در آرزوی سیسمونی ارزان ...

پایین بودن قیمت‌ها در این فروشگاه باعث می‌شود که زن و مرد بسیاری از اجناس مورد نیازشان را از اینجا تهیه کنند و به اندازه یک دوره کامل از این مرکز پخش برای نوزادشان لباس بخرند. اما بازهم همین دوره کامل، که البته فقط تا دو ماه پاسخگوی نیاز نوزاد این خانواده است، 255 هزار تومان روی دست‌شان هزینه می‌گذارد.

زن و مرد این مبلغ را به همراه 120 هزار تومان برای یک کاپشن تک و 80 هزار تومان برای یک سویشرت تک به فروشنده می‌پردازند و از فروشگاه بیرون می‌آیند.

صرفه‌جویی، تنها راه باقیمانده

وقتی مرد و همسرش از فروشگاه خارج می‌شوند، جلو می‌روم و از آنها درباره هزینه‌های پوشاک و سیسمونی نوزاد می‌پرسم. رسول می‌خندد و می‌گوید نپرس که هزینه‌های بچه‌داری کمرمان را شکسته است. او ادامه می‌دهد: صرف نظر از پوشاک نوزاد که حتی قیمت جنس‌های ایرانی‌اش هم خیلی بالارفته است، قیمت اجناس سیسمونی نوزاد هم نسبت به قبل خیلی بیشتر شده و فشار سنگینی به خانواده‌ها وارد می‌کند. مثلا من دیروز یک آغوشی را 200 هزار تومان خریدم و یک ساک بچه را هم 250 هزار تومان. اما فروشنده می‌گفت پارسال قیمت همین جنس‌ها کمتر از نصف این مبلغ بوده است.

این مرد که چهار سال قبل نیز صاحب فرزند دیگری شده است، توضیح می‌دهد که افزایش قیمت لوازم مورد نیاز نوزاد باعث شده که آنها از خرید بسیاری از اقلام سیسمونی برای فرزند دومشان دست بکشند و از وسایل باقی‌مانده از دوران نوزادی فرزند بزرگ‌ترشان استفاده کنند. او همچنین تاکید می‌کند برای خرید لوازمی مثل لحاف و تشک نوزاد که بعد از چند سال دیگر قابل استفاده نیست نیز اقدام نکرده‌اند و با تهیه پنبه و پارچه، خودشان برای نوزاد جدیدشان لحاف و تشک دوخته‌اند.

افزایش هزینه‌های پوشاک و سیسمونی نوزاد سبب شده بسیاری از خانواده‌های دیگر نیز مانند این خانواده، در زمینه خرید لوازم مورد نیاز نوزادشان صرفه‌جویی کنند. این موضوع را بیشتر خانواده‌هایی که برای خرید سیسمونی به خیابان بهار جنوبی آمده‌اند، با ما در میان می‌گذارند. این در حالی است که معمولا خانواده‌های با شرایط اقتصادی مناسب تهران برای خرید لوازم نوزاد به این خیابان مراجعه می‌کنند، اما شرایط دشوار معیشتی موجب شده آنها هم از صرف هزینه‌های زیاد برای پوشاک و سیسمونی نوزاد پرهیز کنند.

مجید و همسر باردارش نیز یکی از همین خانواده‌های نسبتا مرفهی هستند که برای خرید سیسمونی به خیابان بهار آمده‌اند. اما با وجود این که آنها از اوضاع مالی خوبی برخوردارند، بازهم صرفا به خرید اقلام ضروری اکتفا می‌کنند. البته تعریف این زوج از اقلام ضروری متناسب با سطح درآمدشان تا حدودی به قول معروف لاکچری است، چراکه به گفته خودشان، آنها فقط دو میلیون تومان برای خرید پوشاک صفر تا سه ماه، لوازم بهداشتی و وسایل حمام دختری که در راه دارند، هزینه کرده‌اند. اما به هرحال این زوج هم از بالا رفتن قیمت‌ها گلایه دارند. آنها در این زمینه لوسیون بچه‌ای را که دو ماه پیش 180 هزار تومان خریده بودند، مثال می‌زنند و می‌گویند امروز قیمت آن لوسیون به 300 هزار تومان رسیده است.

