رابطه با همسایه‌ها فراتر از تعصبات قومی و مذهبی

ایران یکی از کشورهایی است که در منطقه بسیار مهمی واقع شده و از طریق مرز زمینی، خاکی و از طریق دریا، در شمال، جنوب، شرق و غرب دارای همسایگانی است.

کد خبر: ۱۱۲۱۲۵۲

تنوع و تعدد همسایگان برای یک کشور کم‌نظیر و قابل توجه است و این ظرفیت، فرصت بسیار خوبی را برای توسعه همکاری‌های منطقه‌ای ایران فراهم کرده است. ایران در اسناد فرادستی از جمله قانون اساسی، توسعه روابط با همسایگان را به عنوان یکی از راهبردهای مهم خود درنظر گرفته، بویژه این‌که بسیاری از کشور‌های همسایه،کشورهای مسلمان و اسلامی هستند.

گرچه برخی از همسایگان ایران مثل ارمنستان در غرب و شمال غربی یا روسیه در شمال ایران به واسطه دریای خزر از کشورهای مسیحی هستند، اما ایران در طول سال‌های متمادی با بسیاری از این کشورها روابط دوستانه داشته و اصول حفظ مناسبات همجواری، توسعه روابط دوستانه، عدم مداخله در امور داخلی این کشورها، تقویت پیوندهای اقتصادی و روابط تجاری از سرفصل‌های مهم سیاست‌های منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران در رابطه با همسایگان محسوب می‌شود. ما در طول سال‌های متمادی بویژه بعد از انقلاب اسلامی سعی کردیم از ظرفیت‌های بالقوه کشور، بویژه در حوزه همسایگان شمالی بعد از فروپاشی شوروی استفاده کنیم که این ظرفیت شرایطی قابل توجه برای ایران به وجود آورده است.

جمهوری اسلامی ایران البته نقش بسیار موثری در کمک به حل مشکلات کشورهای تازه‌استقلال‌یافته در شمال کشور و تثبیت استقلال آنها ایفا کرد و پروژه‌های راهبردی و زیربنایی زیادی را در بخش‌های مختلف، در حوزه همسایگان داشته است.ایران در حوزه همسایگان شرق، غرب و همین‌طور شمال بویژه برخی کشورهای حوزه خلیج فارس، در زمینه ارتباطات ریلی، گاز، برق و نیروگاه و در بخش‌های مختلف خدمات فنی مهندسی،توانمندی و ظرفیت‌های بسیاری را برای همسایگان به وجود آورده است.

از آنجایی که موقعیت ژئواستراتژیک ایران در دسترسی کشورهای همسایه شمالی به دریاهای آزاد در جنوب، موقعیت بسیار ممتازی است، امنیت شبکه، ساختارهای مناسبی را در داخل کشور و همچنین فرصت بسیار مغتنمی را برای حوزه همسایگان به وجود آورده است.

البته توسعه مناسبات منطقه‌ای و بین‌المللی، از طرف ایران می‌تواند مکمل بسیار خوبی برای توسعه همکاری و سیاست‌های فرامنطقه‌ای و منطقه‌ای این کشورها بویژه در حوزه انرژی و حمل و نقل و مبادلات تجاری باشدو در این مسیر نقش جمهوری اسلامی ایران در برخی از سازمان‌ها و مجامع منطقه‌ای نقش برجسته و قابل توجه است.

جمهوری اسلامی ایران در حوزه شمالی و سازمان همکاری اقتصادی اکو حضور جدی داشته و با تعدادی از کشورهای منطقه در این توافق‌نامه همکاری دارد و بر این مبنا در سازمان همکاری شانگهای نیز عضویت ناظر را دارد. ایران در سازمان همکاری اسلامی او.آی.سی، با کشورها مراوده دارد و همان‌طور که به عنوان یک راهبرد اساسی از سوی جمهوری اسلامی ایران بارها تاکید شده، مشکلات و مسائل کشور در منطقه باید از طریق ساز و کارهای همکاری منطقه‌ای حل و فصل شود، از ظرفیت‌های بی‌بدیل کشور برای توسعه همکاری‌های فی‌مابین استفاده می‌گردد.

البته یکی از بحث‌هایی که این روزها صحبت می‌شود چگونگی یافتن ساز و کار مشترکی برای امنیت منطقه است و متاسفانه مداخلات خارج از منطقه بعضا تاثیر منفی بر صلح و امنیت منطقه‌ای بویژه در حوزه همسایگانمان گذاشته و همان‌طور که اخیرا وزیر امور خارجه پیشنهاد کرده به نظر می‌رسد مجمع گفت‌وگوهای منطقه‌ای و امنیت شبکه‌ای باید تشکیل شود و ما فکر می‌کنیم کشور‌های منطقه از توان، امکان و شرایط لازم برخوردار هستند که بتوانند در این راستا تلاش کنند منتهی ما باید نقاط اشتراک را تاکید کنیم و از افتراقات و اختلافات بکاهیم و یک الگوی جامع برای امنیت منطقه در حوزه همسایگان داشته باشیم.

تجربیاتی که در شمال کشورهای حوزه همسایگان شمالی و در جنوب و سایر کشورها به وجود آمده نشان می‌دهد که باید بتوانیم به یک تفاهم منطقه‌ای حول منافع مشترک و امنیت و ثبات منطقه دست پیدا کنیم.