جهان خیال‌انگیز تو در فیلم کوتاه

دراین جشنواره درطول روزهای برگزاری، ازساعت۱۳تا۲۲،فیلم‌هایی ازمسابقه سینمای ایران درچهارگونه داستانی، پویانمایی، مستند و تجربی،مسابقه سینمای بین‌الملل دربخش اصلی وهوش مصنوعی،بخش‌های جانبی شاخه زیتون، بخش استعداد نو و بخش جانبی و نمایش منتخبی از آثار بین‌الملل دهه اخیر نمایش داده می‌شود و این روند در روز نخست برگزاری نیز برقرار بود. 
   
بخش ویژه هوش مصنوعی در جشنواره
یکی از ویژگی‌های جشنواره فیلم کوتاه امسال این است که بخش هوش مصنوعی برای اولین‌بار به این جشنواره سینمایی اضافه شده و ۳۴۴ فیلم در این بخش از کشورهای مختلف و البته از ایران دریافت شده و از۱۱ فیلم پذیرفته شده در این بخش سه فیلم ایرانی هستند. دو باکس فیلم هوش مصنوعی در جشنواره وجود دارد. به‌عبارتی، مخاطبان فیلم‌های ساخته شده با هوش مصنوعی و وی‌آر را با عینک‌های مخصوص خود می‌بینند. در بخش وی‌آر هم از هشت فیلم پذیرفته شده یک فیلم ایرانی است. 
   
بخش عکس
در ادوار گذشته جشنواره فیلم کوتاه تهران بخش عکس برگزار می‌شد، اما کنار هم برگزار شدن بخش فیلم و عکس به بخش عکس لطمه می‌زد و امسال برای اولین‌بار این بخش به شکل جداگانه در قالب یک جشنواره برگزار می‌شود و دبیر جداگانه دارد که این موضوع باعث رشد عکس‌های دریافتی شد‌؛ یعنی سال گذشته ۸۰۰عکس به دبیرخانه رسیده بود و امسال تعداد عکس‌های دریافتی ۶۷۲۲ عکس شد. 
   
بخش ملی و بین‌الملل
در بخش فیلم‌های کوتاه داستانی ۵۵‌فیلم از بین ۱۲۴۹ اثر ثبت نام شده به بخش مسابقه جشنواره فیلم کوتاه تهران راه پیدا کردند. همچنین از ۱۵۱کشور دنیا بالغ بر۱۳هزاراثربه جشنواره رسیدکه نسبت به دوره گذشته که۷۲۰۰ فیلم دریافت شده بود، رکوردی برای خود محسوب می‌شود. همچنین امسال سینماگران چین حدود ۲۰۰۰ فیلم به جشنواره رساندند. 
   
جشنواره جشنواره‌ها
جشنواره جشنواره‌ها یکی ازجذاب‌ترین بخش‌های یک جشنواره است که منتخبی از فیلم‌های مطرح دنیا درآن نمایش داده می‌شود. امسال تعداد فیلم‌های بخش بین‌الملل افزایش یافته و حدود ۱۰۰فیلم دراین بخش حضور دارند که هشت فیلم متعلق به ایران است. 
   
بخشی برای مردم مظلوم غزه و فلسطین
بخش «شاخه زیتون» جزو بخش‌های ویژه جشنواره فیلم کوتاه تهران است که برای حمایت از مردم مظلوم فلسطین طرح‌ریزی شده است. البته این بخش سال گذشته هم با توجه به واقعه طوفان‌الاقصی که به زمان برگزاری جشنواره نزدیک بود، وجود دارد. فیلم‌های معروفی در این بخش نمایش داده می‌شوند و فیلم برتر کلرمون درباره فلسطین است که امسال به جشنواره آمده؛ فیلمی که جایزه ویژه ساندنس را گرفته نیز در بخش شاخه زیتون حضور دارند. 
   
فیلم‌هایی درباره قهرمانان ملی
از‌جمله دیگر ویژگی‌های جشنواره فیلم کوتاه امسال این است که شش فیلم درباره قهرمانان ملی مثل شهیدان فخری‌زاده، جهان‌آرا، حاج‌قاسم سلیمانی و میرزا کوچک‌خان جنگلی حضور دارند. در این میدان مفاخر فرهنگی از جمله عباس کیارستمی و فروغ فرخزاد هم از قافله عقب نمانده‌اند. علاوه بر این، یاد شهدا همچنان در جشنواره کوتاه تهران در اولویت است و هفت فیلم دفاع مقدسی هم در این رویداد فرهنگی حضور دارند. 
   
