نویسنده روشنایی

اصلا مگر می‌شود برای برخی فهرست نوشت؛ کسانی که وقتی سراغشان می‌روی دریای تلاش و فعالیت بوده‌اند. برای همین فهرست کردن فعالیت‌های آنها کار دشواری است.

شاید اگر بخواهیم اسم ببریم افراد زیادی باشند که این‌طور بوده‌اند. یعنی آن قدر تلاش کرده‌اند که نوشتن فهرست فعالیت‌ها و تلاش‌هایشان کار سختی است و دیگر کسی به فهرست فعالیت‌های آنها کاری ندارد، بلکه فقط خودشان اهمیت پیدا کرده‌اند و آن قدر مهم شده‌اند که دیگر کسی از آنها فهرست فعالیت نمی‌خواهد. البته نباید این وسط موضوع فهرست‌سازی با تلاش بی‌وقفه مخلوط شود، چون برخی هستند که تمام تلاش‌شان را می‌کنند فقط فهرست داشته باشند و سودمند بودن برایشان محلی از اعراب ندارد.

حالا فرهاد حسن‌زاده یکی از همان‌هایی است که اگر کسی بخواهد فهرستی از کارهایی که انجام داده، جمع کند حتما کار برایش دشوار خواهد شد. بماند که نوشتن از جوایز و تقدیرنامه‌هایی که از مجامع بین‌المللی گرفته هم در نوع خود کار دشواری است.

اصالتا آبادانی است. متولد 1341 ماه فروردین. او را با کتاب‌های کودک و نوجوان بیشتر می‌شناسند، ولی باید گفت برای بزرگسالان هم کتاب نوشته ولی این نویسنده جهانی ایرانی که کتاب‌هایش به زبان‌های دیگر هم ترجمه شده را در دنیا با آثاری که برای کودکان و نوجوانان نوشته می‌شناسند. او برای فعالیتش در زمینه‌های مختلف این‌طور توضیح می‌دهد: «من از پراکنده‌کاری خوشم نمی‌آید، ولی به نظرم تنوع کاری
یک نوع توانایی است». او نوشتن برایش از هرکاری مهم‌تر است و برای همین تلاش می‌کند از حواشی دور باشد: «دور و بر خودم را خلوت و سعی می‌کنم کار اضافی‌ای انجام ندهم و فضایی ایجاد کنم که بتوانم بنویسم.»

همین که نام فرهاد حسن‌زاده برده می‌شود بسیاری یاد کارهای خاطره‌انگیز او از سال‌های ابتدایی دهه 70 تا امروز می‌افتند و هرکس به فراخور سن و سالش دوره‌ای مخاطب کارهای او بوده است. جنگ تحمیلی زمینه مهاجرتش از آبادان می‌شود و همین جنگ که کودکان و نوجوانان بسیاری در آن شهید شدند سبب شد حسن‌زاده برای مدتی نتواند بنویسد و اولین کتابش را پس از جنگ در سال 1370 منتشر کرد. برای همین است که در بسیاری از آثار او نقش جنگ و قربانیان بی‌گناه آن (یعنی کودکان) بسیار پررنگ است و نویسنده در آثارش کوشش کرده به روش‌های مختلف به جنگ بپردازد. او که خود طعم جنگ را چشیده، در آثارش تلاش می‌کند از تلخی‌های آن بگوید و آن را به کودکان، که بزرگ‌ترهای آینده هستند نشان دهد تا در بزرگسالی‌شان دست به جنگ‌افروزی نزنند. او شخصیت‌هایی را خلق می‌کند که درگیر جنگ بودند و از آن تاثیر پذیرفتند. کودکانی که نقص عضو شدند یا پدر و مادرهایی که بر اثر حملات موشکی کشته شده و فرزندان‌شان بی‌سرپرست مانده‌اند.

