مروری بر چهره‌هایی که با دولت دوازدهم خداحافظی کردند

ریزش ژنرال‌ها

با استعفای حسن قاضی‌زاده‌هاشمی، یکی از چهره‌هایی که در پایان دولت یازدهم به‌عنوان برگ برنده حسن‌روحانی برای انتخابات ریاست‌جمهوری دوازدهم به حساب می‌آمد از دولت جدا می‌شود. در دولت یازدهم وزیران خارجه و بهداشت، بار اصلی دولت را حداقل در افکار عمومی بر عهده داشتند و یکی توافق برجام را پیش می‌برد و دیگری طرح تحول سلامت را. اما اکنون هر دو طرح در وضعیت مبهمی به‌سر می‌برند و در صورت قطعی شدن خداحافظی قاضی‌زاده از دولت، وضع طرح تحول سلامت از شرایط فعلی هم مبهم‌تر می‌شود. قاضی‌زاده در شرایطی ساز جدایی از دولت را کوک کرده که پیش از او هم برخی دیگر از یاران روحانی هر کدام از مسیری، کابینه را ترک کرده‌اند. تحولات در دولت دوازدهم عمدتا ریشه اقتصادی داشته که البته با مسائل سیاسی گره خورده است و برخی معتقدند گرچه جدایی بعضی چهره‌ها از دولت به‌واسطه اختلافات کارشناسی در مسائل اقتصادی است، اما از برخی دلایل سیاسی در این زمینه هم نباید غفلت کرد؛ دلایلی که از جمله آنها می‌توان به انتخابات‌های آینده و ضرورت مبرا بودن از عملکرد نه‌چندان قانع‌کننده دولت در عرصه اقتصادی اشاره کرد.
کد خبر: ۱۱۸۶۰۳۶

بدرقه قاضی‌زاده با کنایه‌های تند نوبخت
وزیر بهداشت، یکی از دلایل استعفای خود را اختلاف‌نظر با سازمان برنامه و بودجه درباره بودجه وزارت بهداشت و تاخیر در پرداخت پاداش بازنشستگان وزارت بهداشت عنوان کرده است.
محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس‌جمهور دیروز در حاشیه جلسه دولت در ارتباط با استعفای قاضی‌زاده گفت: آنچه در چند روز گذشته میان دولت و وزیر بهداشت رخ داده، اختلاف نظر دکتر هاشمی با بودجه سال آینده است و وزیر به همین دلیل استعفای خود را تقدیم رئیس‌جمهور کرد. رئیس‌جمهور با توجه به این‌که ایشان را وزیری بسیار لایق و فردی با عملکرد بالا می‌داند تاکنون برای پذیرش استعفا مقاومت کرده‌ و سعی بر این است که مشکل با گفت‌وگو حل شود.
رئیس دفتر رئیس‌جمهور افزود: تصمیم هرچه باشد، ما آقای هاشمی را سرمایه دولت می‌دانیم و عملکرد و زحمات او همواره مورد تکریم و قدردانی است. امیدواریم همراه دولت باشند و اگر هم به هر دلیلی جدا شدند حتما از نظراتشان و وجودشان استفاده خواهیم کرد، ولی تلاش آقای رئیس‌جمهور بر حفظ ایشان است.