«کتاب و سینما»
در بخش کتاب و سینما ۲۴ فیلم نمایش داده می‌شود که فیلم‌های اقتباس شده از کتاب در این بخش در قالب رقابتی حضور دارد. علاوه بر این بخش استعداد نو هم در راستای توجه به فیلم‌‌اولی‌ها جزو لاینفک جشنواره است که هرسال برگزار می‌شود. علاوه بر این، فروشگاه کتاب سینمایی هم همیشه در کنار جشنواره حضور دارد و کتاب‌هایی برای فروش گذاشته می‌شود. 
   
نشست‌های نقد و بررسی آثار
امسال یک سالن ویژه (سالن ۴) به نشست‌های نقد و بررسی آثار اختصاص دارد و همه فیلم‌های بخش ملی با حضور چهار منتقد ثابت نقد و بررسی می‌شود. سعید قطبی‌زاده آثار داستانی، مهرداد فراهانی آثار مستند، بابک نکویی آثار پویانمایی و رامتین شهبازی هم آثار تجربی را نقد می‌کنند. سعید هاشم‌زاده هم مجری ثابت این نشست‌ها‌ست. 
   
فیلم‌های بخش داستانی کوتاه
در بخش فیلم‌های کوتاه داستانی ۵۵ فیلم از بین ۱۲۴۹ اثر ثبت‌نام شده به بخش مسابقه جشنواره فیلم کوتاه تهران راه پیدا کردند و ۳۰ درصد فیلم‌های پذیرفته شده محصول انجمن سینمای جوانان ایران است. مسعود مددی، نوا رضوانی، دانش اقباشاوی، علیرضا معتمدی، حسین دوماری، مرتضی علیزاده و محمدرضا کردلو این فیلم‌ها را انتخاب کردند.  اسامی تعدادی از ۵۵ فیلم راه‌یافته به بخش داستانی عبارتند از: «آپاترید» به کارگردانی سید محمدحسین حسینی، «آسو» به کارگردانی محمد درویشی، «اَهلی» به کارگردانی نیما عبدالعظیمی، «بدرود پاریس» به کارگردانی محمدابراهیم شهبازی، «برهوت» به کارگردانی امیرعلی صراف، «بود و باش» به کارگردانی محمدرضا وفایی‌نژاد، «بهش میگن منمنداس» به کارگردانی محمد معتمد، «پس از پدر» به کارگردانی نوشین معراجی، «پیام» به کارگردانی سعید ملتجی، «تاری» به کارگردانی صحرا اسداللهی، «تانکر» به کارگردانی امیر پذیرفته، «تبر» به کارگردانی مشترک مهدی گنجی و مجید حقیقت،«تفنگ چخوف» به کارگردانی سیدعباس حسینی، «تونل» به کارگردانی احسان امینی،«جشن هنر» به کارگردانی علی توکلی،«جوجه رنگی» به کارگردانی فرید حاجی، «چولیبولی» به کارگردانی مانا پاک‌سرشت،«حنابندون» به کارگردانی عرفانه‌سادات کریمی، «خرده سیاره» به کارگردانی احسان شادمانی،«خسرو۱۲۷»به کارگردانی ابوالفضل ساعی‌مهربانی، «دادرسی»به کارگردانی نادره‌سادات سرکی، «دوبیتو» به کارگردانی دانیال محمودنیا، «راوی» به کارگردانی محمد پایدار،«روز خداحافظی» به کارگردانی فرزاد رنجبرنظری، «رب‌زنبور عسل»به کارگردانی سیدمهدی حسینی،«رئیس شمایی»به کارگردانی امین خنکال،«زا» به کارگردانی حسین صباغ، «زیر سایه بلوط» به کارگردانی حسین الهیاری، «ژیله مو» به کارگردانی زیور حجتی،«سر» به کارگردانی سیدعلیرضا رضایی، «سیزده سالگی» به کارگردانی محمد اسفندیاری و...  .
   
