هجوم برای فروش دلارهای خانگی

فعالان بازار ارز می‌گویند کاهش نرخ‌ها در بازار آزاد به دلیل افزایش عرضه به سبب ورود ارزهای خانگی به بازار بود تا دلار به محدوده 16هزار تومان و یورو به 18هزار و 600 تومان برسد. دیروز بازار طلا و سکه نیز تحت تاثیر دو عامل اصلی یعنی کاهش بهای هر اونس طلا در بازارهای جهانی و ریزش قیمت دلار در بازار آزاد، روند نزولی به خود گرفت و هر قطعه سکه تمام بهار آزادی با کاهش 400 هزار تومانی چهار میلیون و 580هزار تومان عرضه شد.

به گفته فعالان بازار ارز، تصمیم بانک مرکزی برای فروش ارز خدماتی از طریق 11 بانک عامل و مصوبه این هفته شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا درباره اختیارات کامل بانک مرکزی برای مدیریت بازار، عده‌ای از دارندگان ارز را برای فروش ترغیب کرده است.

با نزولی شدن قیمت دلار، به نظر می‌رسد دلارهای خانگی راهی بازار شده‌ و این روند در روزهای آینده نیز ادامه پیدا کند. درباره میزان ارزی که در دست مردم است، آمار دقیقی موجود نیست. تا قبل از بحران ارزی امسال، رقم دلارهای خانگی حدود 20 میلیارد دلار برآورد می‌شد. در یک سال اخیر با توجه به هجوم بی‌سابقه نقدینگی سرگردان به بازار ارز، می‌توان حدس زد حجم ارزهای خانگی بشدت افزایش یافته باشد. حشمت‌ا... فلاحت پیشه رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هم می‌گوید اگر یک پنجم دلارهایی که مردم نگه می‌دارند به بازار بیاید قیمت ارز شکسته می‌شود.

در یک سال گذشته، به علت ولع مردم برای خرید دلار با هدف حفظ ارزش دارایی‌شان، هرچقدر بانک مرکزی به صرافی‌ها ارز تزریق کرد، فورا فروش رفت. طبیعی است افرادی که دلار را با نرخ‌های پایین خریداری کرده‌اند، این روزها با شنیدن زمزمه ارزانی دلار، به دنبال فروش ارزهای خود افتاده‌اند تا سودشان کمتر نشود. اما افرادی که در هفته‌های اخیر دلار را با نرخ 15 تا 20 هزار تومان خریده‌اند، قطعا در شرایط کنونی زیان هنگفتی می‌کنند. از آنجا که بازار ارز بازار بسیار پرریسکی است، زیان‌هایی که نصیب خریداران معمولی می‌شود، قطعی است.

از سوی دیگر هشدار رئیس قوه قضاییه به گردانندگان سایت‌های قیمت ساز ارز، موجب شد این سایت‌ها هم روز گذشته دست از بازارسازی بردارند. در این سایت‌ها و خصوصا کانال‌های تلگرامی وابسته به آنها، قیمت دلار به طور غیرواقعی و بالاتر از رقمی که در بازار آزاد و در صرافی‌ها خرید و فروش می‌شود، حتی به صورت شبانه که بازار تعطیل است، قیمت‌گذاری می‌شد و مردم با مشاهده نرخ‌های اعلامی، تصور می‌کردند روند گرانی دلار سرسام‌آور است که این مسأله موجب هجوم مردم برای خرید دلار و التهاب بیشتر بازار می‌شد.

هرچند به گفته مسؤولان دولتی، میزان مبادله نرخ ارز در بازار آزاد کمتر از 3 درصد کل مبادلات ارزی کشور است، اما قیمت دلار در بازار آزاد، شاخص‌ تعیین‌کننده در اقتصاد کشور محسوب می‌شود و انتظار می‌رود با کنترل این بازار و حذف دلالان سودجو، بازار ارز بتدریج آرام شود.

مردم فروشنده شدند

با روند نزولی قیمت‌ها در بازار ارز، از ظهر دیروز مردم عادی و دلالان راهی بازار شدند و دلارهای خود را فروختند. بازار ارز دوشنبه را با روندی ریزشی شروع کرد و معاملات دلار از حدود ۱۷ هزار تومان آغاز شد، اما به مرور به کمتر از این رقم رسید. یورو نیز که روز یکشنبه تا ۲۰ هزار تومان معامله شد، به کمتر از ۱۹ هزار تومان رسید.