نوبخت: پول افتتاح ها را از کجا آوردید؟
واعظی تنها عضو دولت نبود که دیروز درباره استعفای قاضی‌زاده صحبت کرد و محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه هم دیروز درباره اعتراضات بودجه‌ای وزیر بهداشت توضیح داد که البته توضیحاتش با گلایه‌هایی از وزیر بهداشت همراه بود. به گزارش فارس، رئیس سازمان برنامه با لحنی تند درباره اختلاف نظر قاضی زاده هاشمی با وزیر پیشین رفاه در گذشته، گفت: یک مدتی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و دکتر ربیعی زحمتکش مورد خطاب بود. اصلا آن سازمان بیمه سلامت هم کنده شد و به وزارت بهداشت رفت.
اگر می‌خواهید سازمان برنامه و بودجه را هم بکنیم و ببریم آنجا بگذاریم؟ می‌خواهید ما هم مستعفی شویم. اینها که مشکل کشور را حل نمی‌کند.
نوبخت ادامه داد: بنده هم می‌توانم در جمع بازنشستگان شرکت کنم و بگویم پول به شما داده نشده و با دستمالی اشکم را هم پاک کنم؛ این که مشکل بازنشستگان را حل نمی‌کند. چطور شد مشکل بازنشستگان دو تا دستگاه دیگر حل شد، اما مشکل این بازنشستگان حل نشد؟
نوبخت با بیان این‌که اقدام انجام شده برای پرداخت بدهی بازنشستگان وزارت آموزش و پرورش، در خصوص وزارت بهداشت قابل اجرا نبود، گفت:‌ تاکنون 3000میلیارد تومان برای پرداخت بدهی‌های وزارت بهداشت اختصاص یافته و با وجود آن‌که این ردیف‌ها را کامل پرداخت کردیم، مجبور شدیم ۵۰۰ میلیون یورو با اجازه مقام معظم رهبری از صندوق ذخیره ارزی برای بدهی دارویی وزارت بهداشت اختصاص دهیم.
رئیس سازمان برنامه و بودجه یادآور شد: وزارت بهداشت تاکنون 3000 میلیارد تومان از اعتبار طرح‌های عمرانی را علی‌الحساب برای بدهی دارو دریافت کرده است و در ابتدای سال برای آن‌که طرح سلامت به مشکل برنخورد و وزیر بهداشت دچار استرس نشود، منابع را با توافق به وزیر بهداشت ارائه دادیم تا براساس آن منابع برنامه‌ریزی کند.
رئیس سازمان برنامه و بودجه با طرح این سوال کنایه‌آمیز که «روبان‌هایی که هر پنجشنبه به عنوان افتتاح بیمارستان پاره می‌شود، چگونه تامین می‌شود»‌گفت: افتتاح‌ها نتیجه همراهی سازمان مدیریت است و وزارت بهداشت باید 3000 میلیارد تومان هزینه‌های علی‌الحساب را که متعلق به هزینه‌های عمرانی است، برگرداند.
وی با تاکید بر این‌که دولت هزینه‌های آموزش و اشتغال هم دارد، افزود: کشور دچار دشواری است و باید همه مشکلات و مسائل را برطرف کنیم. این‌که یک بخش صرفاً مطالبه بودجه کند درست نیست و نباید از نظر سیاسی، ناراحتی‌های وزیر را پیگیری کرد. اگر قرار باشد مسائل را صرفا با هزینه‌کردن حل کنیم، هر شخصی می‌تواند انجام دهد.

طیب‌نیا نیامد
پس از استیضاح وزیر اقتصاد، گمانه‌زنی‌هایی از بازگشت علی‌ طیب‌نیا، وزیر اقتصاد دولت یازدهم به دولت مطرح شد که البته نهایتا اتفاق نیفتاد. طیب‌نیا در ابتدای دولت یازدهم، بیشترین رای اعتماد را در میان وزیران پیشنهادی از مجلس گرفت و عملکرد قابل قبولی در دولت یازدهم داشت. بر همین اساس معرفی نشدن او برای عضویت در دولت دوازدهم سوال‌برانگیز بود.
برخی خبرهای غیررسمی در ابتدای دولت دوازدهم که چند ماه قبل هم پس از استیضاح کرباسیان مطرح شد حکایت از این داشت که طیب‌نیا برای پذیرفتن وزارت اقتصاد، درخواست‌هایی داشته که برآورده نشده است.
از جمله این درخواست‌ها هماهنگ بودن رئیس سازمان برنامه و بودجه و رئیس بانک مرکزی با وزیر اقتصاد بود که ظاهرا با مخالفت دولت مواجه شده است. به همین دلیل طیب‌نیا اخیرا به عضویت شورای پول و اعتبار منصوب شد که یک جایگاه حاشیه‌ای برای وزیر اسبق اقتصاد محسوب می‌شود.

