ترازنامه شرکت های بورسی

منابع و مصارف یک شرکت چیست؟

دارایی‌های یک شرکت نظیر وجوه نقد، سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت، موجودی کالا، پیش‌پرداخت‌ها و... به‌عنوان مصارف شرکت شناخته می‌شوند. در حالی که بدهی‌ها و حقوق صاحبان سرمایه به‌عنوان منابع شرکت در نظر گرفته می‌شوند.

برای مثال یک شرکت برای تامین سرمایه خود، اوراق بهادار مثل سهام منتشر می‌کند و به فروش می‌رساند. از این طریق تا حدودی سرمایه مورد نیاز اولیه خود را تامین می‌کند و ما‌بقی سرمایه از طریق سهامداران اصلی شرکت تامین می‌شود. بنابراین حقوق صاحبان سرمایه، منابعی است که متعلق به سهامداران شرکت (سرمایه، سود یا زیان انباشته) است. بخشی از سرمایه که توسط سهامداران تامین نشده می‌تواند از طریق استقراض تامین می‌شود. برای مثال تامین مالی از طریق گرفتن وام از بانک منجر به ایجاد بدهی می‌شود. بنابراین می‌توان گفت که مصارف شرکت از محل منابع آن تامین می‌شود.

در بررسی ترازنامه هر شرکت می‌توان اطلاعات مفیدی در رابطه با میزان نقدینگی شرکت، انعطاف‌پذیری مالی آن، میزان بدهی در مقابل حقوق صاحبان سهام به‌دست آورد.

نقدینگی به چه معنا است؟

به‌طور کلی نقدینگی به توانایی تبدیل یک دارایی، به وجه‌نقد اشاره می‌کند. هر چه یک دارایی راحت‌تر و سریع‌تر به وجه نقد تبدیل شود، نقدینگی آن بیشتر است. برای مثال یک ورقه بهادار نظیر سهام یک شرکت نقدشوندگی بیشتری نسبت به یک ساختمان دارد.

با بررسی میزان نقدینگی شرکت می‌توان از توانایی آن شرکت در پاسخ به اتفاقات غیرمترقبه آگاه شد. برای مثال می‌توان فهمید که اگر به‌طور ناگهانی یکی از خطوط تولید از کار بیفتد، شرکت وجه‌نقد کافی برای راه‌اندازی مجدد آن خط تولید دارد یا خیر. یا این‌که می‌تواند به سرعت دارایی‌های جاری خود را به وجه‌نقد تبدیل کند یا نه.

علاوه‌بر نقدینگی با بررسی ترازنامه می‌شود از انعطاف‌پذیری مالی شرکت‌ها نیز با‌خبر شد.

انعطاف‌پذیری مالی به چه معنا است؟

انعطاف‌پذیری مالی، به معنی این است که آیا واحد تجاری می‌تواند جریان‌های نقد خود را به‌گونه‌ای کنترل کند که شرکت بتواند در قبال رویدادها و فرصت‌های احتمالی پیش‌رو بهترین واکنش را از خود نشان بدهد.

در نقدینگی توانایی به وجه‌نقد تبدیل کردن دارایی‌ها مطرح است. در انعطاف‌پذیری مالی مدیریت این وجوه نقد مطرح است.

با بررسی ترازنامه می‌توان از میزان بدهی‌های شرکت که به آن اهرم مالی هم می‌گویند، باخبر شد. هرچه میزان بدهی‌های یک شرکت بیشتر باشد درجه اهرم مالی آن نیز بیشتر است. با بالا رفتن درجه اهرم مالی ریسک شرکت افزایش می‌یابد. استفاده از اهرم مالی در ساختار سرمایه می‌تواند منجر به افزایش سود سهامداران شود. از طرف دیگر می‌تواند منجر به ایجاد مشکلات مالی و حتی ورشکستگی نیز شود. زیرا ممکن است شرکت نتواند از عهده پرداخت به‌موقع بدهی‌ها بربیاید.

با این‌که ترازنامه اطلاعات مفیدی در رابطه با میزان نقدینگی، انعطاف‌پذیری مالی و... را در اختیار سرمایه‌گذاران و اعتباردهندگان قرار می‌دهد. اما دارای محدودیت‌هایی نیز هست. تمامی دارایی‌ها و بدهی‌ها در ترازنامه گزارش نمی‌شوند.

در شکل زیر ترازنامه یک شرکت تولیدی را مشاهده می‌کنید. همان‌طور که مشهود است، دارایی‌های شرکت در سمت راست ترازنامه و بدهی‌ها و حقوق‌صاحبان سهام در سمت چپ ترازنامه آورده می‌شود.

استفاده‌کنندگان از صورت‌های مالی با مطالعه دارایی‌ها، می‌توانند با سیاست‌های اعتباری شرکت، نوع فعالیت آن، تصمیمات مدیریت و... آشنا شوند.