۶ فیلم داستانی از جشنواره‌های منطقه‌ای
همچنین ازمیان فیلم‌های معرفی‌شده،شش فیلم به‌عنوان منتخب جشنواره‌های منطقه‌ای سینمای جوان به‌طور مستقیم به بخش داستانی راه‌یافته‌اند که شامل فیلم‌های«تنهاکنارهم»به کارگردانی امید میرزایی،«چمدان» به کارگردانی مشترک سامان حسین‌پور و آکو زندکریمی، «حدود سیزده‌کیلوگرم» به کارگردانی مهدی برزکی،«خانه ماه» به کارگردانی حمیدرضا مقصودی داغداری، «رویاساز» به کارگردانی مشترک محسن مهری‌دروی و میلاد کیایی و «شلال» به کارگردانی امیرعلی سی‌سی‌پور می‌شود. 
   
سه کارگردان‌، سه فیلم
همان‌طور که می‌دانید، بازار جشنواره فیلم کوتاه تهران و گفت‌وگو با کارگردانان حاضر در جشنواره داغ‌داغ است و ما نیز به همین بهانه سراغ گفت‌وگو با کارگردان سه اثر تجربی تروما، زیگورات و ملوث رفتیم تا درباره شرایط تولید این کارها با جام‌جم صحبت کنند. اولین کارگردان فرشاد ابراهیمی، کارگردان «تروما» است که درباره این اثر به جام‌جم گفت: «فیلم من از آنجا ‌که از اسمش هم معلوم است در مورد تروما و لطماتی است که از طرف والدین به شکل تروما بر روان فرزند تأثیر می‌گذارد و خود همین موضوع باعث شد تا من این ایده را با فرمی غیرعادی تصور کنم و بسازم. مهم‌ترین ویژگی فیلم هم استفاده و تلفیق چندین تکنیک با هم است‌؛ به‌طوری که در این فیلم هم تکنیک‌های متنوع تدوینی و هم استفاده از تکنیک لانگ اکسپوژر در تصویربرداری و هم ترکیبی از چند تکنیک استاپ‌موشن وجود دارد.»
ابراهیمی با اشاره به تجربه حضورش در ادوار مختلف جشنواره فیلم‌کوتاه مطرح کرد: «قبلا شانس این را نداشتم که بتوانم در جشنواره فیلم کوتاه تهران حضور داشته باشم، ولی یکی از هدف‌های اولیه من این بود که یک روز اثرم در این جشنواره حضور داشته باشد و برای این اتفاق خیلی خوشحالم.» 
ابراهیمی درباره چشم‌اندازش برای ادامه حضور در عرصه فیلمسازی توضیح داد: «فیلمسازی و سینما برایم مسیر جدی زندگی‌ام و تصمیمی است که به‌طور موقت گرفته نشده و تا آخر عمر فقط به فکر ساخت فیلم هستم، چه کوتاه و چه بلند. ضمن این‌که حضورم در جشنواره فقط به این دلیل است که بتوانم آثار دوستان را تماشا کنم و با تجربیات آنها آشنا شوم.»
   
فیلمی تجربی درباره اعتیاد
حانیه مرتضی‌زاده، کارگردان فیلم کوتاه «ملوث» هم در رابطه با فیلمش به جام‌جم گفت: «فیلم ملوث درباره سایدافکت‌های اعتیاد در زندگی‌فرد است‌ اما به‌دلیل تجربی‌بودن، روایت ندارد و با بیانی موجز همراه است. انگیزه‌ام از ساخت این فیلم صرفا تجربه‌کردن بوده است.»
او در بخش دیگری از صحبت‌های خود مطرح کرد: «این اولین‌بار است که در جشنواره شرکت می‌کنم و باعث امیدواری است. چشم‌اندازم هم فقط به‌دست‌آوردن تجربه‌های جدید است و امیدوارم محقق شود.»
   
