استان کهگیلویه و بویراحمد به دلیل قدمت تاریخی آن، دارای میراث‌های تاریخی و فرهنگی متعددی است که بخشی از آن در قبرستان‌های تاریخی و باستانی ـ که در گوشه و کنار این استان پراکنده است ـ مشاهده می‌شود؛ از گورستان باستانی «لما» در شهرستان دنا گرفته تا استودان‌های شهرستان بهمئی و گورستان‌های مربوط به دوران اشکانیان و صفویان که تنها بخشی از میراث تاریخی این استان کهن است.
گذشته از گورستان‌های تاریخی که در بیشتر موارد گمنام بوده، کمتر کسی از وجود آنها در این استان با خبر است، قبرستان‌های تاریخی سده‌ها و دهه‌های اخیر نیز مورد بی‌مهری و کم‌توجهی قرار گرفته‌است و در سایه همین بی‌توجهی‌ها هر روز آماج تخریب و تاراج قرار می‌گیرد.
یک پژوهشگر تاریخی در این باره به فارس گفت: نگاره‌های قبری و حکاکی‌های قبرستان‌های موجود در نقاط مختلف کهگیلویه و بویراحمد علاوه بر ماهیت تاریخی، گویای شرایط اجتماعی، نظامی، فرهنگی و اقتصادی زمان‌های مختلف است.
فریدون داوری با اشاره به این‌که بعد از اسلام، گورستان‌ها بیشتر اطراف امامزادگان توسعه می‌یافت، افزود: تصویرگری روی سنگ قبرهای بسته به جایگاه اجتماعی، جنسیت و شغل افراد متفاوت بوده است.
داوری تصریح کرد: برای مثال نقش خورشید روی سنگ‌قبرها نشانی از دینداری فرد متوفی و تصویر سوارکار، نشان‌دهنده دلاوری و جوانی بود. همچنین روی قبر مسلمانان و بخصوص سادات از نام ائمه اطهار(ع) استفاده می‌کردند و استفاده از آیات قرآن روی قبور نشان‌دهنده افراد عالم و روحانی بود.
اتفاقی که در سال‌های اخیر به چشم می‌خورد، تخریب قبرستان‌های تاریخی و سنگ‌قبرهای با قدمت زیاد ازسوی برخی دستگاه‌های دولتی است؛ تخریبی که به دلیل توسعه حرم امامزادگان و به بهای حذف بخشی از میراث تاریخی و معنوی این دیار صورت می‌گیرد و کسی هم در این زمینه پاسخگو نیست.
