مشهورترین دعا‌ها در ماه رجب

به گزارش جام جم آنلاین از تسنیم، ماه رجب در کنار ماه شعبان و رمضان یکی از ماه‌های پر خیر و برکت مسلمانان محسوب می‌شود.

سالروز ولادت امام محمد باقر (ع) در ابتدای این روز و نیز از سوی دیگر ولادت امام علی (ع) در اواسط این ماه جلوه‌ای دیگر به این ماه عظیم‌الشأن داده است.

از دیگر سو در این ماه شریف و نورانی روز‌هایی با نام ایا‌م‌ البیض (روشنایی) است که مراسم اعتکاف در این بازه زمانی در سرتاسر کشور‌های اسلامی برگزار می‌شود.

امام کاظم (ع) در روایتی در عظمت این ماه فرمود: «رجب ماه عظیمی است که خداوند حسنات را در آن دو چندان می‏‌کند و گناهان را در آن محو می‏‌کند و کسی که یک روز از رجب را روزه بدارد، آتش دوزخ به اندازه طی کردن‏ یک سال راه از او دور می‏‌شود و کسی که سه روز روزه بدارد بهشت بر او واجب می‏‌شود؛ رَجَبٌ‏ شَهْرٌ عَظِیمٌ یُضَاعِفُ اللَّهُ فِیهِ الْحَسَنَاتِ وَ یَمْحُو فِیهِ‏ السَّیِّئَاتِ‏ مَنْ صَامَ یَوْماً مِنْ رَجَبٍ تَبَاعَدَتْ عَنْهُ النَّارُ مَسِیرَةَ سَنَةٍ وَ مَنْ صَامَ ثَلَاثَةَ أَیَّامٍ وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّةُ». (من لا یحضره الفقیه، ج‏۲، ص. ۹۲)

در این راستا اهل‌بیت عصمت و طهارت (ع) اهتمام فراوانی بر دعا و مناجات به درگاه خداوند در این ماه داشتند و نیز برای اتصال بیشتر شیعیان خویش به معنویت این ماه ادعیه و مناجات‌هایی به ایشان آموختند که در ادامه به سه نمونه از ادعیه مشهور ماه شریف رجب اشاره می‌شود:

۱. راوی می‌گوید به امام صادق (ع) گفتم جانم به فدایت به من دعایی در ماه رجب بیاموز تا خداوند به واسطه آن به من خیر و منفعت برساند. امام (ع) فرمود: این را بنویس. بسم‌الله الرحمن الرحیم و بگو در هر صبح و شب از ماه رجب و نیز در تعقیب نماز‌های یومیه:

یا مَنْ اَرْجُوهُ لِکُلِّ خَیْرٍ وَ آمَنُ سَخَطَهُ عِنْدَ کُلِّ شَرٍّ
ای آن که هر خیری را از او امید دارم و از خشمش در هر شرّی ایمنی جویم
یا مَنْ یُعْطِی الْکَثیرَ بِالْقَلیلِ
ای آن که در برابر عبادت اندک مزد بسیار عطا می‌کند
یا مَنْ یُعْطی‏ مَنْ سَئَلَهُ
ای آن که به هرکه از او بخواهد می‌بخشد
یا مَنْ یُعْطی‏ مَنْ لَمْ یَسْئَلْهُ وَ مَنْ لَمْ یَعْرِفْهُ‏ تَحَنُّناً مِنْهُ وَ رَحْمَةً
ای آن که به هر که از او نخواهد و او را نشناسد نیز می‌بخشد، عطایش از روی مهربانی و رحمت است
اَعْطِنی‏ بِمَسْئَلَتی‏ اِیَّاکَ جَمیعَ خَیْرِ الدُّنْیا وَ جَمیعَ خَیْرِ الْأخِرَةِ
با درخواستم از تو همه خیر دنیا و خیر آخرت را به من عنایت کن
وَ اصْرِفْ عَنّی‏ بِمَسْئَلَتی‏ اِیّاکَ جَمیعَ شَرِّ الدُّنْیا وَ شَرِّ الْأخِرَةِ
و با درخواستم از تو همه شره دنیا و شره آخرت را بازگردان
فَاِنَّهُ‏ غَیْرُ مَنْقُوصٍ مااَعْطَیْتَ.
زیرا آنچه را تو عطا کردی کاستی ندارد
وَ زِدْنی‏ مِنْ فَضْلِکَ یا کَریمُ؛ و از احسانت بر من بیفزای ای کریم.

راوی می‏‌گوید: پس حضرت امام صادق (ع) محاسن شریف‏ خود را با انگشتان دست چپ خود گرفت و این‏ دعا را به حال التجا و تضرّع به حرکت دادن انگشت سبّابه دست راست خواند و بعد گفت:

«یاذَا الْجَلالِ ‏وَ الْاِکْرامِ، یا ذَاالنَّعْمآءِ وَ الْجُودِ، یا ذَا الْمَنِّ وَ الطَّوْلِ، حَرِّمْ شَیْبَتی‏ عَلَی النَّارِ»

ای دارای بزرگی و بزرگواری، ای دارای بخشش و جود، ای دارای عطا و کرم، محاسنم را بر آتش دوزخ حرام کن.

