فیلم و سریال‌هایی که «برجام» را لو دادند!

ماجرای ماموری به نام «جک بائر» (با بازی کیفر ساترلند) که در واحد ضد‌تروریستی CTU هر روز با یک ماجرای تروریستی (همچون سوءقصد به جان رئیس‌جمهور، حملات هسته‌ای، بیولوژیکی و شیمیایی، حملات سایبری و خنثی کردن توطئه‌های شرکت‌های بزرگ) مواجه شده و تلاش می‌کرد تا توطئه یاد شده را خنثی کند.

ساختار سریال به‌گونه‌ای بود که هر یک از این روز‌ها (۲۴ساعت) یک فصل این سریال را در ۲۴ قسمت ۴۰دقیقه‌ای تشکیل می‌داد. اما فصل هشتم سریال «۲۴» که در واقع آخرین فصل آن بود، از ۱۷ژانویه سال ۲۰۱۰ تا ۲۴ ماه می‌همین سال (۲۸ دی ماه ۱۳۸۸ تا ۴ خرداد ۱۳۸۹)، در ساعت۲۱ هر دوشنبه شب از شبکه فاکس روی آنتن رفت. ماجرای فصل هشتم درباره مذاکرات هسته‌ای رئیس‌جمهوری کشور جمهوری اسلامی کامیستان به نام «حسن» با رئیس‌جمهور آمریکا به نام «تیلور» در نیویورک بود. این در‌حالی بود که مخالفان این مذاکرات در کامیستان، توطئه قتل حسن را برای متوقف کردن مذاکرات طراحی کرده بودند و در اینجا بود که جک بائر وارد میدان شد. آنچه در زیر می‌آید، بخشی از فصل هشتم این سریال است (توجه کنید که این صحنه‌ها، حدود پنج سال پیش از توافق‌نامه برجام و چهار سال قبل از آغاز مذاکرات منتهی به آن، پخش شد):
«گزارشگر تلویزیون: اینجا در سازمان ملل لحظاتی پیش سخنگوی کاخ سفید تاکید کرد که رؤسای‌جمهور «تیلور» و «حسن» یک کنفرانس خبری مشترک برگزار خواهند کرد. انتظار می‌رود که رئیس‌جمهور حسن، لغو برنامه تولید سلاح هسته‌ای از سوی کشورش را اعلام کند. رئیس‌جمهور حسن اعلام کرده است که ایشان این قرارداد را یک موفقیت تاریخی و شروعی تازه برای کشورش و همچنین کل منطقه خاورمیانه می‌دانند.

(صحنه مذاکرات هسته‌ای در حالی‌که در یک سوی میز رئیس‌جمهوری ایالات متحده آمریکا و همراهانش نشسته و در سویی دیگر رئیس‌جمهوری اسلامی کامیستان به نام حسن و برادرش فرهاد که گویا نسبت به او، تندروتر است.)
تیلور: حالا آقای رئیس‌جمهوری، بریم سراغ مسأله بازرسی‌ها. بیان شما در آخرین پیشنهادتون مبهم است.
حسن: اجازه بدهید صریح صحبت کنم، کشور من می‌پذیره که به‌دنبال دستیابی به سلاح هسته‌ای نباشه، با نظارت کامل دید‌بان‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی.
تیلور:، ولی جناب رئیس‌جمهور، شرایط ما این بود که بازرس‌ها آمریکایی باشن نه از آژانس.

حسن: خانم رئیس‌جمهوری، اگر پاسداران انقلاب ما در خاک شما پایگاه داشته باشن، کنگره شما چی بهتون می‌گه؟ مجلس ملی من هم همون را میگه. حتی اگر من با این موضوع موافقت کنم، اونا تصویبش نمی‌کنن. بالاخره من که پادشاه نیستم.

