبریدی نیازی به ایستگاه شارژ نیست، زیرا نه تنها باتری در حین ترمز شارژ می‌شود، بلکه می‌توان به طور مستقیم باتری را از طریق موتور بنزینی خودرو شارژ کرد.

پریس سی 2014 (تویوتا)

خودروهای هیبریدی خانواده پریس (Perius) پرفروش‌ترین خودروی هیبریدی جهان است. پریس سی (C) یکی از محصولات مقرون‌به‌صرفه و با عملکرد مطلوب از این خانواده است که برای نخستین بار سال 2012 تولید شد و طی دو سال بعد نیز مدل‌های جدید آن به بازار آمد. این خودرو که در رده مدل‌های ساب کامپکت هیبریدی قرار می‌گیرد براساس پلتفرم تولید خودروی یاریس (Yaris) ساخته شده و به همین دلیل ظاهر آشنایی دارد.

موتور بنزینی این خودروی جمع و جور چهار سیلندر است و فقط 73 اسب بخار توان دارد و از چرخه اتکینسون بهره می‌گیرد. همچنین موتور برقی 60 اسب بخار توان دارد و باتری آن زیر صندلی سرنشینان عقب جای گرفته است. این دو موتور 99 اسب بخار توان مجموع این خودرو را تولید می‌کنند.

برخی کارشناسان تخمین می‌زنند که هزینه سوخت مصرفی این خودرو حدود یک ششم خودروی مشابه بنزینی است. در طراحی این خودرو به ایمنی سرنشینان اهمیت زیادی داده شده و 9 کیسه هوای جلو و کناری و نیز کیسه هوای ویژه زانو برای این منظور در خودرو نصب شده است.

آکورد هیبریدی 2014 (هوندا)

این خودروی هیبریدی دارای موتور چهار سیلندر دو لیتری با توان 141 اسب بخار است که از چرخه اتکینسون بهره می‌گیرد. موتور الکتریکی موجود در این خودرو نیز توانی معادل 166 اسب بخار دارد. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این خودرو، موتور الکتریکی 1.3 کیلوواتی آن است که سبک‌تر و کوچک‌تر از مدل‌های قبلی است و فضای بیشتری در اختیار افراد قرار می‌دهد و همچنین 90 کیلوگرم از وزن مدل پیشین می‌کاهد.

مصرف سوخت آکورد هیبریدی 2014 در مسیرهای شهری 4.7 لیتر در هر صد کیلومتر و در خارج از شهر 5.2 لیتر در هر صد کیلومتر است. این خودرو دارای سه حالت اصلی رانندگی است که به ترتیب EV، موتور و هیبریدی نام دارد. در حالت EV موتور الکتریکی نیروی محرکه چرخ‌های جلو را فراهم می‌کند. در حالت موتور که معمولا در سرعت‌های بالا یا شتاب گرفتن ایجاد می‌شود، موتور دو لیتری بنزینی به کمک می‌آید و بخشی از نیروی محرکه را فراهم می‌کند. در حالت سوم یعنی هیبرید، موتور بنزینی باتری را شارژ می‌کند. در این حالت انرژی موتور احتراق درونی به چرخ‌ها منتقل نمی‌شود و فقط موتور برقی نیروی پیشران را تامین می‌کند.

خودروی آکورد هیبریدی 2014 در سه مدل هیبرید، ای.اکس ـ ال و همچنین هیبرید تورینگ عرضه می‌شود. با این که مدل اول ارزان‌تر است و فضای بیشتری به سرنشین و بار اختصاص می‌دهد، اما امکانات جانبی و سیستم‌های ایمنی بیشتری در دو مدل بعدی جای گرفته است.

پدفایندر 2014 هیبریدی (نیسان)

پدفایندر (pathfinder) نام یکی از خودروهای شاسی بلند و هفت سرنشینه نیسان است که در دو مدل بنزینی و هیبریدی عرضه می‌شود.