رفتن مغز متفکر اقتصادی دولت
دولت دوازدهم از همان ماه‌های اولیه در مدیریت مسائل اقتصادی کشور با مشکلاتی روبه‌رو شد و اعلام دلار 4200 تومانی از سوی جهانگیری در 20 فروردین 97، (که به توزیع 18میلیارد دلار ارز در کشور منجر شد )اختلافاتی در دولت ایجاد کرد. اختلافاتی که نهایتا به خداحافظی مسعود نیلی، دستیار ویژه رئیس‌جمهور در امور اقتصادی از دولت انجامید.
از نیلی به‌عنوان مغز متفکر اقتصادی دولت نام برده می‌شد و خیلی‌ها بر این اعتقاد بودند سیاست‌های اقتصادی دولت برگرفته از تفکرات این اقتصاددان است. او انتقاداتش از دولت را اواخر تابستان و اوایل مهر علنی و در گفت‌وگویی اعلام کرد از پاییز سال 96، که افزایش قیمت دلار شروع شد مسؤولیتی در تصمیم‌گیری‌های اقتصادی دولت ندارد. وی همچنین در واکنش به اظهار نظر حسا‌م‌الدین آشنا، مشاور رئیس‌جمهور که در تشریح چگونگی تصویب دلار 4200 تومانی از موافقت نیلی با این نرخ خبر داده و گفته بود که تنها مخالف دلار 4200 تومانی، رئیس‌جمهور بوده است، گفت: چقدر خوب بود اگر فایل صوتی این جلسه با توجه به اهمیت اظهارنظرها و این‌که بعید است نکته محرمانه‌ای داشته باشد انتشار عمومی پیدا می‌کرد.
گمانه‌زنی‌ها و اخبار غیررسمی درباره رفتن نیلی از دولت تا چند وقت پیش ادامه داشت و نهایتا اواخر آبان بود که اعلام شد رئیس‌جمهور با استعفای نیلی موافقت کرده است.

برکناری سیف
ولی‌ا... سیف، رئیس کل بانک مرکزی، اولین چهره‌ اقتصادی بود که پس از انتقادات فراوان از عملکرد دولت بویژه در بازار طلا و ارز، اوایل مرداد از دولت جدا شد. در خبرهای رسمی، دلیل رفتن او پایان دوره ماموریت‌ پنج‌ساله‌اش اعلام شد، اما تحلیل‌ها در فضای غیررسمی چیز دیگری بود. به‌ویژه این‌که پس از برگزاری دادگاه‌های ویژه اقتصادی از سیف نیز صحبت به میان آمد و اعلام شد از او تحقیقات به‌عمل آمده و فعلا ممنوع‌الخروج است. سیف در حال حاضر به‌عنوان مشاور رئیس‌جمهور در امور پولی و بانکی مشغول است. با این حال، سیف در اولین مصاحبه پس از رفتن از بانک مرکزی، ‌اعلام کرد با تصمیم دولت درباره دلار 4200 تومانی مخالف بوده و همان زمان در مخالفت با این تصمیم ‌استعفا کرده بود. با اعلام مخالفت سیف و نیلی با تصمیم ارزی فروردین‌ماه دولت، مهم‌ترین سوال این است که پس چه کسی این طرح را مطرح کرده بود، چراکه حسن روحانی هم اخیرا اعلام کرد که او هم با این تصمیم مخالف بوده است!