«در سکوت و تاریکی شب‌ها، قصه‌هایی برای روشنایی نوشته‌ام، بچه‌ها را خندانده‌ام، گریانده‌ام. به آنها امید داده‌ام، تلنگر زده‌ام، راه را نشان‌شان داده‌ام. خوبی و بدی و زشتی و زیبایی و همه و همه. بی‌خستگی کار کرده‌ام و برای هر کتاب بخشی از وجودم را بخشیده‌ام.» این بخشی از یادداشت نویسنده پس از شرکت در نمایشگاه کتاب بلونیاست که آنجا به عنوان کاندیدای جایزه هانس کریستین اندرسن حضور داشته و خب از برنده نشدن حرف زده و مهم‌تر از آن یادآور شده برای هر کتابی که نوشته بخشی از وجودش را آنجا گذاشته است. این یعنی حسن‌زاده خود را در کتاب‌هایش تکثیر کرده که آدم را یاد خلقت می‌اندازد.

حسن‌زاده‌ای که این روزها 56 ساله شده خود را نویسنده روشنایی می‌داند. اتفاقی که در روزگاری که تاریکی غالب است یک نقطه امیدبخش است. او حالا مجدد از سوی شورای کتاب کودک به عنوان نامزد ایران برای جایزه جهانی هانس کریستین اندرسن در سال 2020 معرفی شده و این اتفاق مهمی است. این جایزه به نوبل ادبیات کودک مشهور است و نویسنده سال‌های کودکی و نوجوانی بسیاری از ما مجدد نامزد این جایزه شده و این افتخار بزرگی است.

انگار بی‌سر و صدا بودن و اهل هیاهو نبودن، رفتار اغلب آدم‌هایی است که قلم در دست دارند. انگار آنها که قلم به‌دست می‌گیرند تفاوت‌هایی با دیگران دارند و سکوت کردن برایشان مهم‌تر از جنجال کردن است. آقای حسن‌زاده هم یکی از همین افراد است که با وجود کارنامه سنگین و درخشان، اما هیچ‌گاه هیاهو نکرده و فقط برای بچه‌ها نوشته و بی‌خستگی کار کرده است. این نویسنده که این روزها عدد کارهایش از شماره بالاتراست، تنها نوشتن برایش اهمیت دارد و نان خود را از تنور متن بیرون کشیده و به حواشی کاری نداشته است.

برگزیده آثـــــــــار

هستی

264 صفحه

نشر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان

رمان هستی، نوشته فرهاد حسن‌زاده، یکی از موفق‌ترین نمونه‌های رمان نوجوان تالیفی در سال‌های اخیر است. با این که بستر زمانی آن اوایل جنگ تحمیلی عراق علیه ایران را
در بر می‌گیرد، اما بسیاری از نوجوانان امروز می‌توانند خودشان را در آینه «هستی» ببینند: دختری که دوست دارد پسر باشد، فوتبال بازی کند و از عروسک متنفر است.

زیبا صدایم کن

191 صفحه

نشر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان

زیبای کتاب «زیبا صدایم کن» دختر 15 ساله‌ای است که در موسسه‌ای زیر نظر بهزیستی زندگی می‌کند. مادر معتادش ازدواج کرده و پدرش به سبب بیماری روانی در آسایشگاه بیماران روانی بستری است. زیبا در روز تولدش به پدر کمک می‌کند تا از آسایشگاه فرار کند. پدر موتور یکی از کارکنان آسایشگاه را می‌دزد تا ...

هویج بستنی

128 صفحه

نشر افق

این کتاب شامل ده داستان طنزآمیز اجتماعی است. در کتاب «هویج بستنی» داستان‌های ساده از دل اتفاقات روزمره انسان‌ها، هر کدام با طرح و ماجرای خود پدید می‌آیند و به همدیگر پیوندی ندارند. پندهای نهفته در این کتاب می‌تواند نوجوانان را وادار کند دور و برشان را بهتر ببینند و از کنار چاله چوله‌های روزگار بی‌تفاوت نگذرند.

دیو دیگ به‌سر

55 صفحه

نشر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان

در روستایی که مردمان خیلی ساده و ترسویی زندگی می‌کردند، چوپانی بود به‌نام سمندر که پسری به‌نام دلاور داشت. آنها 40 بره و یک بز داشتند. 40 بره یک طرف و بز هم یک‌طرف! بزی شیطان و بازیگوش! روزی از روزها بزبزک از گله جا می‌ماند. او راه روستا را بلد است، او آنقدر می‌آید تا به چشمه می‌رسد...