گرد پیری «کرونا» بر سر نوجوانی

در این مطلب نگاهی داریم به عوارض بیماری‌های همه‌گیری مثل کووید-۱۹ که روزگار نوجوانانی که این بیماری را از سر گذرانده‌اند، تحت‌تاثیر قرار داده است.

همه‌گیری کووید- ۱۹، به‌شدت بر سلامت روان جوانان تاثیر گذاشته و باعث افزایش میزان اضطراب و افسردگی در آن‌ها شده است، اما مطالعه‌ای جدیدتر نشان می‌دهد کووید- ۱۹ توانسته مغز آن‌ها را از نظر عملکرد، چند سال پیرتر کند. پژوهشگران دانشگاه استنفورد با بررسی ام‌آر‌آی نوجوانان ۱۵ تا ۱۸ سال، قبل از همه‌گیری کرونا و ام‌آر‌آی همسالان آن‌ها در دوره همه‌گیری، دریافتند ساختار مغزی گروه دوم به میزان سه سال، بزرگ‌تر / پیرتر از همسالان سالم خود است. ایان گوتلیب، استاد روان‌شناسی دانشگاه استنفورد و سرپرست این پروژه می‌گوید: «باوجود یکسان بودن سن این دو گروه، مغز گروه دوم از نظر ساختاری و عملکردی، پیرتر از همسالان خود پیش از شروع همه‌گیری کروناست. دلیل این امر، تحمل استرس و اضطرابی است که آن‌ها در دوره کرونا تحمل کرده‌اند. این حالت‌ها نه‌تن‌ها بر سلامت روان که بر سلامت جسم آن‌ها نیز تاثیر گذاشته است».

تغییراتی در بخش‏های مختلف مغز

اسکن‌های انجام شده از مغز این دو گروه از جوانان، نشان‌دهنده تغییراتی در بخش‌های مختلف مغز است. این بخش‌ها مسئول حافظه، تمرکز، یادگیری، احساسات، واکنش‌ها و قضاوت هستند. این بررسی نشان می‌دهد نوجوانان گروه دوم، حجم هیپوکامپ و بادامک (آمیگدال) بزرگ‌تری داشته و درعوض کاهش ضخامت بافت مغز در آن‌ها دیده می‌شود. هیپوکامپ و آمیگدال مرکزی برای امکان دسترسی به خاطره‌ها بوده و به تعدیل و کنترل احساسات کمک می‌کنند. قشر مغز کنترل‌کننده فعالیت‌های عملی- اجرایی است. پژوهشگران هنوز علت مشخص برای این تغییرات را شناسایی نکرده و از تاثیر آن تغییرات بر آینده نوجوانان آگاه نیستند، اما درحال‌حاضر می‌توان شاهد افزایش احساس افسردگی و دیگر اختلال‌های روانی در آن‌ها بود. به گفته دکتر میرجانا مالتیک ساواتیک، متخصص مغز و اعصاب کودکان و نوجوانان از بیمارستان کودکان تگزاس و دانشیار کالج پزشکی بیلور: «هیپوکامپ مرکز حافظه و یادگیری است. علاوه بر آن مرکز کنترل‌کننده خلق و خو، اضطراب و افسردگی بوده و به‌نظر می‌رسد در دوره همه‌گیری کرونا فعال‌تر و از این رو اندازه آن نیز بزرگ‌تر شده است».

خاشگری محصول به‌جا مانده از بیماری

تاکنون تغییرات سریع در «سن مغز» کودکانی که درمعرض ناملایمات مزمنی مانند خشونت، بی‌توجهی، اختلال در عملکرد و رفتار خانواده نسبت به آن‌ها قرار داشته‌اند، دیده شده است. به نظر می‌رسد همه‌گیری کرونا نیز تاثیری مشابه این وضعیت را داشته است. دکتر مردیت الکینز، مدیر برنامه تسلط بر اضطراب مک‌لین از بیمارستان مک‌لین می‌گوید: «نتایج این بررسی بالینی، نه‌تن‌ها برای نوجوانان که برای مردم سراسر جهان در سنین مختلف نیز مورد تایید است. به این دلیل که از ماه مارس سال ۲۰۲۰ میلادی، شاهد افزایش چشمگیر در شدت اختلال اضطراب، اختلال وسواس فکری و عملی، افسردگی و افزایش رفتار‌های پرخطر ناشی از وضعیت اضطرابی در افراد بوده‌ایم». او درباره غربالگری رفتار کودکان در این مرکز نیز می‌گوید: «طی چند سال اخیر مرتبط به دوره همه‌گیری کرونا، در ۶۰ درصد کودکان، شاهد افکار خودکشی و سابقه خودآسیبی هستیم.»

درد‌های انزوا و تنهایی

دکتر الکینز یکی از دلایل ایجاد اختلال روانی را این‌طور شرح می‌دهد: «عدم حمایت اجتماعی و انزوا در طول دوره کرونا یکی از دلایل ایجاد این شرایط است. علاوه‌بر این هراس کودکان از سلامت والدین، تعطیلی مدارس، استرس تحصیلی زمینه‌ساز ایجاد مشکلات روانی در آن‌ها شده است. هراس از عقب ماندن از تحصیل پس از بازگشت به مدرسه نیز باری اضافه بر روان دانش‌آموزان است.» به گفته دکتر الکینز، افزایش امکان و سهولت دسترسی نوجوانان و والدین آن‌ها به مراقبت‌های اجتماعی- بهداشتی روان می‌تواند تاحد زیادی از این بار بکاهد.

روزنامه جام جم