آینده سوریه و تمامیت ارضی آن

باتوجه به ماهیت گروه‌های حاکم بر سوریه که از سلفی‌ها و تکفیری‌ها گرفته تا اخوان‌المسلمین و همچنین ارتش آزاد سوریه که گرایش و تفکرات مذهبی و اسلامی ندارند از یک سو و از سوی دیگر باتوجه به منافع بازیگران منطقه‌ای به‌ویژه ترکیه، عربستان، اردن، قطر، امارات و دیگر کشورهای غربی در سوریه، اکنون نمی‌توانیم یک سناریوی مشخص را برای سوریه درنظر بگیریم.  یکی از سناریوهای مطرح که دربرگیرنده یکپارچگی و وحدت سوریه است، چندان پذیرفتنی نیست. بعد از حاکمیت این گروه‌های تروریستی، به دلیل این‌که هریک از این گروه‌ها نگرش و ایده‌های خود را دارند و تنها در سرنگونی اسد توانستند به وحدت نظر برسند، پیش‌بینی می‌شود که به‌تدریج اختلافاتی در سهم‌گیری از قدرت را در سوریه شاهد باشیم. 
از سوی دیگر رفتاری که بعد از ساقط شدن نظام سیاسی سوریه از سوی گروه تحریرالشام و به تعبیری حکومت جولانی در سوریه به‌ویژه در شهرهای حمص، لاذقیه، حلب و مناطق شیعه‌نشین و همچنین در منطقه دروزی‌نشین جنوب سوریه انجام داده، مورد اعتراض مردم است و اعتراضاتی که اکنون از سوی سوری‌ها در سوریه دیده می‌شود، قابل پیش‌بینی بود.  از سوی دیگر گروه‌های تروریستی به سرکردگی جولانی از حمایت ترکیه و دیگر کشورهای عربی برای سرنگونی نظام سیاسی سوریه کمک گرفتند و اگر وضعیت داخلی سوریه دچار اغتشاش شود، این کشورها دیگر توجهی به سوریه نخواهند داشت. 
در چنین شرایطی باید در نظر داشته باشیم که رژیم‌صهیونیستی بیش از ۵۰ مرکز نظامی، اقتصادی و پژوهشی سوریه را با بمباران از بین برده و تمامی توان دفاعی، هوایی، موشکی و دریایی را نابود کرده و چاه‌های نفت این کشور هم تحت سلطه آمریکایی‌ها قرار دارد.  در کنار این موضوعات، مسأله کردهای سوریه را باید درنظر داشته باشیم؛ آنها مورد حمایت آمریکا بوده و در عین حال علیه تحریرالشام در حال مبارزه، جنگ و دفاع هستند.  تحریرالشام که مورد حمایت ترکیه است، می‌خواهد وضعیت کردها را به یک سرانجامی برساند و عملا سلطه خودش را بر مناطق کردنشین سوریه تحکیم ببخشد. این تعارضات در سوریه نمی‌تواند در یکجا کنار هم جمع شود و به وحدت برسد. آمریکایی‌ها هم به دنبال منافع خودشان هستند و ترکیه، کشورهای عربی منطقه و رژیم صهیونیستی نیز از این وضعیت به نحو مطلوب برای منافع خودشان استفاده می‌کنند؛ لذا می‌بینیم که صهیونیست‌ها تا نزدیکی دمشق آمدند و فاصله خود را تا ۴۰ کیلومتری پایتخت سوریه رسانده‌اند. در نهایت می‌توان گفت: این وضعیت در کنار بحران اقتصادی، بمباران مراکز اقتصادی، مشکلات معیشتی و رفتار گروه‌های تروریستی با مردم و شیعیان می‌تواند موجب اعتراض‌هایی شود. 
با این‌که چندی از سرنگونی اسد نگذشته، حتی کسانی که مخالف نظام سوریه و بشار اسد بودند، متوجه شدند به دنبال سرابی بودند که‌هیچ‌گونه آبی نداشت.ممکن است به‌تدریج این اعتراض‌هابه سمت عملیات مسلحانه پیش رود ودرگیری نظامی ایجادشود، همان‌طور که تحریرالشام اکنون مدعی شده که فرستادن نیرو برای سرکوب معترضان طبیعی است، این اقدام ادامه پیدا می‌کند. با این‌حال جولانی نمی‌تواند برای بازگرداندن شرایط مطلوب به وضعیت بحرانی مردم سوریه به کشورهای دیگر اعتماد زیادی داشته باشد. اگر وحدت و انسجام درونی گروه‌های حاکم در سوریه نهایی نشود، می‌توان گفت که همه این مسائل دست به دست هم خواهد داد تا یک تصویر کاملا مخدوش از آینده نظام سیاسی و مردم سوریه به نمایش گذاشته شود.