خرید سیسمونی با رعایت فاصله طبقاتی

هزینه بالای بسیاری از اقلام سیسمونی با درآمد بیشتر خانواده‌ها متناسب نیست و به همین خاطر، خانواده‌هایی با درآمد کمتر معمولا یا از خرید برخی اجناس صرف نظر می‌کنند یا فقط به دنبال اجناس ارزان‌تر این بازار می‌گردند. همچنین براساس اطلاعات به دست آمده از بررسی‌های میدانی ما، که نتیجه کامل آن در جدولی در همین صفحه آمده است، قیمت بسیاری از اجناس سیسمونی از جمله کالسکه، کریر و صندلی ماشین بازه گسترده‌ای دارد و در خیابان بهار جنوبی از کالسکه تک ایرانی 500 هزار تومانی که کاملا ساده است تا کالسکه تک ایتالیایی 7 میلیونی که قابلیت تکان دادن خودکار بچه، چرخش 360 درجه‌ای قسمت نشیمنگاه و حتی امکان پخش موسیقی را دارد، پیدا می‌شود. این مساله نشان‌دهنده فاصله طبقاتی عمیقی در جامعه ما شکل گرفته است.

از سویی دیگر، در کنار وسایل جابه‌جایی، سایر اجناس سیسمونی مانند تخت نوزاد، سرویس خواب، لوازم بهداشتی و وسایل تغذیه نیز نرخ‌های بسیار متفاوتی دارند، به نحوی که قیمت یک سیسمونی کامل نوزاد می‌تواند برای یک خانواده هفت میلیون تومان تمام شود و برای خانواده دیگر 35 میلیون تومان یا حتی بیشتر.

هزینه‌های بالا، دشمن بچه‌دار شدن

بر مبنای پایین‌ترین نرخ‌ها برای اجناس و فقط با در نظر گرفتن اجناس ضروری، هزینه حداقلی خرید یکی سیسمونی کامل هفت میلیون تومان می‌شود که پرداخت آن برای بسیاری از خانواده‌ها مقدور نیست. اما صرف‌نظر از سیسمونی، افزایش هزینه‌های جاری نگهداری از نوزاد نیز در شرایط اقتصادی امروز، خانواده‌های بسیاری را تحت فشار قرار داده است. محمد که کارمند است و درآمد متوسطی دارد، مانند خیلی‌های دیگر همراه همسرش برای خرید پوشاک نوزاد به خیابان بهار جنوبی آمده است. البته وجه تمایز این زوج این است که آنها نه یک نوزاد، بلکه دو نوزاد را از خداوند هدیه گرفته‌اند و هزینه‌های بچه‌داری‌شان دو برابر خانواده‌های دیگر است. دوقلوهای این زوج امروز تقریبا یک‌ساله و نیمه هستند و محمد می‌گوید در این یک‌سال و نیم تقریبا هر ماه برای خرید پوشاک جدید برای نوزادانشان اقدام کرده‌اند.

او تاکید می‌کند هیچ‌وقت به اندازه دو سه ماه اخیر برای پوشاک نوزادانشان هزینه نکرده‌اند، چراکه در این ماه‌ها، قیمت پوشاک به صورت نجومی بالا رفته، به گونه‌ای که در این ماه نزدیک به 500 هزار تومان فقط خرج لباس بچه‌های آنها شده است. وقتی این هزینه‌ها در کنار هزینه‌های جاری دیگر، مانند پوشک و شیرخشک قرار می‌گیرد، خرج بچه‌داری آنقدر برای این زوج بالا می‌رود که از توان آنها خارج است.

در شرایط معیشتی امروز، زوج‌هایی مثل محمد و همسرش کم نیستند. نگران‌کننده‌تر اما زوج‌هایی هستند که به خاطر هزینه‌های بالا، قید بچه‌دار شدن را می‌زنند یا جوانانی که به دلیل بیکاری و دشواری‌های ازدواج به‌طور کل از تشکیل خانواده دست می‌کشند. این در حالی است که رهبر معظم انقلاب بارها در سال‌های اخیر بر لزوم فرزندآوری تاکید و کارشناسان بسیاری هشدارهای ایشان درباره پیر شدن جمعیت ایران را تکرار کرده‌اند. اما با این وجود، مسؤولان اجرایی هنوز راهکاری عملی برای تسهیل شرایط ازدواج و بچه‌دار شدن پیش پای زوج‌های جوان نگذاشته‌اند.

محمد حسین خودکار

جامعه