(صحنه بعد، تیلور مشغول مشورت با معاونش در اتاق مجاور است)
تیلور: یه‌جوری چیزی که می‌خواد بهش بده...
معاون: خانم رئیس‌جمهوری...
تیلور: شنیدی چی گفتم. مسأله بازرسی‌ها را حل کن. (به رئیس‌جمهور حسن که در اتاق مجاور است نگاه می‌کند) این مرد رهبریه که در هر دوران یک‌بار گیر میاد و همین الانش هم حمایتش را از سازمان‌های تروریستی قطع کرده و به‌طور خصوصی هم داره از راه‌حل ایجاد دو کشور (در فلسطین اشغالی) دفاع می‌کنه. چقدر دیگه می‌تونیم ازش انتظار داشته باشیم که خودش را به خطر بندازه؟

(در اتاق دیگر، رئیس‌جمهور حسن با برادرش فرهاد مشورت می‌کند.)
فرهاد: من همین الان داشتم با «کینن»، وزیر خارجه آمریکا صحبت می‌کردم. اون شرایط ما رو پذیرفته.
حسن: خبر خوبیه.
فرهاد:، ولی یه شرطی هم هست. اون‌ها اصرار دارن رئیس هیات بازرسی آژانس، یک آمریکایی باشه.
حسن: من که فکر می‌کنم بتونم قبول کنم، تو چی؟
فرهاد: تو که می‌دونی من چی فکر می‌کنم. تا حالا هم به اسم صلح، توی خیلی چیز‌ها تسلیم شدیم.
حسن: خیلی داری دیگه تند میری، تسلیم کلمه درشتیه فرهاد. واقعا غیر از جاه‌طلبی‌های هسته‌ای‌مون توی چه چیزی تسلیم شدیم؟
فرهاد: همین کافی نیست؟ تفکیک کردن ۶۰۰۰ سانتریفیوژ از یکدیگر.
حسن: چرخوندن ۶۰۰۰ سانتریفیوژ برای مانور سیاسی خوبه، ولی داره باعث می‌شه کشورمون ورشکست بشه! حقیقت اینه که این ما نیستیم که داریم بخشندگی می‌کنیم، رئیس‌جمهور تیلور تحریم‌های اقتصادی رو برداشته و پیشنهاد یه بسته حمایتی به ارزش میلیارد‌ها دلار داده. هر چیزی می‌خواستیم گیرمون اومده، فرهاد.
فرهاد: تا زمانی که این یه کلک نباشه‌....»
اگر در زمان نمایش فصل هشتم از سریال تلویزیونی «۲۴»، چنین صحنه‌ها، کاراکتر‌ها و دیالوگ‌هایی غریب به نظر می‌آمد، اما با اعلام توافق‌نامه موسوم به برجام، پنج سال بعد از پخش سریال فوق، کاملا واقعی و ملموس به‌نظر می‌رسد؛ یعنی آنچه در سال ۲۰۱۰ در یک سریال تلویزیونی به‌صورت تصویری گنگ و غیرواقعی، نمایش داده شده بود، پنج سال بعد به تحقق پیوست و عملی شد. مذاکرات رو‌درروی هسته‌ای با ایالات متحده آمریکا (نه حتی در قالب ۱+۵)، بازرسی‌های سرزده، کاهش سانتریفیوژ‌ها در حد کمتر از ۶۰۰۰، نگرانی از عدم تصویب مجلس و ... موضوعاتی بودند که پنج سال بعد و در توافق‌نامه برجام به حقیقت پیوستند. البته فصل نهایی سریال «۲۴»، تنها فیلم و سریالی نبود که به موضوع مذاکرات هسته‌ای با ایران پرداخت و پیش از انجام توافق، ابعاد مختلف آن را باز کرده یا در اذهان عمومی زمینه‌چینی کرد. بی‌مناسبت نیست به دو فیلم و سریالی که موضوع فوق را در قاب دوربین خود قرار دادند، نگاهی داشته باشیم:

این تریلر سیاسی برای اولین‌بار در ۲۶ ژوئن ۲۰۱۳ (۶ تیرماه ۱۳۹۲) به نمایش عمومی درآمد. فیلمی ساخته رولند امریش، فیلمساز تبلیغاتی آمریکایی که آثاری مانند «روز استقلال»، «روز پس از فردا»، «۲۰۱۲»، «۱۰۰۰۰ سال پیش از میلاد» و... را در کارنامه خود دارد.

