روابط تاریخی و فرهنگی بین ۲ کشور ایران و پاکستان در طول تاریخ گسترده و سنگ بنای دوستی بین دوطرف بوده است و بدون شک حرکت‌هایی از این دست می‌تواند موجب توسعه و تعمیق این همکاری و تعاملات شود.
از سوی دیگر کشور ما ظرفیت‌های اقتصادی متفاوتی با پاکستان دارد و کشور همسایه نیز در اقتصاد جهانی نقش موثری دارد و با این رویکرد، ارتباطات میان ۲ کشور اسلامی باعث تقویت اقتصاد دوطرف و نیز منطقه خواهد شد.
این سفر فرصت مناسبی برای تقویت روابط دوستی و همکاری بین ایران و پاکستان فراهم می‌آورد و باید به این نکته هم اشاره کرد که شهر مشهد به سبب وجود بارگاه منور رضوی، جاذبه بسیاری برای شیعیان پاکستانی دارد و از این رو این شرایط خود می‌تواند به گسترش تعاملات و همکاری‌ها کمک کند، از این باید ارتقای شرایط اسکان و حمل و نقل زائران و گردشگران همسایه به این خطه، باید مورد توجه جدی قرار گیرد.
سفر استاندار خراسان رضوی به پاکستان، علاوه بر فراهم ساختن بستر تعامل مستقیم با مقامات و مردم آن کشور، زمینه مناسبی را برای عقد تفاهم‌نامه‌ها و توسعه همکاری‌های مشترک در حوزه‌های مختلف از جمله تجارت، صنعت، آموزش، فرهنگ و گردشگری فراهم آورد و از سویی پیام همبستگی، اعتماد و هم‌پیمانی بین ایران و پاکستان را به جهان مخابره کرد.
حضور در کراچی
استاندار خراسان رضوی عصر روز مبعث پیامبر (ص) به همراه تعدادی از مدیران استانی و فعالان تجاری بخش خصوصی سفر خود به کراچی پاکستان را آغاز کرد تا گامی مهم در مسیر تقویت روابط اقتصادی، تجاری و فرهنگی میان دو منطقه برداشته شود و توسعه همکاری‌های استانی، برای رفع موانع تجاری و تسهیل مبادلات مالی و زمینه‌سازی افزایش تعاملات بین ایران و پاکستان در آینده را به دنبال آورد.
غلامحسین مظفری و هیات همراه در سفر سه روزه خود به ایالت سند پاکستان، به دنبال تقویت روابط تجاری، اقتصادی و فرهنگی میان دو منطقه بودند و از این رو دیدار‌های رسمی و غیر رسمی با مقامات ارشد پاکستانی و حضور در رویداد‌های مهم اقتصادی و گردشگری منجر به هم افزایی بیشتر شد.
استاندار خراسان رضوی در نخستین روز سفر خود در ۲ برنامه مجزا با حکمران ایالت سند و سروزیر این ایالت دیدار و گفتگو کرد که در این نشست‌ها، بر اهمیت توسعه روابط استانی به عنوان عاملی کلیدی در گسترش همکاری‌های اقتصادی و تجاری تاکید شد.
او در دیدار با محمد کامران‌خان تسوری، حکمران ایالت سند پاکستان، بر اهمیت توسعه روابط تجاری خراسان رضوی با این ایالت تأکید کرد و حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی ایران و پاکستان، اعزام هیات‌های تجاری از خراسان رضوی به کراچی و همکاری نهاد‌های مختلف ۲ استان در راستای تقویت روابط تجاری از جمله محور‌های این نشست بود.
وی در این دیدار‌ها خواستار رفع موانع تجاری، تسهیل مبادلات مالی و افزایش تعاملات بخش خصوصی بین ۲ کشور شد و در همین راستا سه تفاهم‌نامه همکاری در این دیدار‌ها بین مقامات دو استان به امضا رسید.
مظفری در این دیدار به ظرفیت‌های مشترک فرهنگی و دینی میان مردم خراسان رضوی و کراچی اشاره کرد و وجود مرز‌های مشترک ۲ کشور را عامل توسعه روابط تجاری و اقتصادی دانست.
تأکید بر افزایش مبادلات بین خراسان رضوی و سند پاکستان
در نشست مشترک استاندار خراسان رضوی با سروزیر ایالت سند پاکستان، ظرفیت‌های اقتصادی و فرهنگی ۲ منطقه مورد بررسی قرار گرفت و بر افزایش مبادلات تجاری و فرهنگی بین خراسان رضوی و ایالت سند تاکید شد.