منبع: إقبال الأعمال (ط - القدیمة) ابن طاووس، ج‏۲، ص. ۶۴۴

۲. شیخ در کتاب «مصباح» از معلّی بن خنیس از امام صادق (ع) روایت کرده: در ماه رجب این دعا را بخوان:

اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ صَبْرَ الشَّاکِرِینَ لَکَ وَ عَمَلَ الْخَائِفِینَ مِنْکَ وَ یَقِینَ الْعَابِدِینَ لَکَ
دایا شکیبایی شاکرانت و کردار ترسیدگانت و باور عبادت‌کنندگانت را از تو می‌خواهم.

اللَّهُمَّ أَنْتَ الْعَلِیُّ الْعَظِیمُ وَ أَنَا عَبْدُکَ الْبَائِسُ الْفَقِیرُ أَنْتَ الْغَنِیُّ الْحَمِیدُ وَ أَنَا الْعَبْدُ الذَّلِیلُ
خدایا تو برتر و بزرگی و من بنده بینوا و تهیدستم، تو بی نیاز و ستوده‌ای و من بنده خوارم

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ امْنُنْ بِغِنَاکَ عَلَی فَقْرِی وَ بِحِلْمِکَ عَلَی جَهْلِی وَ بِقُوَّتِکَ عَلَی ضَعْفِی یَا قَوِیُّ یَا عَزِیزُ
خدایا بر محمّد و خاندانش درود فرست و عطای این خواسته‌ها را بر من منت بگذار به توانگری‌ات بر تهیدستی‌ام و به بردباری‌ات بر نادانی‌ام، به توانت بر ناتوانی‌ام،‌ای عزیز

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الْأَوْصِیَاءِ الْمَرْضِیِّینَ وَ اکْفِنِی مَا أَهَمَّنِی مِنْ أَمْرِ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ
خدایا بر محمّد و خاندانش آن جانشینان پسندیده درود فرست و مرا از کار‌های دنیا و آخرت نسبت به چیزی که بی‌تابم کرده کفایت کن،‌ای مهربان‌ترین مهربانان.

مؤلف گوید: سیّد ابن طاووس هم این دعا را در کتاب «اقبال» نقل کرده و از نقل او پیداست که این دعا از جامع‌ترین دعاهاست و در تمام اوقات می توان آن را خواند.

منبع: مصباح المتهجد و سلاح المتعبد شیخ طوسی، ج‏۲، ص. ۸۰۲

۳ ـ. ابی معشر می‌گوید امام صادق (ع) هنگامی که ماه رجب می‌رسید، هر روز این دعا را می‌خواند:

خَابَ الْوَافِدُونَ عَلَی غَیْرِکَ وَ خَسِرَ الْمُتَعَرِّضُونَ إِلا لَکَ وَ ضَاعَ الْمُلِمُّونَ إِلا بِکَ
آنان که بر غیر تو بار یافتند ناامید گشتند و آنان که به کاری جز توجه به تو پرداختند زیانکار شدند، و آنان که به درگاه غیر تو وارد شدند به تباهی رسیدند

وَ أَجْدَبَ الْمُنْتَجِعُونَ إِلا مَنِ انْتَجَعَ فَضْلَکَ بَابُکَ مَفْتُوحٌ لِلرَّاغِبِینَ
و سودجویان دچار قحطی شدند، مگر آنان که از فضل تو سود جستند، درِ رحمتت به روی مشتاقان باز است

وَ خَیْرُکَ مَبْذُولٌ لِلطَّالِبِینَ وَ فَضْلُکَ مُبَاحٌ لِلسَّائِلِینَ وَ نَیْلُکَ مُتَاحٌ لِلْآمِلِینَ وَ رِزْقُکَ مَبْسُوطٌ لِمَنْ عَصَاکَ
خیرت به خواهندگان عطا شده، احسانت برای نیازمندان گواراست و عطایت برای آرزومندان آماده است و روزی‌ات حتی برای روگردانان از فرمانت گسترده است

وَ حِلْمُکَ مُعْتَرِضٌ لِمَنْ نَاوَاکَ عَادَتُکَ الْإِحْسَانُ إِلَی الْمُسِیئِینَ وَ سَبِیلُکَ الْإِبْقَاءُ عَلَی الْمُعْتَدِینَ
و بردباری‌ات کسانی را که به دشمنی‌ات برخاسته اند نیز شامل است، شیوه ات به بدکاران احسان و روشت زندگی بخشیدن به متجاوزان است

اللَّهُمَّ فَاهْدِنِی هُدَی الْمُهْتَدِینَ وَ ارْزُقْنِی اجْتِهَادَ الْمُجْتَهِدِینَ
خدایا مرا به راه ره‌یافتگان بدار و تلاش تلاش‌گران را روزی‌ام فرما

وَ لا تَجْعَلْنِی مِنَ الْغَافِلِینَ الْمُبْعَدِینَ وَ اغْفِرْ لِی یَوْمَ الدِّینِ
و مرا از بی خبران دورشده قرار مده و روز جزا آمرزشت را نصیبم کن.

منبع: إقبال الأعمال (ط - القدیمة) ابن طاووس، ج‏۲، ص. ۶۴۳