سفری به ناشناخته‌های وجود 
 محمد کچویی، کارگردان فیلم کوتاه زیگورات دیگر کارگردانی است که سراغش رفتیم که او نیز درباره فیلمش گفت: «فیلم کوتاه زیگورات سفری است به اعماق ناشناخته‌های وجود؛ سفری که از ریشه‌های کهن اسطوره‌ها و باورها آغاز می‌شود و تا قلب فلسفه و انسانیت پیش می‌رود. این اثر نه‌تنها تجسمی از داستان یک مرد و زن باردار است که به جست‌وجوی عنصر جاودانگی پرداخته‌اند، بلکه پژواکی از سؤالات بی‌پاسخ و تأملات ژرف انسانی بوده که در پیچ‌وتاب زمان و تاریخ جاری است.
همیشه تولد و آفرینش، همچون معمایی بی‌انتها، ذهن مرا درگیر کرده است. چرا انسان خلق شد؟ چه چیزی او را به‌سوی این زمین هدایت کرد؟ شاید از همه مهم‌تر، چرا این موجود فانی چنین بی‌تابانه در پی جاودانگی است؟ این پرسش‌ها که همچون رشته‌های ناپیدا در تاروپود تاریخ تنیده شده‌اند، من را به ‌سوی ساخت زیگورات هدایت کردند.»  کچویی درباره ویژگی‌های فنی زیگورات گفت: «این فیلم یک اثر ترکیبی از از موارد فنی و محتوایی و...  است. معتقدم رسیدن به موفقیت یا موفق‌نشدن یک اثر ماحصل این موارد است و نمی‌توان تفکیکی قائل شد و یکی را بر دیگری مقدم دانست.»   
این کارگردان در ادامه مطرح کرد: «این دومین باری است که در این جشنواره حاضرم. در جشنواره چهلم با «پا د بوره» اولین فیلم تجربی‌ای که ساختم حضور داشتم و مفتخر به دریافت جایزه بخش تجربی شدم. حضور در این جشنواره همیشه برایم مهم بوده و خواهد بود، نه صرفا به‌عنوان فضای رقابتی، بلکه به‌عنوان فضایی برای دیدن آثار و غوطه‌ورشدن در جهان سینما.»  او در بخش دیگر از صحبت‌های خود اظهار کرد: «علاوه بر فیلمساز بودن، خودم را قطعا مخاطب جدی سینمای کوتاه می‌دانم. تماشای آثار جشنواره برای من نه‌تنها یک لذت، بلکه یک ضرورت است. چه به‌عنوان یک فیلمساز و چه به‌عنوان فردی از عوامل تولید یک فیلم نیازمند مطالعه هستیم و نه صرفا مطالعه متون، بلکه مطالعه جریان سینمای کوتاه که ویترین جشنواره می‌تواند بهترین موقعیت برای این مهم باشد.» 

روز اول جشنواره کوتاه  تهران چگونه گذشت؟
در اولین روز برگزاری جشنواره، همچنین سه نشست تخصصی «درباره ژانر» از جریان نشست‌های«۴۱ ــ ۲۰»، یک نشست نقد و بررسی پویانمایی و دو نشست نقد و بررسی سینمای داستانی برای آثار بخش مسابقه سینمای ایران برگزار شد. نشست‌های تخصصی «۴۱ ــ ۲۰» روز اول در سانس۱۰:۳۰ تا ۱۲ با موضوع «ژانر و مؤلف» و با حضور خسرو دهقان، در سانس ۱۳:۳۰ تا ۱۵ درباره«ژانر و ایدئولوژی» با حضورعلی روحانی ودرسانس ۱۵:۳۰ تا ۱۷درباره «ژانر و مخاطب» با حضور فرزاد موتمن پیش‌رفت.در این روز ازجشنواره همچنین در سالن‌های یک و ۳، فیلم‌های داستانی بخش مسابقه ملی نمایش داده می‌شوند. فیلم‌های کوتاه تبر، خرده‌سیاره، آپاترید، جشن هنر، شازده‌کوچولو و فیلمی که ساخته نشد در باکس اول و همچنین در سانس دیگری از این سالن‌ها فیلم‌های زا، سیزده‌سالگی، پس از پدر، چولیبولی، تونل و گزنه اکران شدند. در همین سالن‌ها مخاطبان به تماشای شش فیلم کوتاه داستانی بود وباش، پیام، چمدان، زیرسایه بلوط، رویاساز و گوآ لی ژوانگ، تاری، ورزیگر، راوی، دادرسی و کین آختن نشستند. همچنین یک سانس ویژه در ساعت ۱۷:۳۰ تا ۱۹ به نشست تخصصی عکاسی مستند هنری به بهانه برگزاری نخستین جشنواره عکس تهران با حضور مهدی مقیم‌نژاد اختصاص یافت.