رونمایی از «وطندار» بدون نویسندهاش
ابتدای مراسم مهدی قزلی، مدیر مسؤول انتشارات جامجم درباره کتابهای منتشرشده گفت: نشر جامجم با حمایت مسؤولان محترم مؤسسه جامجم از حدود یکسال پیش مشغول فعالیت در دوره جدید شد و قرار بر این شد که ما کتابهایی را برای انتشار در نظر بگیریم که فرمی روایی داشته باشند. به این خاطر که ضرورت دارد ما خودمان، خودمان را روایت کنیم و چنانچه خودمان این کار را نکنیم دیگران ما را روایت میکنند و ما باید بهدنبال روایت آنها بدویم. روایت هم چیزی جز هویت نیست و از این منظر شاید راویترین و باهویتترین نویسنده ایرانی را جلال آلاحمد بنامیم.
وی در ادامه سخنان خود عنوان کرد که برای هر هشت کتاب، هشت ویدئو و مستند کوتاه آماده شده که بعد از پخش هرکدام، نویسنده اثر درباره آن سخن میگوید.
قزلی در بخش دیگری از سخنانش ضمن تجلیل از دغدغههای فرهنگی شادروان محمدسرور رجایی، نویسنده و شاعر افغانستانی که چندی پیش در پی ابتلا به کرونا درگذشت، از بابت جای خالیشان در مراسم رونمایی از کتابشان «وطندار» (روایت ۲۸ افغانستانی از مهاجرت به ایران) ابراز تاسف کرد و از خانوادهشان که در مراسم حضور داشتند، خواست که صحبتهایی داشته باشند.
به عشق شهید چمران
در ادامه این مراسم بعد از نمایش ویدئوی کوتاهی از کتاب «موتورسوار چمران» (مرور خاطرات سیدعباس حیدررابوکی از سالهای جنگ و آشناییاش با شهید چمران در پیست موتورسواری به نویسندگی حمیدرضا جوانبخت) از سیدعباس حیدررابوکی و پس از آن حمیدرضا جوانبخت دعوت شد تا سخنانی راجع به این کتاب مطرح کنند.
مهندس مهدی چمران، از دیگر مهمانان این مراسم با تعریف خاطرهای از شهید چمران و همچنین ابراز خرسندی از اینکه یکی از کارهای ابتکاری این شهید مکتوب شده، گفت: خوشحالم که یکی از مسائل جالب جنگ (جوانهای موتورسوار تپهها و خیابانهای تهران که طی دوستی با شهید چمران به جبهههای جنگ رفتند) به رشته تحریر درآمده. این موتورسواران با اینکه فضای زندگیشان با فضای جبهه و جنگ متفاوت بود اما با کمال رشادت و شجاعت به جبهه رفتند و همگی عاقبت بهخیر شدند.
زبان فارسی، عالمی شیرین دارد
دکتر اسماعیل امینی دیگر نویسنده مراسم بود که کتابش به نام «به زبان فارسی» (روایتهایی از دلبستگی به فرهنگ، ادب و زبان فارسی) در این مراسم رونمایی شد. او درباره کتابش گفت: زبان مادری من ترکی است و من زبان فارسی را در محیط بیرون یاد گرفتم اما بهعنوان یک مدرس باید بگویم بچههایی که زبان فارسی را یا بهعنوان رشته تحصیلی یا بهعنوان درس عمومی میآموزند با احوال و متون زبان فارسی آشنا نمیشوند. انگار که ما باغی مملو از زیباییها و نعمات داشته باشیم اما به فرزندانمان اجازه ندهیم که وارد آن شوند. کسی شاهنامه، حافظ، مثنوی، نیما و ... نمیخواند. این کتاب را با این هدف نوشتم که بگویم زبان فارسی عالمی شیرین دارد که بسیار دلنشین است.
صهیونیسم یعنی چه!
کوروش علیانی، نویسنده کتاب «متاستاز اسرائیل» با تاکید بر اینکه جنگ با اسرائیل ادامه جنگ فقر و غناست، توضیح داد: از سه نفر میخواهم در اینجا نام ببرم که تاثیر بسزایی در به ثمر رسیدن این کتاب داشتند؛ نام دو نفر را بلدم و سومی را نه. اولین نفر امام خمینی (ره) عزیز است، نه بهدلیل جایی که گفت؛ اسرائیل باید از بین برود بلکه به علت جایی که گفت جنگ ما جنگ فقر و غناست و جنگ بشریت با اسرائیل ادامه جنگ فقر و غناست و هرگز تمام نخواهد شد، مگر روزی که عدالت در این کره خاکی اجرا شود. دومین نفر که در این کتاب بسیار مؤثر بود، عبدا... شهبازی است که به ما آموخت که زرسالار یعنی چه! و پیوند زرسالاری و صهیونیسم چیست و چرا نمیتوان آنرا نادیده گرفت و سومین کسی که بسیار از او ممنونم، خانم صهیونیستی است که در کانادا زندگی میکند و در سال ۲۰۰۵ هر روز برای من نامه فحش، تهدید و ... میفرستاد و همانجا بود که من فهمیدم صهیونیسم یعنی چه! این سه نفر چشمم را به واقعیت تمام و کمال باز کردند. حرفهای بسیاری در این کتاب زدم از جمله اینکه؛ صهیونیسم همانقدر ضدیهود است که فاشیستها ضدیهود بودند. صهیونیسم را یهودی نبینید.
آنچه در سرزمین مردمان نجیب میگذرد...