مظفری سطح کنونی مبادلات تجاری میان خراسان رضوی و ایالت سند را حدود ۱۰۰ میلیون دلار عنوان کرد و افزود: این میزان می‌تواند به میزان چشمگیری افزایش یابد.
وی همچنین بر ضرورت گسترش تعاملات فرهنگی دوطرف تأکید و پیشنهاد خواهرخواندگی ۲ شهر نیشابور و حیدرآباد را مطرح کرد.
استاندار خراسان رضوی همچنین پیشنهاد برگزاری هفته‌های فرهنگی سند در خراسان رضوی و هفته‌های فرهنگی خراسان در سند را داد و از صنعتگران و بازرگانان ایالت سند برای حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی خراسان دعوت به عمل آورد.
سروزیر ایالت سند پاکستان نیز در دیدار با استاندار خراسان رضوی با اشاره به ظرفیت‌های اقتصادی کراچی اظهار کرد: این ظرفیت می‌تواند در حوزه گردشگری و دیگر بخش‌های اقتصادی در تعامل با ایران توسعه یابد و از سرمایه‌گذاران خراسانی نیز انتظار داریم تا توجه بیشتری به این منطقه داشته باشند.
مرادعلی شاه بر اهمیت همکاری‌های فرهنگی تأکید کرد و گفت: جهان اسلام باید در برابر تبلیغات منفی غرب علیه اسلام متحدتر عمل کنند.
وی گفت: کشورهای اسلامی باید از اشتراکات خود برای توسعه حوزه‌های اقتصادی، صنعتی و زیست‌بوم بهره‌برداری کنند، از این رو همکاری‌های ایران و پاکستان برای جلوگیری از توسعه تروریسم در منطقه مورد تأکید است.
در این نشست نیز سه تفاهم‌نامه همکاری میان استاندار خراسان رضوی و سروزیر ایالت سند پاکستان در حوزه‌های پارک علم و فناوری، اتاق بازرگانی و میراث فرهنگی به امضا رسید.
تسهیل شرایط صدور ویزا برای گردشگران ایرانی از سوی پاکستان
در نخستین روز این سفر به ایالت سند پاکستان، کارگروه‌های تخصصی اقتصادی به ریاست رییس اتاق بازرگانی استان به منظور آشنایی و توسعه همکاری‌های تجاری بین خراسان رضوی و کراچی برگزار شد.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری خراسان رضوی، نمایندگان سازمان ثبت اسناد و املاک، گمرک، سازمان جهاد کشاورزی و اداره‌کل راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای استان نیز در کارگروه‌های دیگری با تجار پاکستانی و مقامات کراچی دیدار و در باره موضوعات مرتبط و چالش‌های موجود تبادل‌نظر کردند.
یکی از نقاط عطف این سفر، حضور استاندار خراسان رضوی در بیست و چهارمین نمایشگاه گردشگری پایدار کشورهای اسلامی در کراچی پاکستان از ۱۲ تا ۱۴ بهمن بود که با حضور بیش از ۲۰ کشور همراه بود و افتتاح پاویونی با مساحتی افزون بر ۱۳۰ مترمربع که علاوه بر آستان قدس رضوی میزبان ویژند‌های معتبری، چون ایران ایر، سپهران و اقامت ۲۴ در این نمایشگاه بود تا ظرفیت‌های گردشگری ایران، به ویژه گردشگری مذهبی و اسلامی، به طور گسترده معرفی شد.
استاندار خراسان رضوی در کنفرانس «گردشگری پایدار» در کراچی پاکستان بر توسعه گردشگری خراسان رضوی و کراچی تاکید کرد و گفت: گردشگری پایدار یکی از مهم‌ترین عوامل توسعه انسانی و فرهنگی است و از این رو لازم است تا بر ظرفیت‌های غنی خراسان در حوزه گردشگری تأکید دوباره شود.
وی اظهار کرد: شرایط صدور روادید برای گردشگران ایرانی از سوی پاکستان تسهیل خواهد شد و با آغاز پرواز مستقیم مشهد به کراچی و افزایش تعداد این پروازها، روابط گردشگری و تجاری خراسان رضوی و این کشور رشد چشمگیری خواهد داشت.
مظفری بیان کرد: امیدواریم با تسهیل شرایط تردد بین ایران و پاکستان، روابط گردشگری و تجاری میان ۲ کشور تقویت شود.
