بفرمــاییـد خــانــه!

قدم اول؛ ایده
اقامتگاه‌های بومگردی، بر خلاف اسمش صرفا جایی برای اقامت مسافران نیست و اتفاقا همین هم باعث می‌شود با هتل‌های پر از امکانات فرق داشته باشد؛ چون اقامتگاه بومگردی باید ویژگی‌های یک جاذبه گردشگری را هم داشته باشد و زیبایی‌های بصری‌اش، چشم هر مسافری را بگیرد. پس اگر فکر می‌کنید ایده‌هایی جذاب و متفاوت برای چنین جایی و البته جایی برای تبدیل کردنش به چنین موقعیتی دارید، تصمیم درستی گرفته‌اید. خیلی هم نگران مجوز نباشید، چون قدیمی‌ترهای این عرصه می‌گویند اگر طبق اصول و ضوابط سازمان میراث فرهنگی پیش‌رفته باشید، با سختگیری‌های عجیب و غریب و البته نابجایی در این راه روبه‌رو نخواهید شد.
قدم دوم؛ من می‌توانم؟
برای احداث یک اقامتگاه بومگردی، سر و کارتان با سازمان میراث فرهنگی منطقه مورد نظرتان است. این سازمان ضوابطی دارد که با اجرای مو به موی آن و می‌توانید صاحب یک مرکز بومگردی در منطقه محلی خودتان باشید. حالا می‌دانید در یک اقامتگاه بومگردی، چه اتفاقی قرار است بیفتد؟ واقعیت این است که اقامتگاه بومگردی باید بتواند فرهنگ جامعه میزبان را به مهمانانش نشان بدهد، طعم خوشمزه غذاهای محلی آن منطقه را به نمایش بگذارد و بتواند با مهمانانش تبادل اطلاعات داشته باشد. پس با یک‌شغل کارمند و ارباب‌رجوع طرف نیستید و از جان و دل و البته وقت و هزینه باید مایه بگذارید. همه این ویژگی‌ها نیازمند بایدها و نبایدهای اولیه است که بدون آنها پیش رفتن این راه ممکن نیست. برای همین است که سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری ایران، آیین‌نامه‌ای برای این کار تنظیم کرده است که تمام شرایط و ضوابط اداری و چیستی و چرایی احداث یک مرکز بومگردی را به طور دقیق برای کسانی که قصد این کار را دارند توضیح و راه و روش را نشان داده است. پس اگر علاقه‌مند به تاسیس یک اقامتگاه بومگردی هستید و تصمیم به ورود به این شغل گرفته‌اید، این آیین‌نامه را بخوانید و قدم به قدم با آن پیش بروید تا به راحتی مجوزتان را در دست بگیرید.
قدم سوم، امتیاز بگیر
طبق ضوابط و آیین‌نامه معاونت گردشگری، هر اقامتگاه بومگردی درجه‌بندی خاصی دارد که نشان‌دهنده کیفیت و سطح امکانات و البته رضایت مشتریان است. برخلاف هتل‌ها که تعداد بیشتر ستاره‌هایشان نشان‌دهنده کیفیت بهتر آن هتل است، عدد یک، نشان‌دهنده بهترین سطح از کیفیت یک اقامتگاه بومگردی را نشان می‌دهد که با رعایت نکات ذکر شده در این آیین‌نامه به آن مکان تعلق گرفته است. این‌طور که در این آیین‌نامه نوشته شده است، این درجه‌بندی‌ها طبق یک‌سری امتیازات صورت می‌گیرد. امتیازاتی که امور ساختمانی، تجهیزات و خدمات مرتبط به آن 30درصد از کل امتیازات را شامل می‌شود. امور نیروی انسانی، ایمنی و بهداشت هم 30درصد دیگر و 40درصد از باقی امتیازات به امور پایداری، رعایت اصول زیست‌محیطی و ابعاد فرهنگی مربوط است که مجموع این شرایط و ارزیابی امتیازات، طبق آیین‌نامه، درجه‌بندی آن اقامتگاه را تعیین می‌کند.
قدم چهارم؛ ایمن کن
همان‌طور که در نحوه امتیازبندی آیین‌نامه سازمان میراث فرهنگی مشخص است، یکی از شروط درجه‌بندی برتر در این اقامتگاه‌ها، استاندارد سازی اقامتگاه و رعایت اصول ایمنی آن است که ارتباط مستقیم با سلامت مشتریان مجموعه دارد. پس لازم است پیش از راه‌اندازی این اقامتگاه، از نهایت دانش بومی منطقه استفاده کنید و شرایط اقامتگاه را با شرایط استاندارد بسنجید. در واقع ایمنی این خانه قدیمی باید طبق اصول فنی و مهندسی تضمین شده و در شرایط بعدی، ایمنی خدمات ارائه شده تایید شده باشد. ماجرا این است که ایمنی‌سازی محیط مورد نظر از هر جهت، از شروط اصلی مجوز گرفتن و بعد از آن، امتیازگیری اقامتگاه محسوب می‌شود.
قدم پنجم؛ آسیب نرسان!
به بهانه احداث اقامتگاه بومگردی، نمی‌توانید هر بلایی که دلتان خواست بر سر طبیعت بیاورید. مهم‌ترین بخش ماجرا این است که هر قدمی که در این راه می‌گذارید، باید بدون کوچک‌ترین آسیبی به طبیعت و منابع طبیعی باشد. این شاید یکی از اصلی‌ترین رکن‌هایی است که یک تاسیس‌کننده اقامتگاه‌های بومگردی باید آن را رعایت کند. البته همان‌طور که از اسمش پیداست، شما قرار است یک اقامتگاه بومگردی تاسیس کنید؛ پس بوم در کار شما مهم است و کسی که وارد عرصه بومگردی می‌شود، باید خیلی بیشتر از همیشه حواسش به زیست بوم آن منطقه باشد و ویژگی‌های محیطی، فرهنگی، طبیعی و اجتماعی آنجا را دست‌نخورده نگه دارد و کمترین اثر منفی را بر ساختار محیط بگذارد.
قدم ششم؛ محلی باش
بهتر است اقامتگاه ‌بومگردی مد نظرتان را در شهر و روستای خودتان تاسیس کنید تا بتوانید میزبانان بهتری برای مهمانان اقامتگاه‌تان باشید. اقامتگاه‌های محلی چیزی شبیه خانه‌های محلی اهالی است؛ در واقع باید باشد. پس دکوراسیون و رفتار میزبانان، باید آن‌طور باشد که یک خانه سنتی و آرام را برای یک مهمان تداعی کند و در محلی‌ترین حالت ممکن باشد. در واقع مسافران به دنبال اطلاعات و رفتار و غذاهای محلی و هر آن چیزی که مختص به منطقه و آن شهر است، هستند.پس بهترین کسی که می‌تواند این خدمات را به مشتریان ارائه بدهد، یکی از محلی‌های آن منطقه است و چه‌کسی بهتر از شما؟
قدم هفتم؛ توجه به محیط زیست
توجه محیط‌زیست، دقیقا همان‌چیزی است که اقامتگاه‌های بومگردی را از هتل‌ها و سایر مراکز تفریحی اقامتی، متمایز کرده است و البته هزینه‌هایی جداگانه برای تاسیس‌کننده فراهم می‌کند. مدیریت پسماند و تفکیک‌سازی زباله‌ها، صرفه‌جویی در مصرف آب با استفاده از شیرآلات ویژه و کم‌مصرف، توجه به لوله‌کشی‌ها، استفاده از سیستم‌های تصفیه مجدد آب که در هر مرکزی استفاده نمی‌شود، استفاده از پنل‌های خورشیدی برای مصرف بهینه انرژی و کارهایی از این دست، جزو فعالیت‌های جدانشدنی از اقامتگاه‌های بومگردی است که باید برایش برنامه‌ریزی داشته باشید و حساب هزینه‌هایش را بکنید.
قدم هشتم؛ بفرمایید داخل
حالا که شرایط و قوانین را بررسی و اجرا کرده‌اید، قدم بزرگی برداشته‌اید. پس می‌توانید درخواست خودتان را که راه‌اندازی یک اقامتگاه بومگردی است همراه با مدارک‌تان به اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری ببرید و منتظر کارشناسی کارشناسان سازمان باشید تا در نهایت پروانه فعالیت‌تان صادر شود و بتوانید میزبانان خوبی برای مهمانان‌تان باشید.
نگاه آخر؛ اشتغال‌زایی
اینجا یک اشتغال‌زایی اتفاق افتاده است؛ آن‌قدر که می‌تواند یک خانواده و یک روستا را درگیر خودش کند و آن روستا را رونق بدهد. به نظر می‌رسد اشتغال‌زایی به هر سبکی در شرایط فعلی جامعه، می‌تواند قدم مثبتی برای اقتصاد آن شهر و روستا باشد و راه گردشگری را به آن منطقه باز می‌کند.

