حساب اعتراضات از اغتشاشات جداست

از این حیث مساله فعلی را از چند جهت می‌توان مورد بررسی قرار داد:

طبق آمارهای منتشر شده در طول چندسال گذشته، مردم در بخش‌های مختلف کشور صدها بار دست به تجمع و اعتراض زده‌اند و اینکه چرا دستگاه‌های ذی‌ربط به آن نپرداختند، قابل بررسی است.

ایجاد سازوکار قانونی برای اعتراض یکی از خواسته‌های صحیحی است که متاسفانه دولتمردان در طول چندسال گذشته هیچ فکری برای آن نکردند.

عدم ورود مسئولان در میان مردم و گفت‌وگوی بی‌پرده و صریح با آنان باعث احساس جدایی و انفکاک میان آنان و بدنه مردم می‌شود. حضور فعالانه، موثر و تعاملی مسئولان می‌توانست بخشی از درد و رنج مردم را کاهش دهد. دادن وعده‌های مختلف و بی نتیجه تنها باعث افزایش نارضایتی عمومی می‌گردد.

همچنین در زمینه سیاستگذاری های مجلس باید گفت که ورود به عرصه قانونگذاری موثر در راستای حکمرانی خوب می‌تواند بخش زیادی از نارضایتی‌ها را کاهش دهد. قوانین با توجه به نیازهای جامعه باید تدوین و ارائه شوند. افزون بر این، ارتباط کارآمد با حوزه‌انتخابیه و همچنین شنیدن رنج‌ها و درد‌های مردم و انتقال آنها به صحن علنی مجلس جهت نگارش لوایح و طرح‌ها می‌تواند جامعه را از بروز رفتارهای خشن مصون کند. بارها مردم، گروه‌ها و اصناف جلوی مجلس تجمع کردند ولی نتوانستند مشکلات خود را به‌صورت مشخص و واضح حل و فصل کنند.

درباره قوه قضاییه باید به موضوع دایره شمول مجرمیت و وجود پرونده‌های بسیار در دادگاه‌ها و طولانی‌شدن دادرسی‌ها پرداخت که این مساله را باید مسئولان آن قوه در راستای خدمت به مردم مورد بازبینی قرار دهند چنانکه روشنگری کامل درباره پرونده‌های افراد، اطلاع از قوانین و مقررات و فرهنگ‌سازی در زمینه بالا بردن سطح سواد قضایی جامعه می‌تواند مردم را نسبت به این قوه امیدوارتر سازد.

برخی نخبگان صاحب تریبون با ابرازنظرهای غلط، حاشیه‌ساز و گاهی مغرضانه علیه دسته مقابل، جریان رقیب و حتی مردم و رفتارهای اجتماعی آنان به رشد و گسترش نارضایتی عمومی دامن می‌زنند که یکی از نتایج آن اعتراضات و اغتشاشات است.

سالیان زیادی است می نویسم که جامعه پوست انداخته است. نسل سوم و چهارم که فرزندان ما هستند نیاز به فضای باز دارند. برای اوقات فراغت و ‌سرگرمی حساب باز می کنند و برایش هزینه میدهند. برخی محدودیت‌ها که کاملا سلیقه ای است اما برخی آن را به نام نظام و شرع جا می‌زنند و جوانان نیز اینها را برنمی تابند. در عین حال چون اکثرا درس خوانده و تحصیلات دانشگاهی دارند و جویای کار و شغل هستند اما با در بسته رو به رو می‌شوند. در این شرایط طبیعی است، وقتی به حساب نیایند و هنگام انتخابات از آنان استفاده ابزاری شود، واکنش نشان می‌دهند.

فشارهای اقتصادی و گاهی عجیب و غریب بر معیشت مردم باعث نارضایتی گسترده‌ای شده است. سفره خانواده‌ها هر روز کوچک و کوچک‌تر می‌شود و سهم آنها از درآمدهای ملی کمتر و کمتر. خانواده کارگری و کارمندی نمی‌توانند از حداقل هزینه‌های زندگی برآیند.

حساب اعتراض از اغتشاش و مطالبه‌گری جداست. اعتراض حق مسلم مردم است و مسئولان موظف به ‌پاسخگویی هستند. در این موضوع اختلافی نیست. اما اعتراض باید قانونی و مسالمت‌آمیز باشد؛ وقتی شعارهای ضداسلامی، ضدایرانی و تجزیه طلبانه سر داده می‌شود، ‌پرچم مقدس کشور در سرزمین خودمان به پایین کشیده و آتش زده می‌شود، دیگر جای مماشات باقی نمی نماند. وقتی امنیت جامعه و مردم به خطرمی افتد و رسانه‌های بیگانه و ارتجاع وهابیت و صهیونیست‌ها در کنار شیطان بزرگ آمریکای مداخله‌گر و حتی گروهک جنایتکار و تروریست منافقین از اغتشاشگران حمایت می کنند، پس باید معترضان فوری خط خود را با اغتشاشگران و ضدانقلاب جدا کنند و همه یدواحد شویم در برابر بدخواهان دین، ‌ایران و ملت بزرگ آن.

گفتمان امید به آینده و افتخار به گذشته یکی از نکات مهم است. ‌جوانان ما باید نسبت به توسعه، پیشرفت، آبادانی و استقلال کشور احساس مسئولیت کنند و برای تحقق آن سهم خود را تعریف کنند. نمی شود همه مخالف و اپوزیسیون وضع موجود باشیم. هرکس به تناسب مسئولیت خود باید پاسخگو باشد. ما بیش از هر زمانی محتاج توجه به گفتمان ‌امید هستیم.

در پایان تاکید می‌کنم که باید بررسی همه جانبه کرد تا زمینه‌ها و چرایی حوادث اخیر را با حضور صاحبنظران و اندیشمندان تحلیل کرد و برای آینده چاره‌اندیشی شود. نباید حوادث اخیر را فرصت مغتنمی برای ‌تسویه حساب‌های سیاسی و جناحی یا بهانه ای برای تخریب و تخطئه این و آن کرد. می‌بایست انسجام و وحدت ملی را حفظ کرد و بار دیگر نمایشی از اقتدار و صلابت ایرانیان را در صیانت از استقلال و مقابله با بیگانگان به رخ جهانیان کشید. مشروط بر آنکه صداها را خوب بشنویم و هر مخالفت و اعتراض را به حساب دشمن نگذاریم. همچنین خویشتنداری، صبوری و نجابت نیروهای اطلاعاتی، امنیتی و انتظامی قابل تقدیر است. در حادثه اخیر همگان صلابت و اقتدار ‌پلیس و سایر نیروها را دیدند و در عین حال چون همیشه این مردم بودند که حماسه آفریدند. درود خدا بر این مردم که نعمت قدرشناسی از آنان خدمت صادقانه و بی‌منت به آنان است.

دکتر علی دارابی / استاد دانشگاه