وی با اشاره به افزایش تعداد شرکت‌های هواپیمایی ایرانی برای پرواز مشهد به کراچی، تاکید کرد: تسهیل صدور روادید از سوی پاکستان می‌تواند به رونق گردشگری میان ایران و این کشور کمک کند.
مظفری، خراسان را سرزمینی با ۲ کلان فرهنگ ایرانی و اسلامی معرفی و اظهار کرد: نماد‌های این همزیستی فرهنگی، امام رضا (ع) و حکیم فردوسی هستند که جایگاه ویژه‌ای در توسعه گردشگری پایدار دارند.
وی با اشاره به اهمیت گردشگری پایدار در خراسان رضوی افزود: این استان با پیشینه‌ای کهن و ظرفیت‌های فرهنگی و تاریخی، می‌تواند الگویی برای توسعه گردشگری پایدار باشد و در این مسیر، توجه به مؤلفه‌های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و محیط زیستی ضروری است.
استاندار خراسان رضوی، توسعه پایدار را رویکردی ضروری برای سیاست‌گذاران دانست و بیان کرد: تجربه بشری نشان داده است که سیاست شادکامی که توسعه پایدار و گردشگری پایدار را دربر می‌گیرد، می‌تواند به ارتقای کیفیت زندگی منجر شود.
مظفری با توصیف گردشگری پایدار به عنوان فرزند توسعه پایدار، بر اهمیت صلح و همبستگی در تحقق آن تأکید کرد و افزود: نسل چهارم حقوق بشر، بر مفهوم حقوق همبستگی تمرکز دارد که لازمه تداوم گردشگری پایدار است.
وی با تأکید بر آمادگی خراسان و ایران برای همکاری در حوزه گردشگری پایدار، گفت: ما آماده‌ایم تا با تمامی علاقه‌مندان به توسعه و گردشگری پایدار، همکاری کنیم.
استاندار خراسان رضوی همچنین در جمع تجار شهر کراچی بر توسعه روابط اقتصادی با ایالت سند پاکستان تاکید کرد و گفت: برنامه‌ریزی برای راه‌اندازی پرواز‌های بین‌المللی بین مشهد و کراچی می‌تواند گامی مهم در تسهیل ارتباطات و توسعه مبادلات تجاری و گردشگری بین ۲ منطقه باشد.
مظفری در این آیین با اشاره به ظرفیت‌های گسترده همکاری بین ۲ منطقه، خواستار حضور فعال تجار ۲ کشور در نمایشگاه‌های تخصصی در مشهد و کراچی و همچنین توسعه روابط فرهنگی و گردشگری شد.
وی در ادامه بر اهمیت تقویت همکاری‌های دوجانبه در حوزه‌های صنعت، کشاورزی و گردشگری تاکید کرد و افزود: خراسان رضوی و ایالت سند پاکستان دارای اشتراکات فرهنگی و تاریخی فراوانی هستند که می‌تواند پایه‌ای مستحکم برای توسعه روابط همه‌جانبه باشد.
فرصتی برای توسعه گردشگری
استاندار خراسان رضوی در ادامه سفر خود به پاکستان به ایالت پنجاب رفت و در نخستین برنامه خود در لاهور با سرکنسول ایران در لاهور دیدار و گفتگو کرد.
مظفری در دیدار با مهران موحدفر، در لاهور بر لزوم استفاده از ظرفیت‌های فرهنگی و مذهبی در توسعه روابط تجاری و گردشگری بین ایران و پاکستان تاکید کرد.
وی افزود: یکی از ظرفیت‌های مشترک برای توسعه روابط پاکستان و ایران، وجود تعلقات فرهنگی و مذهبی میان مردم ۲ کشور است و نوروز ۱۴۰۴ فرصت مناسبی برای توسعه روابط گردشگری خراسان رضوی و پاکستان است.
او خراسان رضوی را قطب حوزه گردشگری سلامت در کشور خواند و گفت: با برنامه‌ریزی و هماهنگی بالا می‌توان از این ظرفیت بهره‌برداری کرد.
سرکنسول ایران در لاهور نیز در این دیدار یکی از نیاز‌های امروز پاکستان را مکانیزه کردن کشاورزی خواند و گفت: هر چند اقداماتی در این زمینه صورت گرفته، اما از آنجا که ایران دارای محصولات لبنی متعدد است و در بازار‌های پاکستان ظرفیت بالایی برای حضور این محصولات وجود دارد، باید به طور جدی به آن پرداخته شود.
