عدول از حقوق بین‌الملل

مبحث حقوق بشر یکی از اصول حقوقی ناظر بر روابط بین‌الملل است و جزو قواعد آمره محسوب می‌شود. قاعده آمره بر این مبناست که هر توافق، قانون و قراردادی که خلاف آن باشد باطل است، مگر این‌که قاعده آمره دیگری باشد که بتواند آن را منتفی کند. بنابراین مساله حقوق بشر از حساسیت زیادی برخوردار است.

کد خبر: ۱۱۱۰۸۰۶

آمریکایی‌ها چند روز پیش اقدامی را در این زمینه انجام دادند که می‌تواند تبعات حقوقی بدی را در پی داشته باشد. خانم نیکی هیلی سفیر ایالات متحده آمریکا در سازمان ملل متحد طرح سوق دادن تحولات داخلی ایران به سازمان ملل را مطرح کرد. بندی که مورد تاکید قرار گرفت بند حقوق بشر است. صرف‌نظر از این‌که آیا اقدام و موضع آنها حق است یا مداخله‌گرایانه، اما بحثی که وجود دارد این است که قوانین بین‌الملل از دیدگاه حقوقی بر قوانین داخلی اولویت دارد. بنابراین حتی در صورت محق نبودن آنها در طرح چنین ادعایی، آنها می‌توانند این مساله را به نام دفاع از حقوق بشر و با عنوان بررسی تحولات داخلی ایران به سازمان ملل متحد بکشانند و حتی در مسیر مداخلات حقوقی قرار بگیرند.

به عبارت دیگر آنها برابر با قوانین موجود سازمان‌های بین‌المللی و سازمان ملل متحد به اقدامات مداخله‌گرایانه خود جنبه حقوقی می‌دهند. کمااین‌که در موارد متعدد در صحنه بین‌الملل این مساله اتفاق افتاده و آنها توانستند به اقدامات مداخله‌جویانه خود مشروعیت ببخشند. بنابراین چنین مساله‌ای نمی‌تواند تبعات خوبی برای جمهوری اسلامی ایران و دولت و ملت ما داشته باشد. کسانی که داخل و خارج از کشور در این زمینه سوءاستفاده‌هایی می‌کردند می‌توانند از این مساله سود و بهره خود را ببرند. در چنین شرایطی این احتمال مطرح می‌شود که مواجهه آنها با ایران می‌تواند از خفیف‌ترین قطعنامه علیه ایران شروع و به قطعنامه‌های شدید منتهی شود.

نکته دیگر این‌که در مقام مقایسه برخی از کشورهایی که علیه ایران با اتهام نقض حقوق بشر موضعگیری می‌کنند، در درون سرزمین خود با تحرکات مشابهی مثل آنچه که برای ایران اتفاق افتاده است مواجه می‌شود و این مساله هم طبیعی است، اما متاسفانه در عرصه سیاست واقعگرایانه یا رئالیسم حق از آن کسانی است که از زور و قدرت برخوردار هستند. معمولا کشورهایی که در مظان چنین رفتاری در درون سرزمین خود مواجه می‌شود و از زور و قدرت نیز برخوردار هستند، چنین اتفاقاتی را به شیوه‌ای دیگر معرفی می‌کنند و چون در سازمان ملل دست بالا را دارند، هیچ‌گاه علیه خود قطعنامه‌ای تصویب نمی‌کنند.

چندی پیش در فرانسه هم شاهد چنین رویدادهایی بودیم، اما این کشور عضو دائم شورای امنیت است و با این‌که در این کشور در پی آشوب‌های اخیر، صدها خودرو به آتش کشیده شد و این تحرکات نیز از سوی ماموران این کشور سرکوب شد، اما چون دست بالا را در سازمان ملل متحد دارد هیچ‌گاه رضایت نخواهد داد که نسبت به چنین رفتاری در سازمان ملل متحد موضعگیری منفی علیه فرانسه صورت گیرد.