زوال خاطرات

بله؛ بر اساس نتایج آخرین پژوهشی که در مجله The Lancet’s eClinicalMedicine منتشر شده است، رویاهای بد در کودکی با خطر بیشتر زوال عقل و بیماری پارکینسون در بزرگسالی مرتبط است. نتایج این پژوهش جدید نشان می‌دهد کودکانی که به طور منظم خواب‌ها و کابوس‌های بد را بین سنین ۷تا ۱۱سالگی تجربه می‌کنند، ممکن است تا ۵۰سالگی تقریبا دوبرابر بیشتر در معرض خطر ابتلا به اختلالات شناختی (ویژگی اصلی زوال عقل) قرار گیرند. احتمال ابتلا به پارکینسون تا ۵۰سالگی نیز تا هفت‌برابر بیشتر است. پیش از این یافته‌های شگفت‌انگیز، در سال ۲۰۲۲ پژوهشگران دریافتند که افراد میانسال و مسن‌تر که خواب‌های بد و کابوس‌های مکرر را تجربه می‌کنند، کمی بیش از دو برابر سایرین در معرض خطر ابتلا به زوال عقل یا پارکینسون در آینده هستند. با توجه به این که بخش بزرگی از افرادی که در بزرگسالی کابوس‌های معمولی را تجربه می‌کنند، گزارش دادند که در دوران کودکی نیز کابوس‌های منظم می‌دیده‌اند، این موضوع باعث شد پژوهشگران به این فرضیه فکر کنند که آیا دیدن زیاد خواب‌های بد در دوران کودکی ممکن است پیش‌بینی‌کننده ابتلا به زوال عقل یا بیماری پارکینسون در آینده باشد؟

پیشینه تحقیقات: برای یافتن این موضوع از داده‌های پژوهشگر معروف تولد کوهورت استفاده شده است که زندگی همه کودکان متولدشده در انگلستان، اسکاتلند و ولز را از ۱۹۵۸ دنبال می‌کند. هنگامی که این کودکان هفت‌ساله(۱۹۶۵) و ۱۱ساله(۱۹۶۹) بودند، مادران آنها به طیف وسیعی از سوالات در مورد سلامت آنها پاسخ داده‌اند، از جمله این که آیا آنها در سه ماه گذشته خواب‌های بدی را دیده بودند یا خیر. آمارهای ۶۹۹۱ کودک پژوهش کوهورت بر اساس میزان مرتب خواب‌های بد در سنین ۷تا ۱۱سالگی در سه گروه «هرگز»، «گهگاهی» یا «مداوم» قرار داده شدند. پژوهشگران از نرم‌افزارهای آماری استفاده کرده تا مشخص کنند کودکانی که خواب‌های بد منظم‌تری دارند، آیا مستعد ابتلا به اختلال شناختی یا پارکینسون تا زمانی که به سن ۵۰ سالگی می‌رسند، هستند یا خیر. نتایج واضح بود. هر چه کودکان خواب‌های بد را مرتب‌تر ببینند، احتمال ابتلا به اختلالات شناختی یا تشخیص بیماری پارکینسون بیشتر می‌شود. در مقایسه با کودکانی که هرگز خواب‌های بد نمی‌دیدند، افرادی که خواب‌های بد مداوم می‌دیدند، ۷۶درصد بیشتر در معرض خطر ابتلا به اختلال شناختی و ۶۴ درصد بیشتر در معرض خطر ابتلا به پارکینسون بودند. این الگو برای پسران و دختران مشابه بود. این نتایج نشان می‌دهد که دیدن خواب‌های بد و کابوس‌های منظم در دوران کودکی ممکن است خطر ابتلا به بیماری‌های مغزی پیش‌رونده مانند زوال عقل یا بیماری پارکینسون را در آینده افزایش دهد. آنها همچنین این احتمال جالب را مطرح می‌کنند که کاهش تکرار رویاهای بد در اوایل زندگی می‌تواند فرصتی اولیه برای جلوگیری از هر دو حالت باشد.

چرا کودکان کابوس می‌بینند: فرکانس تجربه کابوس در کودکی تا حد زیادی توسط ژنتیک ما تعیین می‌شود. یکی از ژن‌هایی که خطر کابوس‌های منظم را افزایش می‌دهد(PTPRJ) نیز با افزایش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر در سنین بالا مرتبط است. بنابراین ممکن است کابوس‌ها و بیماری‌های مغزی پیش‌رونده هر دو توسط مجموعه‌ای از ژن‌های مشترک ایجاد شود. پژوهشگران بر این باورند که هر دو نظریه می‌تواند درست باشد. به این معنا که کابوس‌ها و بیماری‌های مغزی پیش‌رونده با ژنتیک مشترک مرتبط هستند؛ به علاوه کابوس‌ها با ایجاد اختلال در عناصر بازسازی‌کننده خواب مستقیما باعث بیماری‌های مغزی می‌شوند.

نگران نباشید: اگرچه این یافته‌ها نگران‌کننده به نظر می‌رسند، اما نباید این‌طور باشند. از حدود ۷۰۰۰فردی که آمار کودکی‌شان در این مطالعه بررسی شده است، تنها ۲۶۸(۴‌درصد) به گفته مادران‌شان خواب های بد مداوم داشتند. در میان این کودکان، تنها ۱۷نفر در ۵۰سالگی دچار اختلال شناختی یا بیماری پارکینسون شده بودند؛ یعنی حدود ۷درصد. بنابراین احتمال دارد که اکثریت قریب به اتفاق افرادی که در دوران کودکی رویاهای بد مداوم می‌بینند، به زوال عقل یا پارکینسون زودرس مبتلا نخواهند شد. هدف چنین پژوهش‌هایی در درازمدت، استفاده از این دانش برای ایجاد درمان‌های جدید برای همه افرادی است که از رویاهای بد و کابوس‌های شبانه رنج می‌برند. هدف نهایی بهبود کیفیت خواب و سلامت روان آنها و کاهش احتمال ابتلا به زوال عقل یا بیماری پارکینسون در آینده است.

روزنامه جام جم