برکناری دو چهره اقتصادی با استیضاح
تابستان امسال دو چهره اقتصادی دیگر یعنی وزیر‌کار و وزیر اقتصاد هم از دولت جدا شدند که البته این‌بار مجلس این کار را کرد. دلیل آن هم این بود که با وجود انتقادات فراوان نسبت به عملکرد اقتصادی دولت، اقدام مشهودی دیده نمی‌شد و نمایندگان با وجود این‌که اصرار داشتند ترمیم کابینه از سوی دولت صورت گیرد پس از بی‌توجهی دولت تصمیم گرفتند راسا در این زمینه اقدام کنند. در همان مقطع برخی تحلیل‌ها حاکی از این بود که دولت با برخی تغییرات در کابینه مشکلی ندارد، اما ترجیح می‌دهد این‌کار از سوی مجلس انجام شود. برخی اظهار نظرها در آن مقطع هم موید این تحلیل بود. به‌عنوان مثال در شرایطی که استیضاح علی ربیعی، وزیر وقت کار و مسعود کرباسیان، وزیر وقت اقتصاد به ترتیب قرار بود 17 مرداد و 4 شهریور برگزار شود، حسین مقصودی، عضو کمیسیون شوراهای مجلس روایتی از دیدارش با معاون پارلمانی رئیس‌جمهور بیان کرد که حکایت از تمایل دولت به کنار گذاشته‌شدن یکی از وزرا داشت.
وی در این خصوص گفت: چند روز پیش با آقای امیری، معاون پارلمانی رئیس‌جمهور صحبت کردم که بین ربیعی و کرباسیان چه کنیم، به من گفت از کرباسیان دفاع کنید اما ربیعی را خودتان می‌دانید!
نهایتا، هم ربیعی و هم کرباسیان از سوی مجلس استیضاح شده و نتوانستند مجددا رای اعتماد بگیرند و از دولت کنار گذاشته شدند. با این حال از گوشه و کنار شنیده می‌شد که اگر روحانی شخصا در جلسه استیضاح شرکت و از وزرایش دفاع می‌کرد، آنها برکنار نمی‌شدند. کرباسیان پس از کنار گذاشته شدن از وزارت اقتصاد با وجود بازنشسته بودن با استفاده از اجازه‌ای که دولت از رهبر انقلاب گرفت به‌عنوان رئیس شرکت ملی نفت ایران منصوب شد و اکنون در این مسؤولیت فعالیت می‌کند.

رفتن مرد طلبکار کابینه
در مدتی که رئیس‌جمهور قرار بود گزینه‌های جدید وزارت اقتصاد و کار را پیشنهاد کند گمانه‌زنی‌های مختلفی مبنی بر این‌که احتمالا علاوه بر این دو وزارتخانه، تغییر دیگری هم در دولت انجام خواهد شد مطرح شد. این گمانه‌زنی‌ها با علنی شدن اختلافات عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی با رئیس‌جمهور قوت گرفت و نهایتا عباس آخوندی نامه استعفایش را در رسانه‌ها منتشر کرد. آخوندی در نامه استعفای خود خطاب به رئیس‌جمهور با اشاره به اختلافاتش نوشت: با این سطح از تفاوت دیدگاه، از حیث اخلاقی ادامه کار من درست نیست و این حق شماست که وزیر همراه‌تری را در دولت داشته باشید. اختلاف آخوندی با رئیس‌جمهور و استعفایش در حالی بود که روحانی در ابتدای دولت دوازدهم در جلسه رای‌اعتماد به وزرا، از آخوندی به عنوان یکی از وزرایی یاد کرد که نامشان در جامعه بین‌المللی، برند است و برای همه دنیا جذاب و آشناست. وی گفته بود: ما در وزارت راه و شهرسازی وزیری می‌خواهیم که بتواند میلیاردها دلار سرمایه خارجی را بدون گرفتن گارانتی از دولت وارد کشور کند؛ ما در این وزارتخانه آقای آخوندی را می‌خواهیم که با مقاومت کامل بگوید بدون نیاز به استفاده از بودجه کشور هواپیما خریده و قراردادهای بزرگی با شرکت‌های بزرگ اروپایی امضا کرده است. آخوندی پس از رفتن از دولت به عنوان یکی از گزینه‌های شهرداری تهران مطرح شد که البته نهایتا در رقابت با حناچی از این مسؤولیت باز ماند. برخی خبرهای غیررسمی، مخالفت دولت را یکی از دلایل رای‌ندادن اعضای شورای شهر به آخوندی عنوان کردند. آخوندی در این مدت، در اظهارنظرهایی که داشته مخالفت خود با سیاست‌های دولت روحانی را با زبان کنایه اعلام کرده است.

مشاورانی که دیگر دفاع نمی‌کنند
محمدرضا نعمت‌زاده و اکبر ترکان که مسؤولان ستاد انتخاباتی حسن روحانی در سال 92 بودند و در دولت یازدهم، حضور موثری داشتند، در دولت دوازدهم به حاشیه رفته‌اند. این دو که در دولت یازدهم در دفاع از دولت، فعال بودند و بخشی از بار جریان رسانه‌ای دولت را به دوش می‌کشیدند، اکنون مدت‌هاست دیگر دفاعی از دولت روحانی نمی‌کنند.

حسین نیکپور

سیاسی

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها