محسن پاک ایین سفیر سابق ایران در آذربایجان در گفت و گو با
جام جم انلاین درباره اتش بس صورت گرفته بین ارمنستان و آذربایجان در قره باغ موقت است یا دائمی گفت: ارمنستان معمولا از آتش بس استقبال می کند چون هم موفق شده قره باغ را به صورت یک جمهوری خود خوانده مستقل دربیاورد. اگر چه هیچیک از کشورهای جهان این جمهوری را به رسمیت نمی شناسد ولی از این طریق رابطه نزدیکی با ارامنه قره باغ به دست آورده است و در اتحاد ارامنه سهمی دارد. از این رو با این منطق که اذربایجان به قره باغ حمله نکند 7 شهر آذربایجان را در اشغال خود دارد از این رو ارمنستان از جنگ استقبال نمی کند.
وی در ادامه افزود:به دلیل اینکه هفت شهر را در اشغال خود دارد و هم رابطه خوبی با ارمنی های قره باغ برقرار کرده است ولی برای آذربایجان برگرداندن این هفت شهر و تمامیت ارضی کشورش مهم است. اتش بس برای کشوری که سرزمینش در اشغال است امری قابل پذیرش نیست ایران نیز در زمان جنگ تحمیلی به همین صورت عمل کرد و تا زمانی که سرزمین های ما در اشغال عراق بود آتش بس را نمی پذیرفتیم.
این سفیر سابق تصریح کرد: اگر جزئیات این طرح این باشد که سرزمین های اشغال شده آذربایجان به خاک این کشور ملحق شود و سپس در خصوص قره باغ مذاکره کنند می توان امید داشت اتش بس پایدار باشد اما اگر ارمنستان حاضر به پس دادن شهرهای آذربایجان نشود قطعا آتش بس دوام نخواهد یافت و موضوع به شکل آتش زیر خاکستر در می آید.
وی در پاسخ به این سوال، آیا می توان گفت تنها راه حل مناقشه قره باغ مسیر گفتگو های سیاسی است؟ گفت: به هر حال باید آذربایجان راضی شود. ارمنستان 7 شهر آذربایجان را به بهانه اینکه به قره باغ حمله نشود اشغال کرده است. این کار ارمنستان خلاف مقررات بین المللی است از این رو شورای امنیت سازمان ملل با صدور 4 قطعنامه از ارمنستان خواسته است شهرهای اشغالی آذربایجان را تخلیه کند این وضعیت می تواند به صورت مسالمت آمیز و یا در سایه جنگ انجام شود. تا این شهرها از اشغال خارج نشوند مذاکره ای در رابطه قره باغ صورت نمی گیرد چون مطالبه اول آذربایجان که مساله ای کاملا حیثیتی است رفع اشغال از این هفت شهر است.
او درباره نقش مسکو در خصوص مناقشه صورت گرفته در قره باغ گفت: حدودا سه سال پیش آقای لاوروف طرحی را مطرح کرد مبنی بر اینکه ارمنستان 5 شهر آذربایجان را پس بدهد و بعد با هم مذاکره کنند و در مرحله دیگر دو شهر دیگر پس داده شود و سپس نیروهای روسی مستقر شوند تا آذربایجان حمله ای به قره باغ نداشته باشد سپس ارمنستان و آذربایجان مساله قره باغ را با مذاکره حل کنند شاید این طرح در مذاکره مسکو مطرح شود. در مرتبه قبل نیز ارمنستان طرح را نپذیرفت ولی امروز در موضوع ضعف قرار دارد و آذربایجان پیشروی هایی کرده است و شاید این طرح را بپذیرد. باید دید در هفته آینده چه اتفاقاتی رخ می دهد آیا این آتش بس برقرار می شود یا خیر؟
پاک ایین با اشاره به نقش کشورهای میانجی درباره قره باغ و اینکه چه منفعتی می برند پاسخ داد: به هر حال زمانی روسیه صاحب این منطقه بود و ناامنی را در کنار مرزهای خود و در منطقه را نمی پذیرد روسیه با هر دو کشور درگیر رابطه دارد و جنگ این روابط را با اختلال روبرو می کند و منجر به دخالت قدرتهای فرا منطقه ای از جمله آمریکا خواهد شد و این به نفع روسیه نخواهد بود و این ظرفیت میانجی گری را در خود می بیند. ایران نیز به دلیل ارتباط با هر دو کشور آمادگی خود برای میانجی گری را بارها اعلام کرده است ولی ارمنستان و آذربایجان بیشتر تمایل دارند این نقش بر عهده روسیه باشد.
