کارائیب، بهشت ناشناخته ماهی‌ها

تا مدت‌های طولانی و تا پیش از این‌که دانشمندان بتوانند از روش‌های مبتنی بر DNA استفاده کنند، تشخیص گونه‌های مختلف جانوری و گیاهی مبتنی بر روشی موسوم به ریخت‌شناسی بوده است. در دنیای ماهی‌ها بررسی این نوع جانوران با استفاده از روش‌های مبتنی بر ریخت‌شناسی شامل مواردی نظیر مقایسه الگوهای مربوط به تجمع رنگدانه‌ها در بدن جانور می‌شود. در این روش دانشمندان به مواردی نظیر شمار ارائه‌های رنگی در باله‌ها، شمار دقیق مهره‌ها و هر نوع مشخصه ظاهری موجود روی بدنه ماهی‌ها توجه می‌کنند و در حقیقت می‌توان گفت مبنای اصلی تمیز دادن تفاوت‌ها در این روش، همین مشخصه‌های ظاهری است. در خصوص ماهی‌هایی که مورد بررسی قرار داده‌ایم از جمله گونه‌ای موسوم به Starksia، توجه ویژه‌ای روی ریز زوائد قابل رؤیت در قسمت فوقانی چشم ماهی داشته‌ایم. گذشته از این مورد به طول بخش‌های مختلف مربوط به سیستم تناسلی جنس نر ماهی نیز توجه می‌کنیم. همچنین روی سر این ماهی‌ها ریز منافذی وجود دارند که با دقت کردن در آنها می‌توانیم تفاوت‌های قابل توجهی را مشاهده کنیم. تمامی این موارد تشکیل‌دهنده روش ریخت‌شناسی در بررسی گونه‌های مختلف ماهی‌ها به شمار می‌آیند.

این ماهی همواره مورد توجه دانشمندانی بوده است که بر گونه‌های مختلف ماهی‌ها کار می‌کنند. پیش از این نیز گونه‌های مختلفی از این ماهی شناسایی شده‌اند. با این حال گونه‌هایی جدیدی که در منطقه کارائیب موفق به کشف آنها شده‌ایم تفاوت‌های نسبتا بارزی نسبت به گونه‌های قبلی دارند. البته تمیز دادن این تفاوت‌ها کار چندان ساده‌ای نیست و تنها با استفاده از روش‌های دقیق می‌توان آنها را تشخیص داد. یکی از فاکتورهایی که در تمیز دادن این گونه‌ها به کار گرفته شده‌اند تجمع رنگدانه در بدن گونه‌های مختلف این ماهی است. قبلا تصور می‌شد این ماهی‌ها تقریبا از 3 گونه هستند، اما اکنون مشخص شده است که این ماهی‌ها از حیث گونه با یکدیگر متفاوتند. در حقیقت ما از دل 3 ‌گونه‌ای که پیش از این شناسایی شده بودند 7 ‌گونه جدید بیرون کشیده‌ایم. به بیان دیگر می‌توان گفت ما از مدت‌ها پیش این گونه‌های تازه‌شناسایی شده را در اختیار داشته‌ایم، اما مطمئن نبوده‌ایم که گونه‌های متفاوتی هستند. استفاده از روش‌های مبتنی بر ریخت‌شناسی ما را در همین مرحله نگاه داشته بودند، اما با تلفیق این روش با تکنیک‌های مبتنی بر DNA متوجه شده‌ایم که این ماهی‌ها از حیث گونه بندی متنوع هستند.

تیم تحقیقاتی‌ای که من با آنها کار می‌کنم تاکنون بیش از 6 هزار گونه ماهی متعلق به منطقه دریای کارائیب و اقیانوس اطلس را با استفاده از روش‌‌های مبتنی بر DNA مورد بررسی‌های دقیق قرار داده‌اند و در این رهگذر به یافته‌هایی نیز دست یافته‌اند که در نوع خود امیدوارکننده بوده است. این یافته‌ها در حقیقت گونه‌هایی هستند که تشخیص آنها حتمی شده است و از نظر ما کشفی چشمگیر به شمار می‌آید. از این رو در کل می‌توان استفاده از روش‌های مبتنی بر DNA را تکنیکی قابل اطمینان عنوان کرد. با این حال من معتقدم کشف گونه‌های جدید نباید صرفا براساس روش‌های مبتنی بر DNA باشد. به طور کلی در دانش فراروی بشر، انواع مختلفی از اطلاعات وجود دارد و هرچه بتوانیم انبوه بیشتری از آنها را مورد بررسی قرار دهیم، می‌توانیم به نتایج بهتری نیز دست یابیم و در این میان تشخیص گونه‌های جدید نیز یک استثنا به شمار نمی‌آید. در نتیجه پیشنهاد من این است که برای تشخیص درست گونه‌های جدید از تلفیق ریخت شناسی به عنوان روشی قدیمی و تکنیک‌های مبتنی بر DNA به عنوان تکنیکی جدید استفاده کرد.

البته نباید فراموش کرد که پیش از این نیز دانشمندان از روش بارکدگذاری DNA برای تشخیص گونه‌های جدید استفاده کرده‌اند. با این حال باید پذیرفت که این روش درخصوص ماهی‌ها چندان رایج نبوده است. نکته‌ای که شاید برای شما هم جالب باشد این است که ما نیز از ابتدا در نظر نداشتیم از این روش یعنی بارکدگذاری DNA برای تشخیص گونه‌های جدید ماهی‌ها استفاده کنیم و درحالی که به بررسی ماهی‌ها از منظر دیگری بودیم، متوجه شدیم می‌توان از این روش برای شناسایی گونه‌های جدید نیز استفاده کرد. در حقیقت ما کشف کرده ایم که استفاده از روش‌های مبتنی بر DNA می‌تواند در شناخت گونه‌های جدیدی از ماهی‌ها مفید و مؤثر باشد.

تحقیقات ما در این دریا نیز تأییدکننده همین نظر است. ما به این نتیجه رسیده‌ایم که در دریای کارائیب گونه‌های ناشناخته قابل توجهی از ماهی‌ها زندگی می‌کنند. ما باید آنها را شناسایی کنیم و نام‌های مخصوصی نیز بر آنها بگذاریم. البته من تازه تنها درباره ماهی‌هایی صحبت می‌کنم که در نواحی حاشیه‌ای و به اصطلاح سایه این دریا زندگی می‌کنند، مناطقی که دانشمندان بیش از 150 سال است که آنها را مورد بررسی قرار می‌دهند. این‌که تصور کنیم به نهایت کار رسیده‌ایم و دیگر جایی برای شناسایی و کشف گونه‌های جدیدی از ماهی وجود ندارد، بیانی کاملا نادرست است.