برآورد هزینه احداث یک اقامتگاه بومگردی

هزینه زمین و خانه، اولین چیزی است که باید به آن فکر کنید. قیمت هر متر زمین در مناطق مختلف متغیر است.
بعد از هزینه زمین و خانه، بیشترین میزان هزینه‌ها مربوط به ساخت و ساز فضاهای لازم مانند اتاق اداری، اتاق‌های اسکان مسافران، سرویس بهداشتی، فضای سبز، نماز خانه و ... است که در اقامتگاه‌های درجه یک و 2 و 3 با هم متفاوت است و تعداد این اتاق‌ها کم و زیاد می‌شود.
تاسیسات خدماتی و ایمنی فضا هم مانند برق، آب، سوخت و ... هزینه‌آور هستند.
رساندن یک فضای خالی به یک اقامتگاه بومگردی نیازمند امکانات و وسایل خاصی است که تهیه آنها برای هرکدام از اتاق‌ها لازم است. البته چون به‌دنبال وسایل سنتی و محلی هستید، قیمت آنها از لوازم لوکس و مدرن کمتر خواهد بود.
هزینه اولیه گوشت و مرغ و مواد خوراکی برای تهیه غذاهای محلی، از هزینه‌های اصلی و غیر قابل چشم‌پوشی اقامتگاه بومگردی است.
در شرایطی که کار را به دست متخصصان پذیرایی اقامتگاه‌ها بسپرید، حقوق کارکنان را هم جزو فهرست مخارج اقامتگاه تاسیسی‌تان بدانید.

نرگس خانعلی‌زاده

جامعه