در فیلم «سقوط کاخ سفید» (که حدود دو هفته پس از انتخابات دوره یازدهم ریاست‌جمهوری اسلامی ایران به نمایش عمومی درآمد و البته تولید آن ماه‌ها پیش صورت گرفته بود) برای نخستین‌بار، برنامه هسته‌ای ایران از سوی رئیس‌جمهور سیاه‌پوست آمریکا به نام جیمز سائر (با بازی جیمی فاکس) صلح‌آمیز معرفی شد و تلاش به‌عمل آمد تا مذاکرات صلح برای انجام توافقی با ایران ادامه یابد.

رئیس‌جمهور ایران در فیلم سقوط کاخ سفید که «الشریف» نام دارد، طرف ایرانی مذاکرات را تشکیل می‌دهد، اما گروهی درون کاخ سفید به سرکردگی مارتین واکر (جیمز وود)، رئیس تیم محافظت رئیس‌جمهور، مخالف برنامه هسته‌ای ایران بوده و آن را منجر به ساخت بمب اتمی می‌دانند، درحالی‌که رئیس‌جمهوری «سائر» به‌سختی با این تفکر مخالف است و می‌گوید برای جلوگیری از جنگ باید راه مذاکرات را در پیش گرفت. در واقع آنچه پس از انتخابات دور یازدهم ریاست‌جمهوری در زمینه مذاکرات هسته‌ای و سیاست‌های ایالات متحده نمود پیدا کرد، در فیلمی مانند سقوط کاخ سفید خود را به‌وضوح نشان داد. مثلا از نکات قابل‌تامل این فیلم، تماس تلفنی رئیس‌جمهور آمریکا با رئیس‌جمهور ایران است که تا آن زمان سابقه نداشت، ولی دو ماه و نیم بعد از نمایش در فیلم سقوط کاخ سفید و در جریان مجمع عمومی سازمان ملل اتفاق افتاد!

سریالی معمایی جاسوسی محصول کمپانی اسرائیلی «گیدئون» که پخش آن از دوم اکتبر ۲۰۱۱ (۱۱مهر۱۳۹۰) آغاز شد. در قسمت۱۱ از فصل سوم این سریال که هشتم دسامبر ۲۰۱۳ (۱۸آذر۱۳۹۲) پخش شد، یک افسر نیروی دریایی آمریکا به نام نیکلاس برودی به ایران فرار کرده و ظاهرا به‌عنوان مخالف سیاست‌های جنگ‌طلبانه ایالات متحده پناهنده شده، اما طی عملیاتی غافلگیرانه، هنگام ملاقات با فرمانده سپاه قدس ایران، وی را به قتل می‌رساند. در قسمت۱۲ از همین اپیزود که ۱۵دسامبر ۲۰۱۳ (۲۵ آذر۱۳۹۲) نمایش داده شد، معلوم می‌شود که چهار ماه پس از ماجرای قتل فرمانده سپاه قدس، ایران به‌طور کامل همه شرایط آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را پذیرفته، برنامه هسته‌ای خود را به‌طور کامل متوقف کرده تا تحریم‌هایی که علیه او وضع شده، لغو شود. این درحالی است که توافق ژنو به‌عنوان پیش‌درآمد توافق‌نامه برجام، در سوم آذرماه همان سال انجام گرفته بود و پخش فصل سوم سریال میهن از ۲۹سپتامبر ۲۰۱۳ یعنی حدود سه ماه پیش از توافق یاد شده آغاز شده بود. در واقع سه ماه پیش از روشن شدن نخستین نتایج مذاکرات هسته‌ای در ژنو (به‌عنوان توافق موقت)، این نتایج در یک سریال تلویزیونی مشخص شده بود!

روزنامه جام جم