موحدفر افزود: ایران و پاکستان اشتراکات فرهنگی و اجتماعی بالایی دارند که مهمان‌نوازی یکی از این ویژگی‌های مشترک است.
ستاره‌ای در شرق
استاندار خراسان رضوی در جریان سفر خود به شهر لاهور پاکستان با حضور بر مزار اقبال لاهوری شاعر برجسته پارسی‌گوی، جایگاه والای این شخصیت فرهنگی را پاس داشت.
وی با ادای احترام و نشاندن تاج گل بر سر مزار اقبال لاهوری یاد و خاطره این اندیشمند و فیلسوف تأثیرگذار را گرامی داشت و گفت: اقبال یکی از مشهورترین چهره‌های فرهنگی منطقه است و ما به او افتخار میکنیم، او ستاره‌ای در شرق است که نه تنها در پاکستان بلکه در ایران نیز مورد احترام است.
همچنین استاندار خراسان رضوی در سفر خود به پاکستان، با استاندار ایالت پنجاب دیدار و گفتگو کرد و از ایجاد میز تخصصی پاکستان در اتاق بازرگانی مشهد، برای توسعه روابط تجاری خراسان رضوی و پاکستان خبر داد تا ضمن بررسی ظرفیت‌های ۲ کشور، برنامه‌ریزی لازم برای استفاده از آن صورت گیرد.
مظفری در دیدار با سردار سلیم حیدرخان استاندار پنجاب پاکستان اظهار کرد: خراسان رضوی و ایالت پنجاب ظرفیت‌های متعددی برای توسعه روابط تجاری و گردشگری دارند و سفر مدیران عالیرتبه و تجار استان، به پاکستان شرایط توسعه روابط تجاری و گردشگری ۲ کشور را گسترش می‌دهد.
استاندار ایالت پنجاب نیز در این دیدار بر اعزام هیات تجاری پاکستان به مشهد تاکید کرد و آن را زمینه ساز ایجاد فرصت‌های تجاری بیشتر خواند.
سردار سلیم خان اضافه کرد: پنجاب ظرفیت‌های تجاری و گردشگری متعددی دارد که اغلب برای مردم و تجار ایرانی ناشناخته است.
استاندار خراسان رضوی در دیدار با روسای دانشگاه‌های پنجاب بر ضرورت افزایش تعامل علمی میان دانشگاه‌های مشهد و لاهور تاکید کرد و گفت: افزایش تعاملات علمی و تسهیل شرایط اعزام دانشجو و روادید دانشجویی مورد تاکید و پیگیری است.
وی همچنین در نشست خبری که در شهر لاهور پاکستان برگزار شد، با اشاره به ظرفیت‌های گردشگری این کشور، بر لزوم همکاری‌های علمی و اقتصادی میان ایران و پاکستان تأکید کرد و گفت: سطح معادلات اقتصادی بین خراسان رضوی و پنجاب افزایش می‌یابد.
مظفری، اظهار کرد: پاکستان کشوری بزرگ با طبیعتی زیبا و مکان‌های تاریخی جذاب است که می‌تواند مقصد خوبی برای گردشگران ایرانی باشد؛ به خصوص شهر بزرگ لاهور که زبانزد است.
وی همچنین به ظرفیت دانشگاه‌های بزرگ لاهور اشاره کرد و افزود: این دانشگاه‌ها می‌توانند بستری مناسب برای تبادل دانشجو و بهره‌مندی از ظرفیت‌های پژوهشی متقابل باشند؛ ما امیدواریم که شرکت‌های دانش‌بنیان از دوطرف بتوانند از این فرصت‌ها بهره‌برداری کنند.
استاندار خراسان رضوی در ادامه به نشست موفقی که با اتاق بازرگانی لاهور و فدراسیون اتاق‌های بازرگانی برگزار شد، اشاره و بیان کرد: با شناختی که ۲ طرف از یکدیگر پیدا کرده‌اند، مطمئن هستیم که سطح معادلات اقتصادی بین خراسان رضوی و پنجاب افزایش خواهد یافت؛ به همین دلیل است که ما با یک گروه متشکل از بازرگانان، تجار صنعت و گردشگری به پاکستان آمده‌ایم.
اکنون و پس از بازگشت استاندار خراسان رضوی از سفر پاکستان، ضروری است با تشکیل کارگروه‌هایی اقتصادی و فرهنگی، موضوعات مورد توافق در این سفر مورد پیگیری قرار گیرد و نتایج و دستاورد‌های این سفر برای مردم استان خراسان رضوی و کشور به ثمر بنشیند.