موتور چهار سیلندر این خودرو 2.5 لیتر حجم داشته و توانی برابر 230 اسب بخار دارد. موتور برقی این خودرو هم که به باتری لیتیوم ـ یونی متصل است، توان 20 اسب بخار را تولید می‌کند. دو موتور بنزینی و برقی روی هم توان 250 اسب بخار را برای این خودرو به ارمغان می‌آورد.

مصرف مدل هیبریدی این خودرو در شهر 9.4 لیتر در هر صد کیلومتر و در آزادراه‌ها 8.7 لیتر در هر صد کیلومتر است که در عمل تفاوت چندان زیادی با مدل غیرهیبریدی آن ندارد.

باتری لیتیوم ـ یونی این خودرو زیر صندلی‌های ردیف سوم قرار دارد. با این حال طراحان کوشیده‌اند به گونه‌ای این باتری را در این مکان جای دهند که فضای درونی و بار این خودرو را چندان اشغال نکند. این خودرو در سه مدل اس.وی، اس.لی و پلاتینیوم عرضه می‌شود. اصلی‌ترین تفاوت میان این مدل‌ها در انتقال نیروی پیشران به چرخ‌های جلو یا همه چرخ‌هاست.

اپتیمای 2014 هیبریدی (کیاموتورز)

اپتیمای هیبریدی 2014 تفاوت چندانی با مدل 2013 ندارد و فقط تغییرات اندکی ازجمله افزودن چراغ‌های ال.ای.دی مه شکن در آن اعمال شده است.

این خودرو دارای یک موتور بنزینی 2.4 لیتری چهار سیلندر است که توانایی معادل 159 اسب بخار تولید می‌کند. موتور برقی این خودرو نیز 47 اسب بخار توان دارد و همانند بسیاری از خودروهای هیبریدی دیگر از باتری لیتیوم پلیمری بهره می‌برد. این دو موتور روی هم توان 199 اسب بخار را برای این خودرو ایجاد می‌کنند.

اپتیمای هیبریدی کیا در دو مدل ای.اکس و ال.اکس عرضه می‌شود. مصرف سوخت در مدل ای.اکس در مسیرهای درون شهری 6.5 لیتر در هر صد کیلومتر و در آزادراه‌ها 5.8 لیتر در هر صد کیلومتر است، حال آن که این ارقام برای مدل ال.اکس 6.7 لیتر در هر صد کیلومتر و 6  لیتر در هر صد کیلومتر است. به این ترتیب این خودرو در زمره خودروهای هیبریدی با عملکرد مطلوب در مصرف انرژی قرار می‌گیرد.

آلتیمای هیبریدی 2014 (نیسان)

این خودروی هیبریدی تولیدی شرکت ژاپنی نیسان در رده خودروهای سدان جای می‌گیرد. موتور بنزین سوز این خودرو 2.5 لیتری و دارای چهار سیلندر است و گشتاوری معادل 284 نیوتن متر دارد. موتور برقی این خودرو از فناوری ویژه‌ای بهره می‌گیرد که می‌تواند سرعت شارژ باتری آن را افزایش دهد.

مصرف این خودروی پنج سرنشینه در مسیرهای شهری 3.5 لیتر در هر صد کیلومتر و در آزادراه‌ها 1.7 لیتر در هر صد کیلومتر است. این خودرو می‌تواند با حداکثر سرعت 175 کیلومتر در ساعت حرکت کند. همچنین می‌تواند طی 6.5 ثانیه از صفر تا 100 کیلومتر در ساعت شتاب بگیرد. در این خودرو نیز به ایمنی سرنشینان اهمیت زیادی داده شده و بهره‌گیری از سیستم پیشرفته کیسه هوا (AABS) را باید از ویژگی‌های دیگر این خودرو دانست.

آلتیمای نیسان شباهت زیادی به خودروهای خانواده پریس تویوتا دارد، با این تفاوت که موتور بنزین‌سوز آلتیمای هیبریدی بمراتب قوی‌تر طراحی شده است.

صالح سپهری فر ​/ جام جم