بازار ارز غیررسمی تهران در حومه میدان فردوسی از بعدازظهر دوشنبه شاهد رفت و آمد افرادی بود که در روزهای قبل برای حفظ دارایی خود دلار خریده بودند، فارغ از این‌که آن‌قدرها هم این بازار قابل اطمینان نبوده و مشخص نیست دلارهای خریداری‌شده آنها بتواند سود منطقی برایشان به ارمغان آورد.

بیش از آن‌که در بازار حضور پررنگ دلالان مشهود باشد، افرادی خودنمایی می‌کردند که به میزان اندک ارز در اختیار داشته و با شنیدن پیش‌بینی‌هایی مبنی بر کاهش قیمت طی روزهای آینده روانه بازار شده‌اند تا دلارهای خود را بفروشند. البته در این میان افرادی نیز همچنان به افزایشی شدن نرخ ارز امیدوارند و حاضرند همچنان دلار بخرند، اما سود و زیان آنها نامشخص است.

در حالی که هفته گذشته قیمت دلار به 19 هزار تومان هم رسیده بود، دیروز برخی دلالان دلار را ۱۵ هزار و ۷۰۰ تومان می‌خریدند و ۱۶ هزار و ۲۰۰ تومان می‌فروختند. دوشنبه در سامانه نظارت ارز (سنا) که میانگین فروش ارز در صرافی‌ها و حواله‌های ارزی در نیماست، هر یورو 11 هزار و 965 تومان و هر دلار 16 هزار و 435 تومان قیمت داشت و بهای هر یوآن چین به 1718 تومان و درهم امارات به 3500 تومان رسید.

بازار ارز از گرانی اشباع شد

رئیس سابق شورای عالی کانون صرافان، فروکش کردن تب خرید ارز و تبدیل دارایی‌ها، افزایش عرضه ارز در واکنش به افت نسبی قیمت‌ها، کاهش تقاضای ارز مسافرتی در فصل پاییز و بخشنامه بانک مرکزی برای ارز خدماتی را از دلایل افت قیمت ارز دانست.

سعید مجتهدی در خصوص علت کاهش نرخ ارز در روزهای اخیر، عنوان کرد: به‌نظر می‌رسد چند دلیل برای کاهش نرخ ارز در روزهای اخیر وجود دارد که مهم‌ترین آن اشباع خریداران ارز است. وی افزود: دوران رشد نرخ ارز طولانی شد و در این مدت بخش عمده افرادی که به دنبال حفظ ارزش پول و دارایی خود بودند وارد بازار ارز شدند و دارایی‌های خود را به ارز تبدیل کردند و با توجه به رشد نرخ ارز در این مدت و تبدیل این دارایی‌ها، از سطح تقاضای ارز کاسته شده است.

رئیس سابق شورای عالی کانون صرافان تصریح کرد: یکی از مؤلفه‌های دیگر، رفتار خریداران ارز است به طوری که با افزایش قیمت‌ها همه خریدار می‌شوند و با کاهش اندک نرخ، بسرعت فروشنده ارز می‌شوند و در روزهای اخیر عرضه ارز در بازار افزایش یافته و اغلب بسیاری از افرادی که ارز خریده بودند، عرضه‌کننده ارز شدند و این بر افت قیمت‌ها تأثیر داشته است.

این کارشناس و فعال بازار ارز همچنین کاهش حجم سفرهای خارجی و آغاز فصل پاییز را هم بر افت تقاضای ارز در بازار مؤثر دانست و گفت: بخشنامه بانک مرکزی درباره تأمین ارز نیازهای خدماتی توسط سیستم بانکی اثر مثبتی بر کاهش قیمت‌ها داشت.

نرخ دلار مطلوب اقتصاد ایران زیر 10 هزار تومان است

عزت‌ا... یوسفیان ملا عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس می‌گوید: هر جور شرایط بازار و کشور را ارزیابی کنیم نرخ کنونی دلار تناسبی با آن ندارد و باید به زیر 10هزار تومان برسد.

عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس ادامه داد: می‌گویند نرخ دلار را به‌صورت فنر فشرده روی رقم 3500تومان نگه داشته بودند و اکنون این فنر رها شده است، حتی رها شدن فنر نیز نرخ کنون نیست، در هیچ جای دنیا این‌گونه اتفاق نمی‌افتد که ارز خارجی از 3500 تومان به 18هزار تومان برود، این تغییر محال است.

نماینده مردم آمل در مجلس دهم شورای اسلامی با بیان این‌که بار سیاسی بر نرخ دلار سوار است، گفت: حرف‌ها و شعارهای سیاسی باعث شده است که با نرخ نجومی دلار مواجه شویم و زمانی که این حرف‌ها و شعارها کنار برود، رقم واقعی خود را نشان می‌دهد. وی با تأکید بر این‌که نرخ واقعی دلار از نرخ کنون در بازار پایین‌تر است، بیان کرد: ازآنجا ‌که عوامل عادی بر افزایش نرخ دلار حاکم نیست نمی‌توان برآورد درستی از نرخ واقعی و مطلوب ارز ارائه کرد، چراکه افزایش نرخ دلار به دلیل عدم تسویه بدهی‌ها نیست، عوامل جوی، سیاسی و شناخته نشده بر نرخ ارز تأثیر منفی داشته است.

درس عبرت‌آموز

درس عبرت‌آموز اما تکراری بازار ارز برای مردم عادی این است که این بازار، کاملا پرریسک و بدون هیچ‌گونه حمایت رسمی از فعالان آن است. بنابراین مردمی که در هفته‌های اخیر به ولع کسب سود، اقدام به خرید دلارهای 15 تا 20 هزار تومانی کردند و این روزها شاهد کاهش چشمگیر ارزش دارایی‌شان هستند، باید بدانند کسی جز خود آنها مقصر این زیان نیست.

هشدار به گردانندگان سایت‌های قیمت ساز ارز

آیت‌ا... آملی لاریجانی رئیس قوه قضاییه در جلسه مسؤولان عالی قضایی با اشاره به تلاطم‌های بازار ارز، تصریح کرد: تلاطم بازار ارز علل مختلفی داشته که از جمله آن می‌توان به فشل بودن زیرساخت‌های بانکی، افزایش نقدینگی در جامعه، رکود و همچنین فشار دشمن اشاره کرد.

در کنار همه این عوامل، عده‌ای سودجو نیز به این تلاطم‌ها دامن می‌زنند و اقدام به قیمت‌سازی‌های واهی می‌کنند. این‌که یک سایت در ساعات پایانی روز اعلام می‌کند دلار ۱۷ هزار تومان است و صبح قبل از آن‌که اساساً معامله‌ای صورت گرفته باشد قیمت 19هزار و پانصد تومان را اعلام می‌کند. واضح است که در حال قیمت سازی است. به گزارش میزان، آیت‌ا... آملی لاریجانی با تاکید بر این‌که بازار سوم ارز مجموعاً 2درصد کل نیازهای ارزی مردم را هم تشکیل نمی‌دهد، افزود: متاسفانه همین قیمت سازی‌های غلط بر بازار تأثیر می‌گذارند. ما منکر لزوم اقدام دولت در این زمینه و فشار دشمن خارجی نیستیم، اما نباید از چنین عوامل درونی سودجو نیز غفلت کنیم. از دادستان محترم تهران نیز خواسته‌ام که این سایت‌ها را بدقت رصد کنند.

از سوی دیگر رئیس‌کل محترم بانک مرکزی فهرست چند سایت خاص را که اقدام به قیمت سازی می‌کنند ارسال کرده است. بر این اساس گردانندگان این سایت‌ها باید از سوی دادستانی احضار و به آنان اولتیماتوم شدید داده‌شود. بعید نیست برخی از آنان مصداق مفسد اقتصادی باشند.

شایان ذکر است روزنامه جام جم در شماره‌های اخیر خود به بررسی اقدامات خلاف برخی کانال‌های تلگرامی و سایت‌ها در ایجاد التهاب در بازار ارز پرداخته و خواستار برخورد دستگاه قضایی با این عوامل شده است.