کشف هزاران سیگنال رادیویی جدید از منابع کیهانی نزدیک

به گزارش جام‌جم آنلاین به نقل از لایو ساینس، در راستای ابر ماژلانی بزرگ، هزاران ستاره نزدیک، ابرنواخترها و کهکشان‌های دور برای اولین بار در طول موج‌های رادیویی شناسایی شده‌اند؛ داده‌هایی که می‌توانند اطلاعات جدیدی در مورد عملکرد داخلی و تکامل این اجرام جذاب ارائه دهد.

همه تحقیقات بخشی از پروژه علوم اولیه نقشه تکاملی جهان (EMU) است که با استفاده از تلسکوپ رادیویی «ای‌اس‌کی‌ای‌پی» (ASKAP) در استرالیا، یکی از حساس‌ترین تلسکوپ‌های رادیویی در حال بهره‌برداری، انجام می‌شود. در این پروژه قرار است از جهان رادیویی برای به دست آوردن جزئیات بیشتر در مورد چگونگی تکامل آن در طول زمان اطلاعات جمع‌آوری شود.

کلارا پنوک، ستاره‌شناس دانشگاه کیل در انگلستان توضیح می‌دهد: «تصویر جدید واضح و حساس، هزاران منبع رادیویی را نشان می‌دهد که قبلاً ندیده بودیم. اکثر آنها در واقع کهکشان‌هایی هستند که میلیون‌ها یا حتی میلیاردها سال نوری فراتر از ابر ماژلانی بزرگ هستند. این کهکشان‌ها معمولاً به دلیل وجود سیاهچاله‌های عظیم در مرکزشان که در تمام طول موج‌ها به ویژه طول موج‌های رادیویی شناسایی می‌شوند، قابل مشاهده هستند. اما علاوه بر اینها، اکنون شروع به یافتن بسیاری از کهکشان‌ها کرده‌ایم که در آنها ستاره‌ها با سرعت فوق‌العاده‌ای در حال شکل‌گیری هستند. ترکیب این داده‌ها با مشاهدات قبلی اشعه ایکس، تلسکوپ‌های نوری و مادون قرمز این فرصت را فراهم می‌کند تا جزئیات فوق‌العاده‌ای را از این کهکشان‌ها به دست آوریم.»

ابر بزرگ ماژلان یک کهکشان مارپیچی کوتوله است که در دور راه شیری در فاصله حدود 160،000 سال نوری می‌چرخد. این کهکشان در نهایت، حدود 2.4 میلیارد سال دیگر، توسط کهکشان راه شیری جذب می‌شود. اما در حال حاضر، مجاورت آن، موجب شده که به نمونه جذابی برای درک ساختار کهکشان‌ها و چرخه حیات ستاره‌ها تبدیل شود.

این گروه تحقیقاتی، آنتن‌های ASKAP را به سوی این کهکشان چرخانده‌اند تا نه تنها از کل ساختار، بلکه از اجسام منفرد داخل آن مانند ستاره‌ها، ابرنواخترها و محل زایش ستاره‌ها، مانند سحابی فعال رتیل، فعال‌ترین منطقه زایش ستاره در گروه محلی کهکشان‌هاست که با سرعت غیرعادی بالایی ستاره‌ها را تشکیل می‌دهد، نیز اطلاعاتی بدست بیاورند.

شناسایی‌های انجام شده توسط این تیم تحقیقاتی از ستاره‌های تازه متولد شده تا ستاره‌های مرده (حباب‌های منبسط‌شده مواد باقی‌مانده پس از اینکه ستاره‌ای در ابرنواختر محو می‌شود) متنوع بوده است.

به گفته محققان، مشاهدات انجام شده پیشرفت قابل توجهی در بررسی‌های رادیویی قبلی از ابر ماژلانی بزرگ نشان می‌دهد که امکان شناسایی بیش از 50،000 منبع رادیویی را فراهم می‌کند. با استفاده از داده‌های‌ ترکیبی و همچنین مشاهدات جدید ASKAP، اخترشناسان قادر خواهند بود با نگاهی دقیق به این منابع، اطلاعات بیشتری در مورد آنها بدست آورند. برای مثال، سحابی‌های سیاره‌ای و بقایای ابرنواخترها موضوع تجزیه و تحلیل‌های عمیق آینده خواهند بود.

داده‌های رادیویی به دست آمده از کهکشان‌های دوری که پشت ابر ماژلانی بزرگ قرار دارند، می‌تواند برای اندازه‌گیری‌های وسیع چرخش فارادی (نحوه چرخش امواج رادیویی هنگام عبور از محیط بین کهکشانی) و هیدروژن اتمی خنثی، که برای مشخص کردن ساختار کهکشان‌ها از آن استفاده می‌شود، مورد استفاده قرار گیرد.

به گفته اندرو هاپکینز، ستاره‌شناس دانشگاه مک‌کواری در استرالیا، اکتشافات حاصل از این تحقیقات اولیه، از یک سو قدرت تلسکوپ ASKAP را در ارائه تصاویر حساس از مناطق وسیعی از آسمان نشان می‌دهد و از طرف دیگر نشانه این است که داده‌هایی است که قرار است در پایان پروژه علوم اولیه نقشه تکاملی جهان (EMU) با کمک این تلسکوپ رادیویی حاصل شوند تا چه حد قرار است شگفت‌انگیز باشند.

نتایج حاصل از این تحقیق در مجله علمی Monthly Notices of the Royal Astronomical Society منتشر شده است.