سیدمیثم میرهادی، مترجم کتاب «در سرزمین مردمان نجیب» (روایت موتورسوار کروات از سفر به دور ایران) از دیگر کسانی بود که بعد از پخش ویدئوی «هرویه روپچیچ»، نویسنده کتاب و پیامش به مردم ایران، نکات مدنظر خود را پیرامون ترجمه یادآور شد و تصریح کرد: این کتاب آیینهای برای ما است که خودمان را در آن ببینیم. اینکه تعاملات ما با دیگر کشورها چگونه است. طبیعی است که در این آیینه هم شیرینی میبینیم هم تلخی اما تصویری که میبینیم درست است. یکی از کارهای فرهنگی که ما میتوانیم برای کشورمان انجام دهیم این است که اجازه دهیم گردشگران بدون راهنما خودشان بیایند و کشورمان را از نزدیک ببینند. در اینصورت است که آنها میتوانند تصویری درست و واقعی از کشورمان را به سایر کشورها نشان دهند. همانطور که روپچیچ در این کتاب یکتنه توانست ایران را به نهادهای فرهنگی زیادی معرفی کند. در ادامه برانی میر لونچار، معاون سفیر کروواسی در تهران با کمک سیدمیثم میرهادی، مترجم خوشنودیاش را از حضور در این مراسم و همچنین انتشار کتاب «در سرزمین مردمان نجیب» ابراز کرد.
روایت هایی ازلی ابدی
زهرا قدیانی، دیگر نویسنده مراسم با کتاب «دو جان» در سخنانی ابراز کرد: زمانیکه این کتاب را می نوشتم باردار بودم و به همین واسطه توفیق حضور در جمعهای مادرانه را داشتم. در آنجا داستانهای شگفتانگیز زیادی را میشنیدم و با خودم فکر میکردم حیف است این داستانها روایت نشود. چرا که این داستانها صرفا زنانه نیستند بلکه انسانی بوده و هر انسانی (زن و مرد) میتواند به کمک این روایتها با یک اتفاق ازلی ابدی همذاتپنداری کند.
تمرکز روی رنج و مهر انسانها
دیگر سخنران این مراسم، غلامرضا طریقی نویسنده کتاب «رنجین کمان» بود. او درباره کتابش گفت: اولین بار مسعود دیانی به من گفت داری به فلانجا میروی روایتهای سفرت را بنویس و برای من بیاور. من هم نوشتم و همان یک بار نشد و مرتب این نوشتنها ادامه پیدا کرد. اشتغال من به شعر باعث شد سالها روی رنج و مهر آدمها متمرکز باشم و اغلب غزلهایی که منتشر کردم شاید با دیدن یک آدم در مترو و... بوده. به عبارت دیگر منشا اشعارم غالبا از آدمهای عادی در کوچه و خیابان بوده، اما در کتاب «رنجین کمان» این فرصت را داشتم که به طور جزئی ۲۵روایت از عشق، رنج و شکیبایی انسانها بنویسم.
امتیازی برای روزنامه جامجم
همچنین در این مراسم فرشاد مهدیپور، معاون امور مطبوعاتی و اطلاعرسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز گفت: برای من یک بنگاه رسانهای بارور، بنگاه رسانهای است که چرخه روزنامه، مجازی و کتاب را داشتهباشد و جامجم از این نظر در حدود ۲۰سال گذشته همیشه پیشتاز بوده و انتشارات مستقلی را برای حوزه کتاب و نشر کتاب در حوزه ارتباطات بهوجود آورده. هم اکنون تعداد بنگاههای رسانه ای در کشور که این چرخه را کامل دارند محدود است و از این حیث امتیازی برای روزنامه جامجم تلقی میشود که توانایی انتشار و چاپ کتاب و... را دارد. حدود ۱۱-۱۰ سال پیش که بنده مشاور مرحوم مقدسی در خبرگزاری مهر بودم، به اعتبار اینکه جلال آل احمد یک شخصیت تاریخی و ادبی بی بدیل است از آقای قزلی خواستم که بروند و تمام مکانهایی را که آلاحمد در طول عمرش از آنها تک نگاری کردهبود، ببینند و ماحصل این کار شد کتاب «جای پای جلال». بنابراین این تجربه نشان میدهد اگر ما بتوانیم بین رسانه و کتاب رابطهای نزدیکتر برقرار و محصولات را ساماندهی کنیم، حتما دوره موفقی از آثار را خواهیم داشت.
انتشارات فعال جامجم
در بخش پایانی این مراسم مهدی قزلی، با بیان اینکه میثم امیری نویسنده مازندرانی کتاب «تاج در تن» (روایتها و نکاتی از حواشی سال اول کرونا) در مراسم حضور ندارد بیان کرد تا پایان سال به امید خدا حدودا ۲۰ کتاب را با حمایت موسسه جامجم منتشر می کنیم و نکته مهم آن است که برای یک یا دو سال کتابهایی داریم که به کتابخوانها پیشنهاد بدهیم.
گفتنی است، در این مراسم تمامی نویسندگان، پوستر یادبود مراسم را امضا کردند. سید احمد علوی، عضو شورای شهر تهران؛ کسری حسنی، مدیرعامل توسعه فضاهای فرهنگی شهرداری تهران؛ عبدالمظاهر محمدخانی، مدیرکل روابط عمومی شورای شهر و برانی میر لونچار، معاون سفیر کرواسی و... از دیگر شخصیتهایی بودند که در مراسم دیروز حضور داشتند.
ساناز قنبری - فرهنگ و ادب / روزنامه جام جم